G20’nin Kuruluşu, Amacı ve G20’ye Üye Ülkeler

25 Eylül 1999 tarihinde Vaşington’da gerçekleştirilen G-7 Maliye Bakanları ve Merkez Başkanları Toplantısında ortak bir bildiriyle kurulan G20 (Group of 20), küresel ekonomik istikrarın sağlanması ve teşvik edilmesi için ülkeler arasında gayrı resmi bir görüş alışverişi ve işbirliği ortamının sağlanmasını amaçlayan bir platform niteliğindedir.

Ülkemizin kuruluşundan bu yana üyesi olduğu “yükselen piyasa ekonomileri” ile gelişmiş ülkelerin bir araya geldiği G20 platformu, ABD, Almanya, Arjantin, Avrupa Birliği Avustralya, Brezilya, Çin, Endonezya, Fransa, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, İngiltere, İtalya, Japonya, Kanada, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan ve Türkiye’den oluşmaktadır. G20 ülkeleri, dünya ekonomisinin yaklaşık %85’ini; dünya ticaretinin %80’ini ve dünya nüfusunun üçte ikisini temsil etmektedir. G20'ye üye 19 ülkenin hepsinin milli geliri dünyada ilk 31'de yer almaktadır.

Daimî bir sekretaryası bulunmayan G20’de her yıl bir üye ülke dönem başkanlığı görevini üstlenmektedir. Bu çerçevede başkanlık, bir önceki yılın, içinde bulunulan yılın ve bir sonraki yılın dönem başkanlarının oluşturduğu bir “troyka” tarafından işbirliği içerisinde yürütülmektedir. Son beş yılın dönem başkanlığını sırasıyla Rusya (2013), Avustralya (2014), Türkiye (2015), Çin (2016) ve Almanya (2017) üstlenmiş olup, 1 Aralık 2017 tarihi itibariyle Arjantin 2018 G20 dönem başkanlığını üstlenmiştir.

G20 Çalışma Mekanizması

G20 çalışmaları iki temel kanal üzerinden yürütülmektedir. Birinci kanal, ülkelerin Finans’tan Sorumlu Bakanları, Müsteşarları ile Merkez Bankası Başkan ve Başkan Yardımcılarının oluşturduğu “Finans Kanalı”dır. Finans kanalında küresel ekonomi, altyapı yatırımları, finansal düzenlemeler, uluslararası finansal mimari, uluslararası vergi ve iklim değişikliğinin finansmanı gibi konular ele alınmaktadır.

İkinci kanal ise “Şerpa Kanalı”dır. Şerpa kanalında tartışılan konular; kalkınma, enerji sürdürülebilirliği, yolsuzlukla mücadele, ticaret ve istihdamdır.

Ayrıca, tartışılan gündem maddelerine bağlı olarak gerek “finans” gerekse “şerpa” kanallarında teknik düzeyde çalışma grupları da kurulabilmektedir.

Bu çalışmalara IMF, Dünya Bankası, OECD, Uluslararası Ödemeler Bankası(BIS), Finansal İstikrar Kurumu (FSB), Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), Birleşmiş Milletler, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) gibi uluslararası kuruluşlar da teknik destek sağlamaktadır.

Üye ülkelerin yanı sıra her yıl dönem başkanlığını yürüten ülke tarafından 5-6 ülke daha toplantılara gözlemci olarak davet edilmektedir. 2015 yılında ülkemiz, Azerbaycan’ın yanı sıra İspanya, Singapur’u; ayrıca Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği ASEAN’ın, Afrika Birliği’nin ve de Afrika Birliği’nin bir parçası olan Afrika’nın Kalkınması için Yeni Ortaklık isimli girişimin (NEPAD) dönem başkanlarını G20'ye davet etmiştir.

Sivil toplumun da katkılarının ve görüşlerinin alınabilmesi için G20 ile ilişkili çeşitli gruplar oluşturulmuştur. Bu kapsamda, üye ülkelerin özel sektör temsilcileri (B20), işçi sendikaları (L20), düşünce kuruluşları (T20), sivil toplum kuruluşları (C20), gençlik oluşumları (Y20) ve kadın grupları (W20) de G20 süreçlerine fikri destek vermekte ve bazı resmi toplantılara da katılım sağlamaktadırlar.

