Federal İçişleri Bakanlığı (EDI)

https://www.edi.admin.ch/edi/de/home.html

Federal Sosyal Güvenlik Kurumu (BSV)

https://www.bsv.admin.ch/bsv/de/home/bsv.html

Federal Maliye Bakanlığı (EFD):

https://www.efd.admin.ch/efd/de/home.html

Federal Ekonomi Müsteşarlığı (SECO) https://www.seco.admin.ch/seco/de/home.html

Yaşlılık, Geride Kalan Hak Sahipleri/Maluliyet Sigortası (AHV)
https://www.ahv-iv.ch/en/

İsviçre İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları Sigortası Kurumu (SUVA)

https://www.suva.ch

İsviçre Sosyal Güvenlik Kurumu’nun Yaşlılık, Maluliyet ve Geride Kalan Hak Sahipleri Sigortası (AHV/IV) ana görev/hizmet unsurları şunlardır:
• Yaşlılık, geride kalanlar ve maluliyet sigortası
• Mesleki hastalık ve kaza sigortaları
• Aile (çocuk) yardımları, muhtaçlık yardımları.
• Askeri sigorta (Muvazzaf personel ve silah altındaki askerleri kapsayan sağlık, kaza, maddi hasar sigortası)
Yukarıda belirtilen unsurları kapsayan sosyal güvenlik alanındaki mevzuat federal yasalarla genel çerçevelerine oturtulmuş olup, ayrıca konfederatif sistemin gereği büyük ölçüde Kanton yönetimlerinin ve Belediyelerin katkı ve inisiyatifleri ile yürütülmektedir.

Söz konusu federal yasalar Federal Anayasa'nın 3. maddesinde yer alan, "Federal devlet ve Kantonlar kişisel sorumluluk ve özel girişimlerin yanı sıra her bireyin sosyal güvenlik sistemi içinde yer alması için gerekli düzenlemeleri yapar. Federal devlet ve Kantonlar Her bireyin sağlık açısından gerekli tedavi ve bakım hizmetlerinden yararlanması için gerekli düzenlemeleri yapar" şeklindeki sosyal hedeflerin tanımıçerçevesinde oluşturulmuş olup başlıcaları şunlardır:

Sosyal Güvenlik Mevzuatının Temel Hükümleri Hakkında Federal Yasa 830.1 (ATSG)
https://www.admin.ch/opc/de/classified-compilation/20002163/index.html

İsviçre federal sosyal güvenlik mevzuatına erişim sağlayan web sayfası:
https://www.bsv.admin.ch/bsv/de/home/sozialversicherungen/bv/grundlagen-und-gesetze/gesetze-und-verordnungen.html

Federal Yaşlılık, Maluliyet ve Geride Kalan Hak Sahipleri Sigortası (1. Sütun)

https://www.admin.ch/opc/de/classified-compilation/19460217/index.html

1.Sütun emekli aylığı gelirleri düşük düzeyde olanalara koşullu olarak sağlanan tamamlayıcı emekli aylığı (sosyal yardım değildir) hakkında mevzuat düzenlemeleri:
https://www.bsv.admin.ch/bsv/de/home/sozialversicherungen/el.html

Federal Mesleki Yaşlılık, Geride Kalanlar ve Malüliyet Sigortası (2. Sütun)

https://www.admin.ch/opc/de/classified-compilation/19820152/index.html

Federal Mesleki Yaşlılık, Geride Kalanlar ve Malüliyet Sigortası (2. Sütun) Birikimlerinin Serbest Dolaşımı (Birikimlerin bir hesapta toplanarak son olarak dahil olunan 2. Sütun emeklilik kasasına aktarılması/toptan ödeme şartları) hakkında mevzuat:
https://www.admin.ch/opc/de/classified-compilation/19930375/index.html

2.Sütun Emeklilik mevzuatına ilişkin düzenlemeler:

https://www.bsv.admin.ch/bsv/de/home/sozialversicherungen/bv/grundlagen-und-gesetze/grundlagen/gebundene-selbstvorsorge.html

Federal Sosyal Güvenlik Fonu Yasası:
https://www.bsv.admin.ch/bsv/de/home/sozialversicherungen/ahv/grundlagen-gesetze/ausgleichsfondsgesetz.html

Analık Sigortasına ilişkin mevzuat düzenlemeleri:
https://www.bsv.admin.ch/bsv/de/home/sozialversicherungen/eo-msv.html

Aile Yardımları Kanunu / Çocuk Parası Yasası ve Düzenlemeler:

https://www.admin.ch/opc/de/classified-compilation/20042372/index.html

https://www.bsv.admin.ch/bsv/de/home/sozialversicherungen/famz/grundlagen-und-gesetze.html

İkili Anlaşmalar Kapsamında Uluslararası Sosyal Güvenlik Mevzuatı ve İsviçre Sosyal Güvenlik Sisteminin Genel Yapısına İlişkin Düzenlemeler:
https://www.bsv.admin.ch/bsv/de/home/sozialversicherungen/int.html

3.Sütun Emeklilik Sigortasına ilişkin mevzuat:

https://www.bsv.admin.ch/bsv/de/home/sozialversicherungen/bv/grundlagen-und-gesetze/grundlagen/gebundene-selbstvorsorge.html

Federal Hastalık Sigortası Yasası (KVG) 832.10
https://www.admin.ch/opc/de/classified-compilation/19940073/index.html

Sosyal Sigortalar kurumu'nun temel finansman kaynağı sigorta primleridir.

İsviçre'de çalışan kişilerin aylıklarından Yaşlılık ve Geride Kalan Hak Sahipleri (AHV), Maluliyet (IV) sigorta primlerinin kesilmesi zorunludur. (Bazı durumlarda İsviçreli işveren için İsviçre dışında çalışan kişilerin aylıklarından da söz konusu primlerin kesilmesi söz konusudur.)

Çalışan kişiler 17. yaşlarının sona ermesini takip eden ilk 01 Ocak tarihinden başlamak suretiyle prim ödeme zorunluluğundadır. Örneğin 15 Ağustos 2016 tarihinde 17 yaşına basan bir işçi 01 Ocak 2017 tarihinden itibaren prim ödemeye başlamak durumundadır) Emeklilik yaşı gelmeden çalışmaya son verenlerin "çalışmayanlara mahsus" prim ödeme yükümlülüğü devam eder.

Çalışmayan kişilerin sigorta primi ödeme yükümlülükleri 20. yaşını bitirdikleri yılın 01 Ocak tarihinden itibaren başlar.

Kişiler fiilen çalışmasalar da sigortalılık statüleri emekli oldukları güne kadar devam eder.

AHV/IV Sigorta Kurumu'nun Finansman bütçesinde sigorta prim gelirleri % 80,45 oranında olup Federal Devlet kurumun finansmanına % 19,55 oranında katkıda bulunur. Bu katkının kaynakları KDV (tahsil edilen KDV bedelinin % 0,4'ü), alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile kumarhanelerden alınan vergilerden oluşmaktadır.

