Katar


GENEL BİLGİLER

Ülkede 2017 yılı Aralık ayı sonu itibariyle yaklaşık 2,641,669 kişi yaşamaktadır. Bunlardan 2,303,518 tanesi yabancılardan oluşmaktadır. Ülkedeki yabancılar ile kendi vatandaşlarına uygulanan sosyal güvenlik hizmetlerinden önemli farklılıklar mevcuttur. Emeklilik ve sigortalılık açısından sosyal güvenlik kapsamında yalnızca Katarlılar mevcut olup, sosyal güvenlik çatısı altında yabancılara bu haklar verilmemiştir. Sağlık hizmetlerine erişim açısından, Katar’da yaşayan vatandaşlarımız diğer yabancılar gibi temel sağlık hizmetlerinden faydalanabilmektedir. Katarlılara daha geniş yelpazede sağlık güvencesi sağlanmaktadır.

Katar Genel Emeklilik ve Sosyal Sigorta Kurumunun 2016 yılı Eylül ayı istatistiklerine göre[1]; 11,873 emekli sistemden emekli maaşı almaktadır. Bu rakam 2015 yılına göre %7’lik bir artış olduğunu göstermektedir. Ayrıca 6,349 kişi sistemden emekli yakını olarak ve 2,195 kişi vefat eden eşinden dolayı sistemden faydalanmaktadır. Sisteme aktif katılım sağlayan katarlı sayısı 64,124’e ulaşmıştır. Ödenen emekli maaşları tutarı 2,7 milyar Katar Riyalini aşmıştır. Sistemdeki katarlıların %52’sini bayanlar oluşturmaktadır. Sistemdeki kayıtlı kurum sayısı 377’dir. Sisteme katkıda ortalama aylık maaş tutarı 24,993 Katar Riyali olarak hesaplanmıştır.

Katar Emeklilik ve Sosyal Sigorta Kurumu faaliyetlerini 2002 tarih ve 24 sayılı Emeklilik ve Emekli Maaşları Kanunu’na göre yürütmektedir. Kurumun amacı sisteme dâhil katılımcıların ve bunların yakınlarının iyi bir hayat geçirmesini sağlamak ve konusu alanına giren faaliyetleri yürütmektir.

Sosyal sigorta sistemi, kamu sektöründe çalışan katarlılar ile bazı özel sektör çalışanları ile duruma göre KİK üyesi ülkelerde çalışan katarlıları kapsamına almıştır.

Kendi adına iş yapanlar (self-employed person), hane halkları (households), aileler ve yabancı çalışanlar sistemin dışında tutulmuştur.

Askeri personel için özel bir sigorta sistemi mevcuttur.

Katar Daimi Nüfus Komitesince hazırlanan 2017-2022 dönemi Nüfus Politikası belgesine göre; yaşlıların ve engellilerin tedavilerini devamlı şekilde geliştirerek, toplumla bütünleşmelerini sağlamak için çeşitli toplumsal faaliyetlere etkili katılmalarını teşvik etmek stratejisi benimsenmiştir.[2]

YAŞLILIK SİGORTASI

Sorumlu Bakanlık(lar)/Kurum(lar)

Katar Maliye Bakanlığı https://www.mof.gov.qa/en/default.aspx

Genel Emeklilik ve Sosyal Sigorta Kurumu (General Retirement and Social Insurance Authority) https://www.grsia.gov.qa/en/home

Temel yasal metinler

1963 tarih ve 9 sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu

http://www2.ilo.org/dyn/natlex/natlex4.detail?p_lang=en&p_isn=41715

1995 tarih ve 38 sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu

http://www2.ilo.org/dyn/natlex/natlex4.detail?p_lang=en&p_isn=42979&p_count=97962

1996 tarih ve 7 sayılı Emirlik Kararnamesi

http://www2.ilo.org/dyn/natlex/natlex4.detail?p_lang=en&p_isn=45670

2002 tarih ve 24 sayılı olup, 2003 tarihinde yürürlüğe giren Emeklilik ve Emeklilik Maaşları Yasası

http://www.almeezan.qa/LawView.aspx?opt&LawID=3972&language=en

2004 tarih ve 33 sayılı Yasa

http://www.almeezan.qa/LawPage.aspx?id=266&language=en

2006 tarih ve 13 sayılı Askeri Personel Emeklilik ve Emekli Maaşları Kanunu http://www.almeezan.qa/LawPage.aspx?id=2497&language=en

2007 tarih ve 4 sayılı Mevcut Sosyal Güvenlik Sisteminin genişletilerek KİK üyesi ülkelerde çalışan Katarlıları kapsama alan Yasa. http://www.almeezan.qa/LawPage.aspx?id=2609&language=en

2014 tarih ve 46 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (1995 tarih ve 38 sayılı Sosyal Güvenlik ve verilme koşulları hakkındaki kanuna göre verilen emekli maaşlarındaki bazı kategorilerdeki emeklilik maaşlarını sabitleyen karar) http://www.ilo.org/dyn/natlex/natlex4.detail?p_lang=&p_isn=100241

Finansman ve katkı yönetimi

Başlıca finans kaynakları her ay çalışanın maaşından kesilen işçi katkı payları, işveren katkı payı ve devlet bütçesinden tahsis edilen ödeneklerdir.