Türkiye, gelişmiş ve gelişmekte olan en büyük ülkeleri bir araya getiren G20 platformuna büyük önem vermekte, G20’nin çalışmalarına aktif katkı sağlamaktadır.

Ülkemiz 1 Aralık 2014 tarihinde üstlendiği G20 Dönem Başkanlığı sırasında pek çok yeniliğe imza atmış, 15-16 Kasım 2015 tarihlerinde Antalya’da düzenlenen Liderler Zirvesi ile Dönem Başkanlığını başarıyla tamamlamıştır. G20 kapsamında ilk defa En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ) Türkiye’nin kapsayıcı G20 gündeminde önemli bir yer işgal etmiştir. Türkiye, G20’nin 5 açılım grubuna, 6’ncı olarak Kadın 20’yi (W20) dahil etmiş, istihdam piyasasından dışlanma riski yüksek olan gençlerimizin istihdama kazandırılması için sayısal bir hedef belirlemiştir. Ayrıca istihdam çalışma grubunda ücret eşitsizlikleri konusu ilk kez gündeme getirilmiş, eşitsizliklerle mücadele edebilmek için takip edilebilecek politika öncelikleri belirlenmiştir. Dönem başkanlığı önceliklerinden biri olan “Uygulama” konusunda da Türkiye verilen taahhütlerin ve kabul edilen stratejilerin uygulanması konusuna önem vermiş, bu doğrultuda izleme mekanizmalarının kurulmasına öncülük etmiştir. Antalya G20 Zirvesi sonuçlarına ilişkin bilgilendirme notuda buradan ulaşılabilir.

 

Bakanlığımız – G20 İlişkileri

Küresel finans krizinin istidama etkilerinin kalıcı hale gelmesi ve istihdamın ekonomiye olumlu katkıları nedeniyle 2009 yılında ABD’de düzenlenen Pittsburgh Liderler Zirvesi’nde Çalışma Bakanları’nın da düzenli olarak bir araya gelmesi ve çalışmalarını Liderlere sunması kararı alınmıştı.

İlk defa ABD’nin ev sahipliğinde 2010 yılında Washington’da bir araya gelen G20 Çalışma Bakanları, daha sonra 2011’de Paris’te, 2012’de Guadalajara’da (Meksika), 2013’te Moskova’da (Rusya), 2014’te Melbourne’de (Avustralya), 2015’te Ankara’da (Türkiye), 2016’da Pekin’de (Çin) ve 2017’de Bad Neuenahr’da (Almanya) toplanmıştır.

G20 Çalışma Bakanları toplantılarında görüşülecek konuları teknik düzeyde çalışan ve tartışan İstihdam Görev Gücü, 2011 yılında Cannes’da düzenlenen Liderler Zirvesi’nde alınan karar sonucu kurulmuştur. Bu gruba ilk olarak genç istihdamı alanında çalışma yapması görevi verilmiş, ardından görev süresi her yıl uzatılarak, uluslararası kuruluşların da desteğiyle, çalışma hayatı ve istihdam alanındaki farklı konularda da teknik çalışmalar yapması görevi verilmiştir.

2014 yılında düzenlenen Brisbane Liderler Zirvesi’nde alınan kararla, İstihdam Görev Gücü’nün İstihdam Çalışma Grubu’na dönüştürülerek daimî bir yapıya kavuşması sağlanmış olup, bu grubun çalışmalarına ilişkin usul ve esaslar Bakanlığımız tarafından hazırlanmış ve üyelerin de kabulünün ardından çalışmalarına ilk defa ülkemiz dönem başkanlığında başlamıştır.

Bakanlığımız G20 bünyesinde kurulan İstihdam Çalışma Grubu’nun çalışmalarından sorumlu olup çalışma grubu toplantıları ile Çalışma Bakanları düzeyinde toplanan G20 Çalışma ve İstihdam Bakanları Toplantılarına katılım sağlamaktadır.