İsviçre Sigorta Kurumunun Finans Verilerine Erişim Sağlayan web adresleri:
https://www.bsv.admin.ch/bsv/de/home/sozialversicherungen/ueberblick/grsv.html

https://www.bsv.admin.ch/bsv/de/home/sozialversicherungen/ahv/finanzen-ahv.html

https://www.bsv.admin.ch/bsv/de/home/sozialversicherungen/iv/finanzen-iv.html

https://www.bsv.admin.ch/bsv/de/home/sozialversicherungen/bv/finanzen.html

Aylıktan kesilen toplam prim oranları (Prim bedeli işçi ve işveren tarafından yarı yarıya paylaşılarak ödenir) :

İsviçre'de çalışan kişilerin aylıklarından Yaşlılık ve Geride Kalan Hak Sahipleri (AHV), Maluliyet (IV)sigorta primlerinin kesilmesi zorunludur. Çalışmayan kişiler de asgari prim bedelini ödemekle yükümlüdür.

(Bazı durumlarda İsviçreli işveren için İsviçre dışındaçalışan kişilerin aylıklarından da söz konusu primlerin kesilmesi söz konusudur.)

Çalışan kişiler 17. yaşlarının sona ermesini takip eden ilk 01 Ocak tarihinden başlamak suretiyle prim ödeme zorunluluğundadır.

(Örneğin 15 Ağustos 2016 tarihinde 17 yaşına basan bir işçi 01 Ocak 2017 tarihinden itibaren prim ödemeye başlamak durumundadır).

-Emeklilik yaşı gelmedençalışmaya son verenlerin "çalışmayanlara mahsus"prim ödeme yükümlülüğü devam eder..

-Yasal emeklilik yaşına ulaştığı halde çalışmaya devam edenler, prim ödeme yükümlülüsü olmakla birlikte, prim indiriminden yararlanırlar.

Çalışmayan kişilerin sigorta primi ödeme yükümlülükleri 20. yaşını bitirdikleri yılın 01 Ocak tarihinden itibaren başlar.

Serbest meslek sahibi kişiler 17. yaşlarının sona ermesini takip eden ilk 01 Ocak tarihinden başlamak suretiyle prim ödeme zorunluluğundadır.

Erkekler için yasal emeklilik yaş sınırı 65, kadınlar için ise 64' tür.

2 yıl önce erken emeklilik hakkından yararlananların emekli aylıkları 1 yıl için % 6,8 ve 2 yıl için %13,6 oranında azaltılarak ödenmektedir.

Emekli aylığına emeklilik yaşına erişilen ayın ilk günü itibarıyla hak kazanılır. Yaşlılık aylığı ödemeleri ölümün gerçekleştiği ayın son günü itibarıyla kesilir.

https://www.ahv-iv.ch/de/Sozialversicherungen/Alters-und-Hinterlassenenversicherung-AHV/Altersrenten#qa-792

https://www.ch.ch/de/rentenalter/

Yaşlılık aylığının tespitinde 3 ana kriter bulunmaktadır:
• Prim ödenen yıl sayısı
• Prim ödenen yıllar içinde kazanılan gelirlerin toplamı
• Bakıma ihtiyacı olan yakınlarına yardım edenler ve 16 yaşına kadar olan çocuklarının bakımı dolayısı ile devlet tarafından promosyon almaya hak kazananlara uygulanan artışlar.

Yaşlılık aylığının tam olarak alınabilmesi için 20. yaş gününden itibaren emeklilik yaşına kadar kesintisiz çalışılmış olması gerekmektedir
Örnek: Yıllık geliri ortalama 14.100 Frank olan bir sigortalıya ödenecek tam aylık 1.175 Fr.
Yıllık geliri ortalama 84.600 Frank olan bir sigortalıya ödenecek tam aylık 2.350 Fr.
Yasaya göre azami yaşlılık aylığı tutarı asgari aylığın iki katını geçemez.
Eşlere uygulanan müşterek yaşlılık aylığı sisteminde karı ve kocanın ödemiş oldukları prim tutarları birbirine eklenir ve bu şekilde çıkan rakam ikiye bölünerek aylığa matrah olan nominal prim tutarı tespit edilir.
Söz konusu prim bölüşümünün yapılabilmesi için:
Eşlerden ikisinin de AHV/IV yaşlılık yada maluliyet aylığı almaya hak kazanmış olmaları,
Yada dul kalan tarafın yaşlılık aylığı almaya hak kazanmış olması gerekir. Ayrıca boşanma durumunda aynı prim bölüşüm sistemi uygulanarak primler ayrılan eşler arasında paylaştırılır.

Karı kocanın müştereken aldıkları yaşlılık aylığı azami yaşlılık aylığı tutarının % 150'sini aşamaz ( 3.525 Fr.)
Yaşlılık aylığı için şartlar oluşmadan önce dilekçe verilmesi esas olmakla beraber, geç başvuru halinde de hak ediş tarihinden itibaren yaşlılık ve geride kalanlar için aylık bağlanması mümkün olmaktadır.
https://www.ch.ch/de/ahv-rente-berechnen/

İsviçre'de ikinci ayak (2. Sütun) emeklilik zorunlu Mesleki İhtiyat Sigortası "BV" (Pansiyon Kasa) olarak adlandırılır. Pansiyon Kasalar Devlet Sosyal Sigorta Kurumu ile bağlantısı olmayan, faaliyetleri kanunla belirlenmiş özel sigorta kuruluşlarıdır.

Primler ve aylık bağlama koşulları sigortayı uygulayan pansiyon kasa kurumunun kanuni sınırlar içinde koyduğu kurallara göre belirlenir.

İşveren ve çalışan'ın prim katkıları ile oluşturulan sistemde İşverenin katkı payı en az çalışanınki kadar olmalıdır.

Pansiyon kasada biriken primler aslen yaşlılık aylığı bağlanması yada ev satın almak, iş kurmak gibi belirli koşullar çerçevesinde kapital olarak değerlendirilmek üzere kullanılabilir.

İsviçre'deki İkametini sona erdirerek ülkeyi terk etmek durumunda olan sigortalılar yatırdıkları primlerin kendilerine toplu olarak ödenmesini talep edebilir (İkamet edecekleri ülke bir AB ülkesi ise bu opsiyon geçerli değildir)

https://www.admin.ch/opc/de/classified-compilation/19820152/201501010000/831.40.pdf

İsviçre'de Çalışan kişiler 17. yaşlarının sona ermesini takip eden ilk 01Ocak tarihinden başlamak üzere, çalışmayan kişiler ise 20. yaşını bitirdikleri yılın 01 Ocak tarihinden itibaren zorunlu olarak sigortalı olurlar. İkinci ayak Pansiyon Kasa (BV) sigortasını da kapsayan Bu zorunluluk emeklilik yaşı gelene kadar devam eder. (Pansiyon Kasa primleri sadece çalışılan süreler için ödenir)

Yurtdışında kalıcı olarak ikamet eden İsviçre vatandaşları isteğe bağlı olarak yaşlılık sigortası primi ödeyebilirler.

Zorunlu olan Birinci ayak AHV/IV ve ikinci ayak BV sigortalarının yanı sıra, vergi muafiyetli Özel Bireysel Emeklilik sigortası sistemi bulunmaktadır. Bu sigortada emeklilik bireyin isteğine ve kendi ödediği sigorta primlerine göre sağlanmaktadır ve zorunlu değildir.

https://www.ch.ch/de/dritte-saule/

Yaşlılık sigortası kapsamında sigortalı olarak değerlendirilebilen süreler zorunlu sigorta başlangıcı yaşından itibaren (çalışanlar 17/ çalışmayanlar 20) başlar ve arada çalışma hususunda intikaların olması nazara alınmaksızın emeklilik yaşı gelinceye kadar hesaplarında birikmiş olan prim bedelleri baz alınarak yaşlılık aylığı tahakkuk ettirilir.