Prim oranları

Sigortalı (çalışan) katkısı: Brüt ücretin %5’i

İşveren katkısı: Brüt ücretin %10’u

(İşveren devlet olup, sistemin idari giderlerini karşılamakla kalmayıp, herhangi bir açık olduğunda bu açığı da bütçeden tahsis ettiği ödeneklerle finanse etmektedir.)

Prim ödeme süresi

İki tür rejim söz konusu olup, sigortalılar bu iki rejimden birini seçebilir:

1. Sisteme 15 yıllık katılım ve 60 yaş

2. Sisteme 15 yıllık katılım ve 40 yaş

3. Yaşlılık aylığı yerine ödenen katkıların toptan ödeme olarak alınması seçeneği.

Emeklilik yaşı

Erkeklerin 60 yaşını doldurması ve

Bayanların 55 yaşını doldurması gerekmektedir.

Ancak, düşük yaşta da daha düşük emekli maaşı ile sistemden emekli olunabilir (en az 15 yıllık katkı olmak şartıyla).

Yaşlılık aylığının tespiti

Her yıl için emeklilikten önceki son beş yıldaki brüt aylık kazançların ortalamasından oluşan matrahın (kamu sektörü çalışanları için son brüt aylıkları esas alınmak şartıyla) her yıl için %5’i çalışılan yıl sayısıyla çarpılarak elde edilen rakam emeklilik maaşını oluşturmaktadır.
Minimum yaşlılık aylığı yukarıdaki kritere göre belirlenen aylığın %75’idir.
Maksimum yaşlılık aylığı yukarıdaki kritere göre belirlenen aylığın %100’üdür.
Emeklilik maaşı normal maaş tutarını geçemez.
Yaşlılık maaşı, istifa ederek erken emekliliği tercih edenlerin yaşlılık maaşlarından her yıl için %2’lik oran tutarında indirim yapılarak hesaplanır.
Yaşlılık maaşı, disiplin nedenleriyle işlerine son verilenlerden her yıl için %2,5 oran tutarında indirim yapılarak hesaplanır.
Toptan Ödeme: Yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli koşulları sağlamayanlara Yaşlılık Aylığı yerine sigorta kesintilerinin toplu olarak bir defada ödenmesidir.

İkinci ayak emeklilik

Emekli olduktan sonra tekrar çalışmaya başlanılması durumunda, alınan ücretin mevcut emekli maaşından az olması halinde eksik tutar, emeklilik kurumunca katılımcıya ödenir. Yeni ücretin emeklilik maaşını aşması halinde emeklilik maaşı kesilir.

Sigortalı olma koşulu

1. Katar vatandaşı olmak,

2. Yasal çalışma yaşında olmak (16 yaşında Çalışma Bakanlığı ve velisinin rızası ile ve öğrenci olunması halinde Eğitim Bakanlığı ve velisinin rızası ile kişi çalıştırılabilir),

3. 2002 tarih ve 24 sayılı Yasa kapsamındaki kuruluşlarda çalışmış olmak,

4. Askeri şahıs olunması halinde 2006 tarih ve 13 sayılı Yasa kapsamındaki yerlerde çalışmış olmak,

5. En az 15 yıllık sisteme katkı yapmış olmak.

Sigortalı olarak değerlendirilebilen süreler

Kanunla belirlenen ve ilgili kurum sistemine girmeye hak kazanan kurumlarda, yasal çalışma yaşından sonraki çalışılan süreler, (16 yaşında Çalışma Bakanlığı ve velisinin rızası ile ve öğrenci olunması halinde Eğitim Bakanlığı ve velisinin rızası ile kişi çalıştırılabilir). Normal çalışmaya başlangıç yaşı 18 yaştır.

KİK üyesi ülkelerde (Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Umman’da) çalışılarak geçirilen (ve borçlanılarak ödenen) süreler.

Süre Satın Alınması: Başvuru tarihinde erkeklerin 50 ve bayanların 45 yaşını geçmemesi; fiili hizmet süresinin 10 yıldan az olmaması ve satın alınmak istenen süreler için hesaplanacak her ay için brüt ücretin %15’inin kendisi tarafında ödenmesi koşullarıyla iştirakçiler emeklilik planı için süre satın alabilirler.

Türkiye’de geçen sigorta süreleriyle bu ülkede geçen sigortalı sürelerinin birleştirilmesi

Ülkemiz ile Katar arasında Sosyal Güvenlik Anlaşması henüz imzalanmamıştır.

Prim iadesi/transferi uygulaması

Ülkemiz ile Katar arasında Sosyal Güvenlik Anlaşması henüz imzalanmamıştır.
Ancak, Katar vatandaşlığından çıkartılan emeklilerin maaşları arkada bıraktığı eş, çocuk, ebeveyn ve kardeşlerine verilir. Bu kişi vatandaşlığı yeniden kazanması halinde emekli maaşı kendisine tekrar verilmeye başlanır.
Katar vatandaşlığını kazananlarda kanuna göre hesaplanacak primleri ödemek suretiyle vatandaşlıktan önceki sürelerini satın alabilirler.
Hizmet borçlanması yapmak isteyen katarlılar önceki aylık kazançlarının her 1,000 riyali için 21 riyal borçlanmak suretiyle önceki çalıştığı süreleri satın alabilir.
Emeklilik koşullarını tamamlayan ve çalışmaya devam eden katarlı, hak ettiği emeklilik maaşının yarısını Kanununda belirtilen şart ve oranlarda peşin (avans) olarak alabilir. Bu kişinin vefat etmesi halinde avans mahsup işlemleri durdurulur ve arkada bıraktığı bakmakla yükümlü olduğu dul ve yetimleri ve diğerlerine hak ettikleri ödemeler kesintisiz yapılır. Bunlara artık avans verilmez.

Aylıkların Türkiye’de ödenmesi

Aylıklar bankalar vasıtasıyla ödendiğinden, söz konusu ödemelerde komisyon miktarı bankadan bankaya değişebilir ve banka transferi ile dünyanın tüm ülkelerinde emekliler maaşlarına erişebilir. Açık bir hükme rastlanmamakla beraber, başka ülkelerde yaşayan katarlıların maaşlarının durdurulduğu veya kesildiği bilgisine rastlanmamıştır.

ÖLÜM SİGORTASI

Sorumlu Bakanlık(lar)/ Kurum(lar)

Genel Emeklilik ve Sosyal Sigorta Kurumu (General Retirement and Social Insurance Authority) https://www.grsia.gov.qa/en/home

Temel yasal metinler

1963 tarih ve 9 sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu

http://www2.ilo.org/dyn/natlex/natlex4.detail?p_lang=en&p_isn=41715

1995 tarih ve 38 sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu

http://www2.ilo.org/dyn/natlex/natlex4.detail?p_lang=en&p_isn=42979&p_count=97962

1996 tarih ve 7 sayılı Emirlik Kararnamesi

http://www2.ilo.org/dyn/natlex/natlex4.detail?p_lang=en&p_isn=45670

2002 tarih ve 24 sayılı olup, 2003 tarihinde yürürlüğe giren Emeklilik ve Emeklilik Maaşları Yasası

http://www.almeezan.qa/LawView.aspx?opt&LawID=3972&language=en

2004 tarih ve 33 sayılı Yasa

http://www.almeezan.qa/LawPage.aspx?id=266&language=en

2006 tarih ve 13 sayılı Askeri Personel Emeklilik ve Emekli Maaşları Kanunu http://www.almeezan.qa/LawPage.aspx?id=2497&language=en

2007 tarih ve 4 sayılı Mevcut Sosyal Güvenlik Sisteminin genişletilerek KİK üyesi ülkelerde çalışan Katarlıları kapsama alan Yasa. http://www.almeezan.qa/LawPage.aspx?id=2609&language=en

2014 tarih ve 46 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (1995 tarih ve 38 sayılı Sosyal Güvenlik ve verilme koşulları hakkındaki kanuna göre verilen emekli maaşlarındaki bazı kategorilerdeki emeklilik maaşlarını sabitleyen karar) http://www.ilo.org/dyn/natlex/natlex4.detail?p_lang=&p_isn=100241

Finansman ve katkı yöntemi

Ayrı bir prim, katkı veya finansman yöntemi bulunmamaktadır. Yaşlılık sigortasının tamamlayıcı bir unsuru olarak yönetilmektedir.

Prim oranları

Ayrı bir prim, katkı veya finansman yöntemi bulunmamaktadır. Yaşlılık sigortasının tamamlayıcı bir unsuru olarak yönetilmektedir.

Aylık bağlama koşulları

1. Katar vatandaşı olmak,

2. Evlilik durumunu evlilik sertifikası ile belgelendirmek.

Vefat eden iştirakçinin kocası da emekli aylığına hak kazanabilir. Ancak, dul erkeğin kendisi de emekli ise kendi emekli maaşı ile eşinden kalan emekli maaşını birlikte alamaz. Dul erkek bir işverene tabi çalışıyor veya emekli maaşı alıyorsa eşinden aldığı emekli maaşı %50 oranına düşer.

Ölüm aylığı pay oranları

Vefat eden iştirakçinin aldığı veya almaya hak kazandığı emeklilik ve malullük maaşının %75’i çocuk sahibi olmayan dul eşine (birden fazla dul varsa maaşın %100’ü eşit olarak dağıtılarak) ödenir.

Hak kazanılan geride kalan maaşı bir veya daha fazla çocuk sahibi olan dula % 33.3 (birden fazla dul varsa % 50'si eşit olarak kısımlara bölünerek) dağıtılarak ödenir.

Ölüm aylığı ödeme koşulları

Evlilik sertifikası ibraz edilmelidir.

İkinci ayak emeklilik

Vefat eden iştirakçinin kocası da emekli aylığına hak kazanabilir. Ancak, dul erkeğin kendisi de emekli ise kendi emekli maaşı ile eşinden kalan emekli maaşını birlikte alamaz. Dul erkek bir işverene tabi çalışıyor veya emekli maaşı alıyorsa eşinden aldığı emekli maaşı %50 oranına düşer.

Eşinden emekli maaşı alan dul bayan bir işte çalışırsa emekli maaşını almaya devam eder. Ancak evlenirse maaşı durdurulur ve ölen eşin diğer hak sahiplerine kendisinin dul maaşı dağıtılır. Bu bayanın yeni evliliğinden de boşanması halinde ilk eşinden dul aylığını almaya tekrar başlar. Ancak bu durumda da daha yüksek bir emekli maaşını hak ettiği durumlarda, kendisine sadece yüksek olan emekli maaşı ödenir.

Sigortalı olma koşulu

Diğer genel koşulların yanı sıra ayrıca sigortalı olma koşulu aranmaz.

Sigortalı olarak değerlendirilebilen süreler

Vefat eden eşin yaşlılık sigortası sürelerine göre işlem yapılır.