Türkiye-İsviçre Sosyal Güvenlik Anlaşması’na göre İsviçre’de malulen emekli olan Türk vatandaşlarının Türkiye’de geçen sigortalı sürelerinin İsviçre Sigorta Kurumu’na bildirilmesi halinde bu süreler İsviçre sigortalı süreleri ile birlikte değerlendirilerek, aylık bağlanmasında hesaba katılmaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti ie İsviçre arasındaki Sosyal Güvenlik Anlaşması'nın 12. maddesi sigortalı sürelerinin birleştirilmesi hususunda aşağıdaki hükümleri içermektedir:

(1) Türk mevzuatına göre sağlanan yaşlılık ve ölüm aylıklarına hak kazanılıp kazanılmadığının tespitinde, İsviçre yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olarak geçen prim ödeme süreleri, Türk mevzuatına tabi olarak geçen prim ödeme süreleri ile, bu süreler aynı zamana rastlamamak şartıyla, birleştirilir.

Türk mevzuatına tabi olarak geçen prim ödeme süresi, yerine göre en az 360 gün veya 12 aydan az olduğu takdirde, bu hüküm uygulanmaz.

(2) Birinci fıkrada sözü edilen yardımlara hak kazanılması, prim ödeme sürelerinin belli bir işte geçmiş olması şartına bağlı bulunduğu takdirde, bu yardımlara hak kazanılabilmesi için, İsviçre de yalnız işte geçen prim ödeme süreleri nazara alınır.

Sigortalı, bu sürelerinin birleştirilmesine rağmen, söz konusu özel hükümlere göre sağlanan yardımlardan yararlanma şartını yerine getiremediği takdirde, sözü edilen süreler, genel hükümlere göre sağlanan yardımlara hak kazanılıp kazanılmadığının tespitinde nazara alınır.

(3) Yukarıdaki 1 ve 2 nci fıkralar hükümleri uygulanmak ve İsviçre prim ödeme süreleri nazara alınmak suretiyle, Türk mevzuatına göre bir yardıma hak kazanıldığı takdirde, yardım tutarı aşağıda belirtildiği şekilde hesaplanır:

(a) Yetkili Türk Kurumu, önce 1 ve 2 nci fıkralar gereğince birleştirilen sürelerin tamamı bu kurumun uyguladığı mevzuata tabi olarak geçmiş olsaydı hak kazanılacak aylık tutarı ne olacak idiyse onu tespit eder; şu kadar ki, aylığın hesabına esas olacak kazançlar yalnız Türkiye’de geçen sigortalılık süreleri nazara alınarak tespit edilir.

(b) Bu şekilde elde edilecek nazari aylık tutarı, gerekirse, Türk mevzuatında belirtilen asgari aylık tutarına iblâğ edildikten sonra, yetkili kurumun ödeyeceği kısmî aylık tutarı, bu nazari tutar üzerinden ve kurumun uyguladığı mevzuata tabi olarak geçen prim ödeme sürelerinin iki Âkit Taraf mevzuatına göre geçmiş prim ödeme süreleri toplamına oranı dahilinde tespit edilir. "

İsviçre'de çalışan Türk Vatandaşlarının, yurtdışında geçen sürelerinin sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilmesi işlemleri 3201 sayılı Kanuna göre yapılmaktadır.

Yaşlılık sigortası kapsamında İsviçre'de ödenen primlerin Türkiye'ye transferi mümkündür. Prim transferleri 1.1.1972 tarihli Türkiye Cumhuriyeti ie İsviçre arasındaki Sosyal Güvenlik Anlaşması'nın 10. maddesinin (a) bendinde şu şekilde tanımlanmaktadır:

(1) Türk vatandaşları, Sözleşmenin 8 ve 12 maddelerine rağmen İsviçre yaşlılık ölüm sigortalarına kendileri için yatırılmış olan primlerin Türk sigortalarına transferini İsviçre yaşlılık, malûllük ve ölüm sigortaları yardımlarından henüz hiç yararlanmamış olmaları ve Türkiye’de veya bir üçüncü ülkede yerleşmek üzere İsviçre’den ayrılmış bulunmaları koşulu ile talep edebilirler.

İsviçre yaşlılık ve ölüm sigortasının iki eş için prim yatırılmışsa, eşler kendileri için yatırılan primlerin transferini münferit olarak isteyebilirler. Ancak yalnız kadın eşin primleri transfer olunmuşsa, erkek eş ancak yaşlılık, malullük ve ölüm sigortasına ilişkin basit bir gelirden yararlanır.

(2) Birinci paragrafın uygulanmasında, Türk sigortalarına primleri transfer olunmuş Türk vatandaşları ve bunların hak sahipleri söz konusu primlerin transferi nedeniyle, İsviçre yaşlılık, malullük ve ölüm sigortasından artık hiç bir hak iddiasında bulunamazlar.

(3) Primler Türkiye Sosyal Sigortalar Kurumuna transfer olunur ve bu kurum primleri Türk mevzuatına göre yetkili sigorta kuruluşuna intikal ettirir. Bu primler ve bu primlere ilişkin süreler, bir Türk aylığına hak kazanmada ve bu aylığın hesabında, Türk primlerine ve sürelerine muadil sayılır.

Transfer olunan primlerden Türk emeklilik sigortası çerçevesinde sigortalı veya hak sahibi yararına hiç bir menfaat sağlanmıyorsa, anılan yetkili kuruluş transfer edilmiş olan primleri ilgili kimselere öder.

İsviçre'de çalışan Türk Vatandaşlarının, yurtdışında geçen sürelerinin sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilmesi işlemleri 3201 sayılı Kanuna göre yapılmaktadır.

Türkiye'de ikamet eden Türk vatandaşlarının, İsviçre yaşlılık ve geride kalan hak sahipleri sigortalarından bağlanmış olan yaşlılık ve maluliyet aylıkları T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu kanalıyla değil, doğrudan emeklilerin Türkiye'deki şahsi banka hesaplarına havale edilmesi şeklinde ödenmektedir.

Banka havale masrafları transfer edilen tutardan kesilmektedir. Türkiye'ye gönderilen aylık bedelleri genellikle alıcı ülkede Euro olarak tahsil edilecek şekilde düzenlenmekte olup bu işlem nedeniyle meydana gelebilecek döviz alış/satış kur farklılıkları da alıcıya yansıtılmaktadır.

İsviçre'de Ölüm Sigortası ayrı bir kurum olmayıp yaşlılık sigortası bölümünde bilgileri sunulmuş olan Yaşlılık ve Geride Kalan Hak sahipleri Sigortası (AHV) uhdesinde yer almaktadır.

İlgili bakanlık ve kurumların web adresleri:

Federal İçişleri Bakanlığı (EDI):
https://www.edi.admin.ch/edi/de/home.html

Federal Sosyal Güvenlik Kurumu (BSV)
https://www.bsv.admin.ch/bsv/de/home/bsv.html

Federal Yaşlılık, Maluliyet ve Geride Kalan Hak Sahipleri Sigortası

https://www.admin.ch/opc/de/classified-compilation/19820152/index.html

Genel Sosyal Güvenlik Federal Yasası 830.1 (ATSG)

https://www.admin.ch/opc/de/classified-compilation/20002163/index.html

Ölüm sigortasının da içinde yer aldığı Yaşlılık ve Geride Kalanlar (AHV), Sigorta Kurumu'nun temel finansman kaynağı sigorta primleridir. Sigorta primlerinin ödenmesi Zorunludur. Çalışmayan kişiler de asgari prim bedelini ödemekle yükümlüdür.