Türkiye’de geçen sigorta süreleriyle bu ülkede geçen sigorta sürelerinin birleştirilmesi

Bu konuda açık bir hüküm bulunmamaktadır. Katarlıların KİK üyesi ülkelerde çalıştıkları süreler, kendilerinin talebi halinde, biraz daha yüksek katkı payıyla kendilerine ödenmektedir.

Prim iadesi/transferi uygulaması

Ödemeler bankacılık sistemi vasıtasıyla doğrudan Kurum hesaplarına yapıldığından bu konuda kısıtlayıcı bir durum olmadığı dolaylı olarak anlaşılmaktadır.

Aylıkların Türkiye’de ödenmesi

Aylıklar bankalar vasıtasıyla ödendiğinden, söz konusu ödemelerde komisyon miktarı bankadan bankaya değişebilir ve banka transferi ile dünyanın tüm ülkelerinde emekliler maaşlarına erişebilir. Açık bir hükme rastlanmamakla beraber, başka ülkelerde yaşayan katarlıların maaşlarının durdurulduğu veya kesildiği bilgisine rastlanmamıştır.

MALULLÜK SİGORTASI

Sorumlu Bakanlık(lar)/ Kurum(lar)

Genel Emeklilik ve Sosyal Sigortalar Kurumu https://www.grsia.gov.qa/en/home

Temel yasal metinler

2002 tarih ve 24 sayılı Emeklilik ve Emekli Maaşları Kanunu http://www.almeezan.qa/LawView.aspx?opt&LawID=3972&language=en

Finansman ve katkı yöntemi

Yaşlılık aylığı finansmanı aynı zamanda malullük sigortası fianansmanı yerine de geçer.

Prim oranları

Yaşlılık aylığından farklı bir prim ödenmez.

Prim ödeme süresi

İş kaynaklı malullükte süre aranmaz.

İş dışı kaynaklı malullükte (iş göremezlik) ödenen yıl sayısına göre malullük maaşı hesaplanır. Erkeklerde 60 yaş ve bayanlarda 55 yaş şartı aranmaz.

Aylık bağlama koşulları

Yetkili sağlık kuruluşundan alınmış tıbbi rapor.

Malullük derece koşulu

2004 tarih ve 14 saylı Katar İş Kanununa ekli 1 sayılı Tablo “İş Hastalıkları”nı tanımlamıştır. Ekli 2 sayılı Tablo’da ayrıntılı olarak “malullük türleri” ile “malullük dereceleri” tek tek belirlenmiştir.

Malullük Aylığı

(Malul) Emeklilik maaşı, emeklilik maaşının başlamasından önceki son beş yıl içindeki ortalama brüt aylık kazançlarının % 5'inin (kamu sektörü çalışanları için son brüt aylık maaş esas alınır), çalışılan yıl sayısı/15 yıl ile çarpılması ile (iş ile ilgili olmayan malullükte 20 yıl dikkate alınır) elde edilen rakamdır. Bu rakamlardan hangisi daha büyükse o dikkate alınarak hesaplama yapılır.

İşe kaynaklı malullükte katkı süresine bakılmaksızın, tam emekli maaşı ödenir.

En az asgari (malul) emekli maaşı, malullüğün başlamasından önceki son beş yıl içindeki sigortalı ortalama brüt aylık kazançlarının % 75'i (kamu sektörü çalışanları için son brüt aylık maaşın %75’i).

En çok (maksimum) aylık (malül) emekli maaşı, malullüğün başlamasından önceki son beş yıldaki sigortalıların ortalama brüt aylık kazançlarının %100'üdür (kamu sektörü çalışanları için son brüt aylık maaş esas alınır).

Yetim Aylığı: Yaşlılık veya malulen emekli maaşının % 50’si almaya hak kazanan yetim için ödenir; % 66,7'si birden fazla yetim için eşit olarak bölünür. Tam yetim için % 75’i (birden fazla tam yetim varsa yaşlılık veya malullük maaşının % 100'ü birden fazla yetim için eşit olarak bölünerek) ödenir.

Diğer uygun mağdurlar: Halen verilmekte olan veya almaya hak kazanılan yaşlılık veya malulen emekli maaşının %16,7-%50'si diğer hak sahibi mağdurlara ödenir.

Bütün hayatta kalanlar için sağlanan yardımlar, malullüğün başlamasından önceki son beş yıldaki (kamu sektörü çalışanları için son brüt) aylığı esas alınır. Hesaplanan aylık ölünün ortalama brüt aylık kazançlarının %100'ünü geçemez.

Veya tüm bunların yerine “malul aylığı” yerine kişinin primlerinin toplu ödenmesi suretiyle de sistemden çıkılabilir.

Sigortalı olma koşulu

Yaşlılık sigortasıyla aynı koşullar geçerlidir.

Sigortalılık olarak değerlendirilen süreler

Yaşlılık sigortasıyla aynı koşullar geçerlidir.

Türkiye’de geçen sigorta süreleriyle bu ülkede geçen sigorta sürelerinin birleştirilmesi

Sistem sadece Katarlılara dönük yapılandırıldığından, yalnızca KİK üyesi ülkelerde çalışılan süreler borçlanılarak birleştirilebilir.

Prim iadesi/transferi uygulaması

KİK üyesi ülkelerde çalışan Katarlılar primlerini kurumun belirlenen hesaplarına doğrudan yatırdıkları için prim iadesi/transferi söz konusu olmaz.

Aylıkların Türkiye’de ödenmesi

Aylıklar bankalar vasıtasıyla ödendiğinden, söz konusu ödemelerde komisyon miktarı bankadan bankaya değişebilir ve banka transferi ile dünyanın tüm ülkelerinde emekliler maaşlarına erişebilir. Açık bir hükme rastlanmamakla beraber, başka ülkelerde yaşayan katarlıların maaşlarının durdurulduğu veya kesildiği bilgisine rastlanmamıştır.

SAĞLIK HİZMETLERİ

Sağlık sistemi

2013 tarihli Sosyal Sağlık Sigorta Kanunu ile sosyal sağlık sigorta sistemi uygulanmaya başlamıştır. Kanuna göre; Katar vatandaşlar, katarlı ile evli yabancı kadın, katarlı olmayan erkekle evli katarlı kadının çocukları ve Bakan kararı ile belirlenen kişiler sistem kapsamında temel sağlık hizmetleri devlet tarafından sağlanacaklar arasında sayılmıştır. Bunların sağlık giderleri devlet tarafından ödenir. Ancak bu Kanun daha sonra yürürlükten kaldırılmıştır.
KİK üyesi ülke vatandaşları ile ülkede ikamesi olan yabancılar ve ülkeyi ziyarete gelen turisteler belli ölçüde sağlık güvencesi kapsamında sağlık hizmetlerinden faydalanmaktadırlar.
Sağlık hizmetleri konusunda Katar Kamu Sağlığı Bakanlığı yönetim ve gözetim yaparken, Katar Yüksek Sağlık Konseyi (Supreme Council of Health-SCH)’de düzenleyici kurum olarak görev yapmaktadır. Aşağıda belirtilen HMC ve PHCC’ye bağlı ana kuruluşlar devlet tarafından finanse edilmekte olup, kar maksadı gütmeden faaliyet yürütmektedirler.
Kamu çalışanları milli sağlık sigortası kapsamında olduğu gibi özel sektör çalıştıran ve çalışanları da kapsam dâhilindedir. Ülkedeki her kefil (sponsor/işveren) getirdiği içşimin sağlık bilgilerini gösterir formları Milli Sağlık Sigorta Şirketi’ne (National Health Insurance Company-NHIC) vermek zorundadır. Bildirimler dinamik olup, değişiklik olması halinde de derhal ek bildirimde bulunmak zaruridir. (https://www.hamad.qa/EN/Patient-Information/National-Insurance-Scheme/Pages/default.aspx)
Turistler geçici sağlık sigortası yaptırmak durumundadırlar. Bunu NHIC’nin bürolarına veya sınır kapılarından girişteki gişelere cüz’i bir ödemede bulunarak yaptırılabilir.
Sağlık hizmetleri için ödenen primler geri verilmez.
İstenmesi halinde kamu tarafından sağlanan temel sağlık sigorta hizmetlerine ilave olarak diğer bazı ayrıntılı sağlık hizmetleri için özel sektör sigorta şirketlerinden ilave sağlık sigortası paketi satın alınabilir.
Ülkede özel sağlık hizmet sunucuları da mevcut olup, bu kuruluşlarla anlaşmalı sigorta şirketlerinden sağlık sigortası paketi alınabilmektedir.
Turistler için acil durum ve kaza sağlık sigortası yaptırıp-yaptırmadıklarına bakılır.
Katarlı olmayan yabancılar (vatandaşlarımız) zorunlu sağlık sigortası kapsamında (genel tıp hizmetleri, önleyici bakım hizmetleri, acil durum ve kaza hizmetleri, hastane için ve dışı hizmetler, laboratuvar, ışın ve tıbbi tahlil hizmetleri, annelik ve doğum hizmetleri, eczane hizmetleri, temel göz ve diş hizmetleri, sinir hastalıkları tedavisi, evde sağlık ve huzurevi ile konuşma terapisi, mesleki hastalıklar ve palyatif tedavi) hizmetlerinden faydalanmaktadırlar. Vatandaşlarımızın ücretlerinden herhangi bir sağlık kesintisi yapılmamakta, bu zorunlu temel sağlık hizmetlerinden yararlanabilmek için ikamelerinin (oturumlarının/çalışma izinlerinin) alınması gerekir. Yıllık 100 Katar Riyali (27 dolar) karşılığında “Sağlık Kartı” alanlar ücretsiz olarak bu hizmetlerden yararlanmaktadırlar.
Ayrıca İŞKUR vasıtası ile Katar’a çalışmaya gelen vatandaşlarımızın kendilerini Katar’a getiren firmalarca Türkiye’de (kısa vadeli sigorta kolları (iş kazası, meslek hastalıkları, hastalık ve analık sigortaları) primleri ödenmektedir.
Sağlık konusunda ana hizmet sunucu kuruluşlar aşağıda belirtilmiştir: (https://www.moph.gov.qa/pages/default.aspx)
- Hamad Medical Corporation. (HMC).
Hamad General Hospital,
Women’s hospital,
Al Rumailah Hospital,
Heart Hospital,
Al Wakrah Hospital,
Al Amal Hospital,
Al Khor Hospital,
Cuban Hospital
- Primary Health Care Corporation. (PHCC). (Ülkenin çeşitli yerlerinde faaliyet yürüten 21 sağlık merkezi bulunmaktadır.)
Kuzey Bölgesi: Madinat Khalifa, Umm Salal, Al Khor, Al Shamal, Al Kaaban, Al Gharafa, Al Ghuwariya, Al Daayen
Merkez Bölgesi: Central Region; Airport, Al Muntazah, Umm Ghuwalina, Omar Bin Al Khattab, West Bay, Al Wakra
Batı Bölgesi: Abu Bakr, Al Rayyan, Al Jumiliya, Al Shahaniya, Messaimeer, Al Karaana, Abu Nakhla
- Özel Hastaneler. (Aşağıdaki hastanelerden oluşmaktadır)
Al Emadi Hospital,
Doha Clinic Hospital
Al Ahli Hospital.
- Sidra.
- Aspetar (Spor yaralanmaları konusunda uzmanlık branşları barındıran sağlık merkezi)
Kamu ve kamu iştirakli kurum kuruluşlarda çalışan katarlılar kamu sağlık sunucularından yararlanabildikleri gibi, çalıştıkları kurum/şirketin ayrıca özel sağlık sigortası paketlerinden de yararlanırlar.