(Bazı durumlarda İsviçreli işveren için İsviçre dışında çalışan kişilerin aylıklarından da söz konusu primlerin kesilmesi söz konusudur.)

Çalışan kişiler 17. yaşlarının sona ermesini takip eden ilk 01 Ocak tarihinden başlamak suretiyle prim ödeme zorunluluğundadır.

( Örneğin 15 Ağustos 2016 tarihinde 17 yaşına basan bir işçi 01 Ocak 2017 tarihinden itibaren prim ödemeye başlamak durumundadır) Emeklilik yaşı gelmeden çalışmaya son verenlerin "çalışmayanlara mahsus" prim ödeme yükümlülüğü devam eder.

Çalışmayan kişilerin sigorta primi ödeme yükümlülükleri 20. yaşını bitirdikleri yılın 01 Ocak tarihinden itibaren başlar.

Başka bir deyim ile kişiler fiilen çalışmasalar da sigortalılık statüleri emekli oldukları güne kadar devam eder.

AHV/IV Sigorta Kurumu'nun Finansman bütçesinde sigorta prim gelirleri % 80,45 oranında olup Federal Devlet kurumun finansmanına % 19,55 oranında katkıda bulunur. Bu katkının kaynakları KDV (tahsil edilen KDV bedelinin % 0,4'ü), alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile kumarhanelerden alınan vergilerden oluşmaktadır.

Yaşlılık, Maluliyet ve Geride Kalan Hak Sahipleri Sigortası kapsamında aylıktan kesilen toplam prim oranları (Prim bedeli işçi ve işveren tarafından yarı yarıya paylaşılarak ödenir):

Ölüm sigortasını da kapsayan Yaşlılık ve Geride Kalan Hak sahipleri Sigortası prim oranı: (AHV) % 8.40

Ölüm sigortasının da içinde yer aldığı Yaşlılık ve Geride Kalan Hak Sahipleri sigortasının (AHV) hükümleri uygulanmaktadır.

Vefat eden kişiden dul yada yetim aylığı bağlatılabilmesi için öncelikle;

- Merhumun en az bir yıl süre ile sigorta primi ödemiş olması,
- Yada sigortalı olup sigorta ödemediği halde evli olduğu eşinin en az bir yıl süre ile asgari prim bedelinin iki katı oranında prim ödemiş olması,
-Yada merhumun eğitim yada bakım yardımından alacaklı olması gerekir.

Evli iken eşini kaybeden kişinin dul aylığı alabilmesi için dul kalındığı tarihte yaşları ne olursa olsun yetim maaşı almaya hakkı olan öz yada bakımını üstlendikleri çocuklarının olması,

Yada dul kaldığı tarihte 45 yaşın üzerinde olması ve merhum ile en az 5 yıl süre ile evli kalmış olması gerekir.

Boşanmış bayanlar boşandıkları eşlerinin vefat etmesi halinde aşağıdaki durumlarda dul aylığı alma hakkına sahiptir:

-Müşterek çocuk sahibi olmak ve merhumdan boşanana kadar en az 10 yıl evli kalmış olmak,
-Yada boşandığı tarihte 45 yaşını doldurmuş ve merhumla en az 10 yıl evli kalmış olmak,
-Yada boşanmış bayanın merhumla evliliğinden olan en genç oğlu 18 yaşını doldurana kadar.

Çocuklar anneleri yada babaları öldüğünde bir yetim aylığı, hem anne hem de babaları ölmüş ise her ikisinden ayrı ayrı yetim aylığı alma hakkına sahiptir.

Yetim maaşı 18. yaş gününe, eğer okuyorlar ise 25. yaş gününe kadar ödenir

https://www.ahv-iv.ch/de/Sozialversicherungen/Alters-und-Hinterlassenenversicherung-AHV/Hinterlassenenrenten

Vefat eden kişi 20. yaşının 01. Ocak tarihi itibari ile başlayıp ölünceye kadarki süreç içerisinde kesintisiz olarak sigorta primi ödedi ise hak sahipleri tam aylık alma hakkına sahiptir.

Merhumun prim ödemelerinde boşluklar olmuş ise prim ve ödeme süreleri göz önüne alınarak kısmi aylık tahakkuk ettirilir.

Kedın/erkek dul aylığı :

Asgari 940 Fr. Azami 1.880 Fr.

1941 yılından önce doğmuş olanlara ödenen ek aylık:

Asgari 353 Fr. Azami 705 Fr.

Yetim ve çocuk aylığı:

Asgari 470 Fr. Azami 940 Fr.

Aynı zamanda 2 çocuk aylığı yada hem çocuk hem de yetim aylığı almaya hak kazanmış çocukların alabileceği azami aylık tutarı: 1.410 Fr.

Eşlerde süre açısından dul aylığı alma üst sınırı yoktur. Yetim maaşı ise çocukların 18. yaş gününe, eğer okuyorlar ise 25. yaş gününe kadar ödenir.

Dul eş yada yetimlerin ekonomik durumlarının düşük düzeyde olması ve muhtaçlık durumunda aldıkları aylıklara ek olarak ek tamamlayıcı ödenek (Ergaenzungsleistung) tahsis edilir.

Dul eşin yeniden evlenmesi durumunda evlenme tarihi itibariyle dul aylığı kesilir. Evlendiği halde medeni halindeki değişikliği Sosyal sigorta Kurumu'na bildirmeyenler hakkında cezai hükümler uygulanır.

Dul aylığı alan kişi yaşlılık aylığı alma yaşına/hakkına eriştiğinde şahsına tahakkuk edecek olan yaşlılık aylığı ile dul aylığı kıyaslanır, hangisi daha yüksek ise o aylık ödenir.

İkinci ayak Mesleki Tedbir Sigortası (Pansiyon kasa/BV) ölüm halinde dul kalan eşlere ve yetim kalan çocuklara ölüm tarihinde merhumun sigortalılık durumu devam ediyor olması yada halihazırda pansiyon kasadan emekli aylığı alıyor olması durumunda aylık bağlamaktadır.

Aylık bağlama koşulları Yaşlılık ve Geride Kalan Hak Sahipleri sigortasının koşulları ile aynı olup ayrıca hak sahipleri aylık alma koşullarını tam olarak yerine getiremiyorlar ise kendilerine 3 yıllık emekli maaşı tutarında bir kereye mahsus ödeme yapılır.

Yaşlılık ve Geride Kalan Hak Sahipleri sigortası hükümlerine göre İsviçre'de Çalışan kişiler 17. Yaşlarının sona ermesini takip eden ilk 01Ocak tarihinden başlamak üzere, zorunlu olarak sigortalı olurlar.

Bu zorunluluk emeklilik yaşı gelene kadar devam eder. Bu çerçevedeçalışan kişinin aynı meyandaPansiyon Kasa sigortalılığı da başlamış olur.

Diğer bir değim ile İsviçre'de ikamet eden tüm bireyler 17/20 yaşından itibaren sigortalı olup bu süreç sigortalının ölümüne/emekli olmasına kadar devam eder.