Sağlık hizmetlerinden yararlanma koşulları

1. Katar’da ikame (oturum) sahibi olmak,
2. Temel sağlık hizmetleri için sağlık bilgi formunun işverence Milli Sağlık Sigorta Şirketine verilmiş olması,
3. Yıllık tutarı 100 Katar Riyali olan “sağlık kartı”nı temin etmiş olmak.
Not: Kartı olmayanlar ücreti mukabilinde sağlık hizmetlerinden yararlanabilir.

HASTALIK SİGORTASI

Hastalık sigortasından yararlanma koşulları

Kapsam: Özel sektör çalışanları

İstisna: Kendi adına (bağımsız) çalışanlar

Katkı: Özel sektör çalışanlarının herhangi bir katkı yapmasına gerek yok. Çalışan için ücretsiz. Tüm masraflar işverenden alınmakta. Devlet katkısı mevcut değil.

Yararlanmak için mimimum bir süre bulunmamaktadır.

https://www.ssa.gov/policy/docs/progdesc/ssptw/2016-2017/asia/qatar.pdf

Yasal Dayanak:

1996 tarihli Sağlık Kanunu

2004 tarih ve 14 sayılı Katar İş Kanunu

2013 tarihli Sağlık Sigortası Kanunu (Not: 2013 sayılı yasa yürürlükten kaldırıldı.)

Kurum:

1. Katar Kamu Sağlığı Bakanlığı https://www.moph.gov.qa/pages/default.aspx

2. Sistemin genel yönetim ve gözetlenmesinden sorumlu Katar İdari Kalkınma, Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı

(Minister of Administrative Development, Labour and Social Affairs)

(وزارة التنمية الإدارية والعمل والشؤون الاجتماعية)

https://www.adlsa.gov.qa/AR

https://www.facebook.com/ADLSAQA/

https://twitter.com/adlsaqa?lang=en

Sağlanan yardımlar/ödenekler

Sağlık sisteminde temel sağlık hizmetlerinden neredeyse bedavaya sayılacak bir bedel karşılığı faydalanılabilmektedir.

İstenilmesi halinde özel hizmet veren sağlık hizmet sunucularından da paket hizmet karşılığı sağlık hizmeti satın alınabilmektedir.

İŞ KAZASI

İş kazası sayılan haller

İş kazaları ile ilgili sorumlu bakanlık;

İdari Kalkınma, Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı sistemin genel yönetiminden sorumlu bakanlıktır.

(Minister of Administrative Development, Labour and Social Affairs)

(وزارة التنمية الإدارية والعمل والشؤون الاجتماعية)

https://www.adlsa.gov.qa/AR

https://www.facebook.com/ADLSAQA/

https://twitter.com/adlsaqa?lang=en

İş Kazaları ile ilgili yasal metin:

2004 tarih ve 14 sayılı Katar İş Kanunu

İş Kazalarıyla ilgili sistem: İşveren sorumluluk sistemi (Employer-liability system)

Yararlanma koşulları

Kapsam: Özel sektör çalışanları

Kamu çalışanları ile askeri personel için özel sistem mevcuttur.

İstisna: Kendi adına (bağımsız) çalışanlar

Katkı: Özel sektör çalışanlarının herhangi bir katkı yapmasına gerek yok. Çalışan için ücretsiz. Tüm masraflar işverenden alınmakta. Devlet katkısı mevcut değil.

Yararlanmak için minimum bir süre bulunmamaktadır.

Bildirim

İşyerinde tanımlı görevini yaparken işçinin geçirdiği kaza sonucu en hafifinden tutun, ölümcül dereceli olanına kadar yaralanması “iş kazası” olarak tanımlanmaktadır. Katar İş Kanun’nun 100’üncü maddesine göre, işverenin normal koşullarda her türlü işyeri güvenliği işçi sağlık ve güvenliği tedbirlerini önceden alması gerekir. Kanunun 108’inci maddesi iş kazasının –işçiye ilişkin tüm bilgileri de içerecek şekilde- derhal yerel polise ve Çalışma Bakanlığı bürolarına (mekteb-ul amel) bildirilmesini şart koşmuştur.
Polis derhal gelerek gerekli ön inceleme, araştırmayı yaparak, görgü ve bilgi sahiplerinin de ifadesini alıp, işveren ve/veya temsilcisini de dinledikten sonra raporunu hazırlar. Düzenlediği çalışmanın bir nüshasını Çalışma Bakanlığı ilgili birimine bir nüshasını da işverene (kefile) sunar. Kanun’un 109’uncu maddesine göre tedavinin sürmesi halinde ilk altı aya kadar iş kazası geçiren çalışan ücretini tam olarak alır. Devam eden ikinci altı ayda ücretinin yarısına hak kazanır. Daha sonraki dönem için kalıcı hasarlarda ve derecesine göre malullüğüne karar verilir. Kanunun 110’uncu maddesine göre, (Kalıcı) Malullük veya ölümü durumunda, kendisine veya yasal varislerine İslami Yasalara göre tazminat ödenir. Kanuna ekli (2) sayılı Tablo’da sakatlık tür ve oranları ayrıntılı olarak gösterilmiştir.

İş kazalarında işverenin ve işçinin sorumlulukları

İşçinin kasıtlı olarak kendisini yaralaması, iş kazası esnasında alkol ve uyuşturucu tesiri altında olması, işçi sağlığı ve iş güvenliği tedbirlerini ihlal ederek kazanın vukuuna sebep olması ve ayrıntılı tıbbi muayeneden kaçınarak veya kendisi için verilen tedaviyi aksatmasından dolayı iş kazasının olması hallerinde işçiye geçirdiği iş kazası sonucu herhangi bir tazminat ödenmez.
İşveren işçi sağlığı ve iş yeri güvenliği ile ilgili tüm tedbirleri almak zorundadır. Tedbirlerin alınmaması veya eksik alınmasından kaynaklı meydana gelen iş kazalarından işveren sorumlu olup, polis raporu veya soruşturmanın tamamlanması ve iş kazasının bu nedenlerden kaynaklandığının kendisine yazılı olarak bildirilmesinden itibaren 15 gün içerisinde belirlenen tazminat tutarını ödemek zorundadır (İş Kanunu 114’üncü madde).

Sağlanan yardımlar/ödenekler

İlk altı ay için çalışanın kazancının %100’ü ödenir. Daha sonraki aylarda kazancının %50’si iyileşinceye veya malullük durumu belgeleninceye kadar ödenir.

Kalıcı engellilik durumunda sorumluluk işverene ait olup, İslami Yasalara göre belirlenen tutarda bir tazminat engelliye yapılır.

Kısmi engellilik durumunda, belirlenen yüzdeliğe göre ödeme hak sahibine yapılır.

Engelliye gerekli tedavi sağlanır.

%100 kalıcı engellilik durumunda ve vefat halinde, vefat edenin dul ve yetimlerine İslami Yasaya göre ödeme yapılır.

Kontrol muayenesi

Engelliye gerekli tedavi sağlanır.

MESLEK HASTALIĞI

Meslek hastalığı sayılan haller

Yasal Dayanak:

1996 tarihli Sağlık Kanunu

2004 tarih ve 14 sayılı Katar İş Kanunu

2013 tarihli Sağlı Sigorta Kanunu (Not: 2013 sayılı yasa yürürlükten kaldırıldı.)

Kurum:

1. Katar Kamu Sağlığı Bakanlığı https://www.moph.gov.qa/pages/default.aspx

2. Sistemin genel yönetim ve gözetlenmesinden sorumlu Katar İdari Kalkınma, Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı

(Minister of Administrative Development, Labour and Social Affairs)

(وزارة التنمية الإدارية والعمل والشؤون الاجتماعية)

https://www.adlsa.gov.qa/AR

https://www.facebook.com/ADLSAQA/

https://twitter.com/adlsaqa?lang=en

Yararlanma koşulları

Kapsam: Özel sektör çalışanları.

Kamu çalışanları ile askeri personel için özel sistem mevcuttur.

İstisna: Kendi adına (bağımsız) çalışanlar

Tıbbi Destek: Katar vatandaşlarına verilmektedir.

Finansman Kaynağı: Kişiden herhangi bir kesinti yapılmamaktadır. Tıbbi giderleri işverence karşılanır. İşveren toplam masrafı ödemekle yükümlüdür.

Katarlıların tedavi giderleri Devlet tarafından karşılanmaktadır.

Koşullar:

1. En az üç aylık çalışılmış olunması,

2. Meslek hastalığının tıbbi olarak tespit edilmesi (belgelendirilmesi)

Tespit ve bildirim

Meslekten kaynaklanan ve Katar İş Kanunu’na ekli (1) sayılı Tablo’da sayılan ve Kanunun 113’üncü maddesinde belirtilen meslek hastalıkları yetkili doktor raporuyla tespit edilmelidir. Tespit edilen ve tedavisi soncu kalıcı meslek hastalığı oluştuğuna doktor raporu ile kararlaştırılması halinde, çalışan sağ ise kendisine, vefat etmiş ise kanuni mirasçılarına tazminat ödenmesi şarttır. Çalışan sağ ise doktor raporunun düzenlendiği, vefat etmiş ise ölüm tarihinden itibaren bir yıl geçmenden tazminat talebinde bulunulması gerekir. Aksi takdirde tazminat alacağı zamanaşımına uğrar. Bu konuda kendisine ödeme tebliği yapılan işveren, 15 gün içerisinde tazminatı ödemekle mükelleftir.
Kanunun 114’üncü maddesine göre; çalışanın meslek hastalığından dolayı vefatı halinde, işveren durumun kendisine tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde tazminatı ilgili Mahkemeye öder. Mahkeme tazminatı İslami kurallara veya vefat edenin yerel hukukuna göre kanuni mirasçılarına dağıtılmasına hükmeder. Hak sahipleri üç yıl içerisinde tazminatı almadıkları takdirde, tazminat devlet hazinesine aktarılır.
115’inci maddeye göre işveren her altı ayda bir mutat olduğu üzere, iş kazası ve meslek hastalığına ilişkin formları düzenleyerek, toplanan istatistikleri Çalışma Bakanlığı’nın ilgili bölümüne vermekle yükümlüdür.