İkinci ayak (BV) Pansiyon Kasa sigortaları da zorunlu olarak aynı kurallara tabidir.

İsviçre'de ayrıca üçüncü ayak olarak tabir edilen Özel Bireysel Emeklilik sigortası bulunmaktadır. (Çalışma şartına bağlı olmaksızın, bireyin isteğine ve kendi ödediği sigorta primlerine göre sağlanmaktadır ve zorunlu değildir.) Sigorta hizmetini sunan firmalaragöre farklılık göstermekte ise de,genel olarak Özel Bireysel Emeklilik Sigortası ölüm halinde sigortalının kanuni mirasçılarına ölüm tazminatı öder.

Sigortalı olarak değerlendirilebilen sürelerYaşlılık ve Geride Kalanlar Sigortası kapsamındakisigortalılık sürelerini kapsar ve emeklilik yaşı gelene kadar devam eder. Bu çerçevedeçalışan kişilerin aynı meyanda Pansiyon Kasa sigortalılığı da başlamış olur.

Bu çerçevede,İsviçre'de ikamet eden tüm bireyler 17/20 yaşından itibaren sigortalı olup bu süreç sigortalının ölümüne kadar devam eder.

Türkiye’de geçen sigorta süreleriyle bu ülkede geçen sigorta sürelerinin birleştirilmesi

Ölüm sigortası kapsamında bu ülkede ve Türkiye’de geçen sigortalılık sürelerinin birleştirilmesi mümkün müdür? Dayanağı ve yöntemi yazılacaktır.

Türkiye Cumhuriyeti ie İsviçre arasındaki Sosyal Güvenlik Anlaşması'nın 12. maddesi sigortalı sürelerinin birleştirilmesi hususunda aşağıdaki hükümleri içermektedir:

(1) Türk mevzuatına göre sağlanan yaşlılık ve ölüm aylıklarına hak kazanılıp kazanılmadığının tespitinde, İsviçre yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olarak geçen prim ödeme süreleri, Türk mevzuatına tabi olarak geçen prim ödeme süreleri ile, bu süreler aynı zamana rastlamamak şartıyla, birleştirilir.

Türk mevzuatına tabi olarak geçen prim ödeme süresi, yerine göre en az 360 gün veya 12 aydan az olduğu takdirde, bu hüküm uygulanmaz.

(2) Birinci fıkrada sözü edilen yardımlara hak kazanılması, prim ödeme sürelerinin belli bir işte geçmiş olması şartına bağlı bulunduğu takdirde, bu yardımlara hak kazanılabilmesi için, İsviçre de yalnız işte geçen prim ödeme süreleri nazara alınır. Sigortalı, bu sürelerinin birleştirilmesine rağmen, söz konusu özel hükümlere göre sağlanan yardımlardan yararlanma şartını yerine getiremediği takdirde, sözü edilen süreler, genel hükümlere göre sağlanan yardımlara hak kazanılıp kazanılmadığının tespitinde nazara alınır.

(3) Yukarıdaki 1 ve 2 nci fıkralar hükümleri uygulanmak ve İsviçre prim ödeme süreleri nazara alınmak suretiyle, Türk mevzuatına göre bir yardıma hak kazanıldığı takdirde, yardım tutarı aşağıda belirtildiği şekilde hesaplanır:

(a) Yetkili Türk Kurumu, önce 1 ve 2 nci fıkralar gereğince birleştirilen sürelerin tamamı bu kurumun uyguladığı mevzuata tabi olarak geçmiş olsaydı hak kazanılacak aylık tutarı ne olacak idiyse onu tespit eder; şu kadar ki, aylığın hesabına esas olacak kazançlar yalnız Türkiye’de geçen sigortalılık süreleri nazara alınarak tespit edilir.

(b) Bu şekilde elde edilecek nazari aylık tutarı, gerekirse, Türk mevzuatında belirtilen asgari aylık tutarına iblâğ edildikten sonra, yetkili kurumun ödeyeceği kısmî aylık tutarı, bu nazari tutar üzerinden ve kurumun uyguladığı mevzuata tabi olarak geçen prim ödeme sürelerinin iki Âkit Taraf mevzuatına göre geçmiş prim ödeme süreleri toplamına oranı dahilinde tespit edilir. "

İsviçre'de çalışan Türk Vatandaşlarının, yurtdışında geçen sürelerinin sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilmesi işlemleri 3201 sayılı Kanuna göre yapılmaktadır. Bu Kanunla birlikte İsviçre'de yaşayan vatandaşlarımıza yurt dışında geçen sürelerini belirli şartlarla borçlanma imkânı tanımıştır.

Ölüm sigortası kapsamında İsviçre'de ödenen primlerin Türkiye'ye transferi mümkündür. Prim transferleri Türkiye Cumhuriyeti ie İsviçre arasındaki Sosyal Güvenlik Anlaşması'nın 10. maddesinin (a) bendinde şu şekilde tanımlanmaktadır:

(1) Türk vatandaşları, Sözleşmenin 8 ve 12 maddelerine rağmen İsviçre yaşlılık ölüm sigortalarına kendileri için yatırılmış olan primlerin Türk sigortalarına transferini İsviçre yaşlılık, malûllük ve ölüm sigortaları yardımlarından henüz hiç yararlanmamış olmaları ve Türkiye’de veya bir üçüncü ülkede yerleşmek üzere İsviçre’den ayrılmış bulunmaları koşulu ile talep edebilirler.

İsviçre yaşlılık ve ölüm sigortasının iki eş için prim yatırılmışsa, eşler kendileri için yatırılan primlerin transferini münferit olarak isteyebilirler.
Ancak yalnız kadın eşin primleri transfer olunmuşsa, erkek eş ancak yaşlılık, malullük ve ölüm sigortasına ilişkin basit bir gelirden yararlanır.

(2) Birinci paragrafın uygulanmasında, Türk sigortalarına primleri transfer olunmuş Türk vatandaşları ve bunların hak sahipleri söz konusu primlerin transferi nedeniyle, İsviçre yaşlılık, malullük ve ölüm sigortasından artık hiç bir hak iddiasında bulunamazlar.

(3) Primler Türkiye Sosyal Sigortalar Kurumuna transfer olunur ve bu kurum primleri Türk mevzuatına göre yetkili sigorta kuruluşuna intikal ettirir. Bu primler ve bu primlere ilişkin süreler, bir Türk aylığına hak kazanmada ve bu aylığın hesabında, Türk primlerine ve sürelerine muadil sayılır.

Transfer olunan primlerden Türk emeklilik sigortası çerçevesinde sigortalı veya hak sahibi yararına hiç bir menfaat sağlanmıyorsa, anılan yetkili kuruluş transfer edilmiş olan primleri ilgili kimselere öder.

Türk vatandaşlarına geri verilmiş olan yaşlılık ve ölüm sigortası primleri İsviçre sigortasına yeniden transfer edilemez. Bu primlerden dolayı İsviçre sigortasından hiç bir hak talep edilemez.

İsviçre'de çalışan Türk Vatandaşlarının, yurtdışında geçen sürelerinin sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilmesi işlemleri 3201 sayılı Kanuna göre yapılmaktadır. Bu Kanunla birlikte İsviçre'de yaşayan vatandaşlarımıza yurt dışında geçen sürelerini belirli şartlarla borçlanma imkânı tanımıştır.