Meslek hastalığında işverenin ve işçinin sorumlulukları

İş kazaları için öngörülen Katar İş Kanunu’un 108-115 maddeleri genel manada meslek hastalıkları içinde kıstas olarak kabul edilebilir. Bu bakımdan; işçinin kasıtlı olarak kendisini yaralaması, iş kazası esnasında alkol ve uyuşturucu tesiri altında olması, işçi sağlığı ve iş güvenliği tedbirlerini ihlal ederek kazanın (hastalığın) vukuuna sebep olması ve ayrıntılı tıbbi muayeneden kaçınarak veya kendisi için verilen tedaviyi aksatmasından dolayı iş kazasının (meslek hastalığının) oluşması hallerinde işçiye geçirdiği iş kazası (meslek hastalığı) sonucu herhangi bir tazminat ödenmez.
İşveren işçi sağlığı ve iş yeri güvenliği ile ilgili tüm tedbirleri almak zorundadır. Tedbirlerin alınmaması veya eksik alınmasından kaynaklı meydana gelen iş kazalarından (meslek hastalıklarından) işveren sorumlu olup, polis raporu veya soruşturmanın tamamlanması ve iş kazasının (meslek hastalığının) bu nedenlerden kaynaklandığının kendisine yazılı olarak bildirilmesinden itibaren 15 gün içerisinde belirlenen tazminat tutarını ödemek zorundadır (İş Kanunu 114’üncü madde).
Tazminat olarak belirlenen tutar doğrudan işveren tarafından çalışana ödenir.

Sağlanan yardımlar/ödenekler

Belirlenen tutar doğrudan işveren tarafından çalışana ödenir.

Ayakta, yatarak veya uzun dönemli tedavisi yaptırılır. Sağlık giderleri işverence ödenir. Sağlanan sağlık yardımları: önleyici tedavi, ilk yardım, özel bakım (analık, jinekoloji ve oftalmoloji), fizik tedavi, mesleki terapi, konuşma terapisi, radyoloji, laboratuvar hizmetleri ve ilaç sağlanmasını kapsar.

Bu sağlık yardımlarında çalışana herhangi bir maliyet çıkartılmaz.

ANALIK SİGORTASI

Yararlanma koşulları

Nakdi yardım için, aynı işveren için en az bir yıllık çalışmış olmak.

Tıbbi yardım için, minimum süre öngörülmemiş.

Sağlanan yardımlar/ödenekler

Hastalık durumunda, ücreti ilk iki hafta için %100 olarak ödenir, daha sonraki takip eden dört hafta için ücretinin %50’si ödenir.

Hamilelik durumunda, ücreti toplam 50 gün için %100 olarak ödenir. Bunun en az 35 günü doğum sonrası dönemi kapsar.

Ayakta, yatarak veya uzun dönemli tedavisi yaptırılır. Masraflar işverence ödenir. Sağlanan sağlık yardımları: önleyici tedavi, ilk yardım, özel bakım (analık, jinekoloji ve oftalmoloji), fizik tedavi, mesleki terapi, konuşma terapisi, radyoloji, laboratuvar hizmetleri ve ilaç sağlanmasını kapsar.

Bu sağlık yardımlarında çalışana herhangi bir maliyet çıkartılmaz.

Doğum izninde olan ve iyileşemeyen kadınların bu esnada mukavelelerinin iptal edilmesi yasa dışıdır. Bunun yerine kendilerine rahatsızlığın fasılasız devam etmesi durumunda 60 güne kadar ücretsiz izin verilir. İşveren tarafından belirlenen bir doktordan durumu için rapor alınır. Doğum izni, çalışan kadınların diğer izinleri üzerinde herhangi bir hak kaybedici etki yapmaz.

Doğum yapan kadınlara bir yıllık geçerli olmak ve kendisi tarafından saati belirlenmek üzere günde bir saat emzirme izni verilir.

ÇOCUK PARASI/ AİLE YARDIMLARI

Yararlanma koşulları

Özel sektör çalışanları, sözleşme serbestisi gereği, iş mukavelelerinde açıkça yazılması halinde çocuk ve aile yardımından faydalanabilirler. Özel sektör işverenlerini (kefillerini) bu konuda ödeme yapmaya zorlayan bir yasal metin bulunmamaktadır. Vatandaşlarımızın kahır ekseriyeti özel sektör çalışanlarından oluşmaktadır.

Kamu sektöründe çalışanlar için çocuk ve aile yardımı katarlılar için öngörülmüştür.

Sağlanan yardımlar/ödenekler

Yabancı çalışanlar için çocuk parası ve/veya aile yardımı sağlanması gibi bir uygulama (ve ödeme) mevcut değildir.

Hastalık ve analık sigortasının söz konusu olduğu durumlarda, aile fertleri de aynı tıbbi yardımlardan faydalanır.