Türkiye'de ikamet eden Türk vatandaşlarının, İsviçre yaşlılık ve geride kalan hak sahipleri sigortalarından bağlanmış olan yaşlılık ve maluliyet aylıkları T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu kanalıyla değil, doğrudan emeklilerin Türkiye'deki şahsi banka hesaplarına havale edilmesi şeklinde ödenmektedir.

Banka havale masrafları transfer edilen tutardan kesilmektedir. Türkiye'ye gönderilen aylık bedelleri genellikle alıcı ülkede Euro olarak tahsil edilecek şekilde düzenlenmekte olup bu işlem nedeniyle meydana gelebilecek kur farklılıkları da alıcıya yansıtılmaktadır.

Maluliyet Sigortası (Invalidenvercicherung "IV") İsviçre Sosyal Güvenlik Kurumu’nun AHV/IV (Yaşlılık, Maluliyet ve Geride Kalan Hak Sahipleri Sigortası) bünyesinde yer alan bir birimdir.

İlgili bakanlık ve kurumların web adresleri:

Federal İçişleri Bakanlığı (EDI):

https://www.edi.admin.ch/edi/de/home.html

Federal Sosyal Güvenlik Kurumu (BSV)

https://www.bsv.admin.ch/bsv/de/home/bsv.html

Maluliyet Sigortası (IV)

https://www.bsv.admin.ch/bsv/de/home/sozialversicherungen/iv.html

İsviçre Maluliyet Yasası (IVG) başlangıç metninde sigortanın hedefleri şu şekilde açıklanmaktadır:
a) Malüliyetin uygun, etkin, amacına uygun sosyal içerikli önlemler ile engellenmesi, olumsuz etkilerinin azaltılması yada bu etkilerin ortadan kaldırılması.
b) Maluliyetin neden olduğu ekonomik neticelerin uygun bir çerçeve içerisinde temel ihtiyaçları karşılayacak bir şekilde kompanse edilmesi.
c) Sigortalı Maluliyet mağdurlarının kişisel sorumlulukları ile hayatı idame ettirme faaliyetlerini kendilerinin tayin etmesini sağlamak.
İlgili Yasa ve yönetmelikler:
Federal Maluliyet Yasası (IVG)
https://www.admin.ch/opc/de/classified-compilation/19590131/index.html
Genel Sosyal Güvenlik Federal Yasası 830.1 (ATSG)
https://www.admin.ch/opc/de/classified-compilation/20002163/index.html

Federal Yaşlılık, Maluliyet ve Geride Kalan Hak Sahipleri Sigortası
https://www.admin.ch/opc/de/classified-compilation/19820152/index.html
Federal Hastalık Sigortası Yasası (KVG) 832.10
https://www.admin.ch/opc/de/classified-compilation/19940073/index.html

Zorunlu Federal Yaşlılık, Maluliyet ve Geride Kalan Hak Sahipleri Sigortası (AHV/IV) adına toplanan, bedeli işçi ve işveren tarafından yarı yarıya paylaşılarak ödenen sigorta primleri sigortanın ana finansman kaynağını oluşturur.

İsviçre'de çalışan kişilerin aylıklarından Yaşlılık ve Geride Kalan Hak Sahipleri (AHV), Maluliyet (IV) sigorta primlerinin kesilmesi zorunludur. (Bazı durumlarda İsviçreli işveren için İsviçre dışında çalışan kişilerin aylıklarından da söz konusu primlerin kesilmesi söz konusudur.)

Çalışmayan kişilerin sigorta primi ödeme yükümlülükleri 20. yaşını bitirdikleri yılın 01 Ocak tarihinden itibaren başlar.

AHV/IV Sigorta Kurumu'nun Finansman bütçesinde sigorta prim gelirleri % 80,45 oranında olup Federal Devlet kurumun finansmanına % 19,55 oranında katkıda bulunur. Bu katkının kaynakları KDV (tahsil edilen KDV bedelinin % 0,4'ü), alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile kumarhanelerden alınan vergilerden oluşmaktadır.

Federal Yaşlılık, Maluliyet ve Geride Kalan Hak Sahipleri Sigortası kapsamında aylıklardan Maluliyet Sigortası (IV) için kesilen prim oranı % 1,40'tır. (Prim bedeli işçi ve işveren tarafından yarı yarıya paylaşılarak ödenir)

İsviçre sosyal güvenlik sisteminde bireyler çalışsalar da çalışmasalar da emeklilik yaşı gelene kadar sürekli sigortalı statüsüne sahip olduklarından maluliyet sigortalılıkları da çalışmaya bağlı olmaksızın süreklilik arz eder.

Bu kapsamda Maluliyet, Yaşlılık, ve Geride Kalan Hak Sahipleri Sigortası primleri de bir bütün olarak sürekli olarak ödenir.

Çalışan kişiler 17. yaşlarının sona ermesini takip eden ilk 01 Ocak tarihinden başlamak suretiyle prim ödeme zorunluluğundadır.

(Örneğin 15 Ağustos 2016 tarihinde 17 yaşına basan bir işçi 01 Ocak 2017 tarihinden itibaren prim ödemeye başlamak durumundadır) Emeklilik yaşı gelmeden çalışmaya son verenlerin "çalışmayanlara mahsus" prim ödeme yükümlülüğü devam eder.

Maluliyet sigortasından aylık/günlük maluliyet ödemesine hak kazanmak için sigortalılarda aranan gerekli koşullar şunlardır:

-Sigortalının sağlık nedenleri ile tamamen yada kısmen çalışamaz, görevlerini yerine getiremez durumda olması

-Söz konusu sağlık probleminin uzun süreli olarak devam edeceğinin tespit edilmiş olması / öngörülmesi.

20 yaşın altındaki sigortalılar da çalışabilirlilik durumlarının sağlık nedeniyle olumsuz etkilenebileceği öngörüsü var ise Maluliyet Sigortasının hizmetlerinden yararlanabilirler.

Sağlık probleminin doğuştan yada sonradan olması, hastalık yada bir kaza sonrası meydana gelmesi ve fiziksel yada ruhsal nedenlerden kaynaklanmasının bir rolü yoktur. Burada ölçü çalışabilirililik yeteneğinin somut bir şekilde yitirilmiş olmasıdır.

Maluliyet aylığının bağlanabilmesi içim asgari malullük oranı %40'tır
Maluliyet oranlarına göre bağlanan aylıklar şöyledir:
En az % 40 : Tam aylığın 4/1'i
En az % 50 : Tam aylığın % 50'si
En az % 60 : Tam aylığın 4/3'ü
En az % 70 : Tam aylık

Mamullük aylığının ödenme süresinde üst sınır yoktur malullük durumu devam ettiği sürece mamullük derecesi oranında aylık ödenir. Ancak sigortalı yaşlılık sigortasından emeklilik yaşına ulaştığında maluliyet sigortası sona erer ve sigortalıya yaşlılık maaşı ödenmeye başlanır.

Kurum teşvik amaçlı bazı hizmetleri de sunmaktadır. Bunların başında malülleri yeniden topluma ve çalışma hayatına kazandırmaya yönelik sağlık durumlarına uygun önlemlerin alınması, sosyal yaşamdan kopmamalarının sağlanması malullerin bu tür aktivitelere katılımlarının maddi yada hizmet sunumu olarak desteklenmesi gelmektedir.

Ayrıca eğitim ve mesleki faaliyet kapsamında maliyetleri kurum tarafından üstlenilerek malullere sunulan imkanlar şunlardır:

-Mesleki eğitim, sertifika kursları

-Ortaokul, meslek okulu yada yüksek okul eğitimi

-Evde yapılabilecek işler konusunda düenlenen kurslar

-Yardımcı işçilik eğitimi ( engelliler için tasarlanmış özel korunmalı atelyeler)

-Meslek içi eğitim.

İkinci ayak Mesleki Tedbir Sigortası (Pansiyon Kasa/BV) çalışırken herhangi bir hastalık yada kaza geçirmek nedeni ile meydana gelen çalışamazlık durumlarında sigortalılara maluliyet aylığı tahsis etmektedir.
Pansiyon Kasa çalışanların prim karşılığı mesleki risklere karşı zorunlu olarak sigortalanmasını öngören bir sigorta paketidir. Sigorta kapsamında yer alan yaşlılık aylığı, maluliyet yada ölüm vakaları için ayrı ayrı prim tahakuku söz konusu değildir.
İsviçre'de Çalışan kişiler 17. yaşlarının sona ermesini takip eden ilk 01 Ocak tarihinden başlamak üzere zorunlu olarak sigortalı olurlar ve hem resmi Yaşlılık ve Geride Kalan Hak Sahipleri sigortası (AHV) hem de özel İkinci ayak Pansiyon Kasa sigortası (BV) primlerini öderler.
Maluliyet aylığı bağlanabilmesi için malullük derecesinin en az % 40 olması gerekir. Maluliyet derecesi % 40-% 70 arası olanlara tam aylığın 4/1'i ödenir, derecesi % 70 yada daha yüksek olanlara ise tam aylık ödenir.
Maluliyet bir kaza nedeniyle oluşmuş ise Pansiyon Kasa maluliyet aylığı ile AHV kanalından alınacak olan Kaza Sigortası aylığı bir araya geldiğinde ikisinin tutarı sigortalının son almış olduğu aylığın en çok % 90'ına tekabül eder.
Maluliyet bir hastalık sonucu oluşmuş ise sigortalı bu kez aynı koşullarda hem Maluliyet Sigortası (IV) hemde Pansiyon kasa'dan maluliyet aylığı alır.
Bu zorunluluk emeklilik yaşı gelene kadar devam eder. Bu çerçevede çalışan kişinin aynı meyandaPansiyon Kasa sigortalılığı da başlamış olur.
Pansiyon Kasa çalışanların prim karşılığı mesleki risklere karşı zorunlu olarak sigortalanmasını öngören bir sigorta paketidir.

Sigorta kapsamında yer alan yaşlılık aylığı, maluliyet yada ölüm vakaları için ayrı ayrı prim tahakuku söz konusu değildir.

Pansiyon Kasa sadece Kişinin İsviçre'de çalıştığı işyeri ile müşterek olarak özel bir sigorta kuruluşuna sigortalanarak bu çalışmaların karşılığı toplanan primlerin oluşturduğu kapital üzerinden aylık almasını içerdiğinden Türkiye'deki çalışılan sürelerin ikinci Ayak Pansiyon Kasa emeklilik işlemlerinde dikkate elınması söz konusu değildir.

İsviçre sosyal güvenlik sisteminde İsviçre'de ikamet eden tüm bireyler çalışsalar da çalışmasalar da emeklilik yaşı gelene kadar sürekli sigortalı statüsüne sahip olduklarından maluliyet sigortalılıkları da çalışmaya bağlı olmaksızın süreklilik arz eder.
Yaşlılık ve Geride Kalan Hak Sahipleri sigortası (AHV) hükümlerine göre İsviçre'de Çalışan kişiler 17. yaşlarının sona ermesini takip eden ilk 01 Ocak tarihinden başlamak üzere, zorunlu olarak sigortalı olurlar.

Maluliyetin meydana gelmesinin ardından Maluliyet Sigortası (IV) malul kişiye yapılacak ödemeler ve verilecek hizmetleri üstlenir. Ancak bu arada kişinin AHV sigortalılığı ve prim ödeme yükümlülüğü emeklilik yaşına kadar devam eder.

IV sigortalısı malul kişi emeklilik yaşına geldiğinde maluliyet aylık ödemeleri son bulur ve kişi AHV kurumundan yaşlılık aylığı almaya başlar.

Maluliyet sigortası (IV) için Yaşlılık ve Geride Kalan Hak Sahipleri Sigortası (AHV) ve Pansiyon Kasa Sigortası (BV) kapsamında sigortalılık olarak değerlendirilen süreler zorunlu sigorta başlangıcı yaşından itibaren (çalışanlar 17/ çalışmayanlar 20) başlar ve arada çalışma hususunda intikaların olması nazara alınmaksızın emeklilik yaşı gelinceye kadar devam eder.

Türkiye’de geçen sigorta süreleriyle bu ülkede geçen sigorta sürelerinin birleştirilmesi mümkündür Bu hususun koşulları Türkiye Cumhuriyeti ile İsviçre arasında imzalanan Sosyal Güvenlik Anlaşmasının 12. maddesinde yer almaktadır.

İsviçre'de çalışan Türk Vatandaşlarının, yurtdışında geçen sürelerinin sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilmesi işlemleri 3201 sayılı Kanuna göre yapılmaktadır. Bu Kanunla birlikte İsviçre'de yaşayan vatandaşlarımıza yurt dışında geçen sürelerini belirli şartlarla borçlanma imkânı tanımıştır.

Prim iadesi yada transferi mümkündür Bu hususun koşulları Türkiye Cumhuriyeti ile İsviçre arasında imzalanan Sosyal Güvenlik Anlaşmasının 10. maddesinde yer almaktadır.

Türkiye'de ikamet eden Türk vatandaşlarının, İsviçre yaşlılık ve geride kalan hak sahipleri sigortalarından bağlanmış olan yaşlılık ve maluliyet aylıkları T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu kanalıyla değil, doğrudan emeklilerin Türkiye'deki şahsi banka hesaplarına havale edilmesi şeklinde ödenmektedir.

Banka havale masrafları transfer edilen tutardan kesilmektedir. Türkiye'ye gönderilen aylık bedelleri genellikle alıcı ülkede Euro olarak tahsil edilecek şekilde düzenlenmekte olup bu işlem nedeniyle meydana gelebilecek kur farklılıkları da alıcıya yansıtılmaktadır.

İş Kazaları ile Meslek Hastalıkları Sigortaları (Müstakilen oluşturulmuş SUVA adlı kuruluş)

Hastalık Sigortası (Bireysel, özel ve zorunlu/Federal Hastalık Sigortası Kanunu kapsamında)

Analık Sigortası (İsviçre Sigorta Kurumu bünyesinde)

Federal İçişleri Bakanlığı (EDI)

https://www.edi.admin.ch/edi/de/home.html

Federal Sosyal Güvenlik Kurumu (BSV)

https://www.bsv.admin.ch/bsv/de/home/bsv.html

Federal Ekonomi Müsteşarlığı (SECO) https://www.seco.admin.ch/seco/de/home.html

Yaşlılık, Maluliyet ve Geride Kalan Hak Sahipleri Kurumu'nun (AHV/IV) İşsizlik Sigortası Birimi (ALV)

https://www.ahv-iv.ch/de/Sozialversicherungen/Arbeitslosenversicherung-ALV

İşin kısa sürmesi yada hava muhalefeti ve benzeri nedenlerle işin yerine getirilememesi ve bu nedenle çalışanın uğradığı yevmiye kaybı hesaplanır ve işveren çalışana ödemeyi yapar, ödemenin ardından bu bedeli işsizlik sigortasına fatura eder.

İşsizlik Sigortası toplam ücret kaybından oluşan tazminatın % 80'ini karşılar.

https://www.ahv-iv.ch/p/2.11.d

Söz konusu yevmiye tazminatı İşsizlik Sigortası (AL) kapsamında yer almaktadır. İşsizlik Sigortası'nın Finansman kaynağı çalışan ve işveren tarafından %50'şer olarak ödenen primlerden oluşur.

Federal Devlet İş ve İşçi Bulma faaliyetlerinin giderlerine prime havi toplam aylıklar bedelinin %0.159 u oranında katkıda bulunur. Devlet pazar koşulları ve harcamalar gerektirdiğinde hazine borçlanmasına gidebilir.

İşsizlik Sigortası prim oranı çalışan için %1.1-İşveren için % 1.1 olmak üzere sigorta kapsamındaki aylık gelirin % 2.2 si düzeyindedir. (Aylık en üst matrah: 10.500 Fr.)

İşverenin ödediği tazminatı İşsizlik Sigortasından talep edebilmesi için çalışan için yukarıda anılan işsizlik sigortası priminin kendine düşen miktarını ödüyor olması gerekir

İsviçre'de sosyal güvenlik alanında yürütülen politikalardaki farklı yöntemlerden birisi de sosyal güvenlik ile sağlık sigortası hizmetlerinin birbirinden ayrı tutulmasıdır.

Ülkenin sosyal güvenlik sistemi mevzuatına göre sosyal güvenlik hizmetleri, çalışma sonucu elde edilen gelir üzerinden ödenen primler yolu ile finanse edilmek durumundadır.

Sağlık sigortası ise çalışmaya ve aylık kazanca bağlı olmaksızın her vatandaşın zorunlu olarak yaptırması ve primini de kendisinin ödemesi üzerine kurulu bir sigorta sistemidir.

Federal Zorunlu Sağlık Sigortası Yasası'na göre (KVG) "İsviçre'de ikamet eden ya da çalışan her birey için ikametin başlangıcının ardından 3 ay içerisinde, istihdam edilmesi durumunda işe başladığı günden geçerli olmak üzere ve doğumun ardından sağlık sigortası yapılması zorunludur. Özel sağlık sigorta şirketleri kanunla belirlenen sigorta koşullarını esas alarak bireyleri sigortalarlar.

https://www.admin.ch/opc/de/classified-compilation/19940073/201801010000/832.10.pdf

Sağlık kapsamında Devlet ve Kantonlar sağlık sisteminin finansmanına değişik boyutlarda katkılarda bulunur.

Zorunlu özel sağlık sigortası yaptırıp primlerini ödeyen herkes Federal Sağlık Sigortası Yasası kapsamında öngörülen tüm imkanlardan yararlanır.
Sağlık hizmetlerinden ne şekilde yararlanılacağı özel sağlık sigortası firmaları ile imzalanan sözleşme ile belirlenir.

(hastalık durumunda doktora gitmeden önce sigortaya danışarak prim maliyetini düşürmek, hastahanelerde genel yada özel oda seçimi, bir yıl içinde meydana gelecek hastalık giderlerine hastanın katkı payının belirlenmesi gibi)

Ekonomik durumları nedeniyle muhtaçlık durumuna göre prim bazında tamamına varan finansman yada ekonomik açıdan zor durumda bulunan kişilerin sağlık sigortası prim ödemelerinin bir kısmının üstlenilmesi uygulaması mevcuttur.

Zorunlu sağlık sigortası primleri karşılığı özel sağlık sigortası kurumlarınca giderleri karşılanan durumlar şunlardır:

-Hastalık
-Kaza (eğer ayrı bir kaza sigortası yok ise)
-Doğum/analık

Ayrıca isteğe bağlı olarak standart tedavi ve bakım hizmetlerinin kapsamını arttıran ek sağlık sigortası, günlük hastalık/işgörememezlik ödeneği opsiyonları gibi isteğe bağlı münferit sigorta türleri de bulunmaktadır.

Zorunlu sigorta kapsamında yer almayan bazı alanlarda sadece o hususa yönelik isteğe bağlı ek sigorta yaptırmak mümkündür (Diş tedavisi, süre ile sınırlanan seyahat sağlık sigortası vb.)

Ameliyat/hastane yada sürekli kronik hastalık tedavileri gibi yüksek maliyetleri olan vakaların haricinde sigortalı sağlık giderini hizmet aldığı doktor yada kuruma şahsen öder ve yapmış olduğu ödemeyi sigorta şirketine tevsik ederek sigortadan sözkonusu harcamanın bedelinin banka hesabına havale edilmesini talep eder.

Hastalara yazılan reçetelerdeki ilaç bedelleri sigortalının reçete ve sağlık sigortası kartını ibraz etmesi koşuluyla eczaneler tarafından doğrudan özel sağlık sigortasına fatura edilir.

https://www.bag.admin.ch/bag/de/home/service/gesetzgebung/gesetzgebung- versicherungen/gesetzgebung-krankenversicherung/kvg.html

Federal Sağlık Sigortası Yasası kapsamında sigorta şirketlerinin ödeyecekleri sağlık giderlerinin maliyetleri ve hangi giderlerin sigorta ve hangi giderlerin sigortalı tarafından şahsen ödenmesi gerektiğine ilişkin olarak Sağlık Bakanlığınca doktorlar birliği, hastahaneler ve ecza odaları ve özel sigorta şirketleri ile koordineli olarak çeşitli mevzuat hükümleri ve sürekli güncellenen tarife listeleri oluşturulur

TARMED olarak adlandırılan sistemde her sağlık işlemi, teşhis, tedavi, analiz, laboratuvar vb. gibi hizmetlerin bir puan karşılığı vardır, yapılan işlemlerin puanları toplandığında çıkan puan bakanlıkçayukarıda anılan kurumların katılımı ile oluşturulan komisyonlar vasıtasıyla belirlenen emsal değeri ile çarpılarak nominal gider elde edilir. uygulamaya göre sağlık giderini sigorta üzerinden değil şahsen karşılamak isteyenlere listedeki asgari emsal değer üzerinden, sigortaya doğrudan yapılan ödemelerde ise en üst emsal değeri üzerinden hesaplama yapılır.

Aynı şekilde sigortanın ödemesine tabi ilaç ve materyaller listesinde yer alan ilaç ve diğer tedavi malzemeleri de eczanelerden ücretsiz olarak temin edilir.

Sağlık sigortaları koruyucu hekimlik önlemleri kapsamında bireylerin spor, yüzme, masaj, doğal tedavi yöntemleri ve benzeri koruyucu terapilerin giderlerine kendilerinin belirledikleri oranlarda katkıda bulunabilirler.

Ekonomik güçlükler nedeniyle sağlık sigortası primlerini ödeyemeyenlere kantonlar tarafından prim indirimi desteği uygulanır ve ödenecek olan primin bir kısmını kantonların yetkili kurumları üstlenir.

https://www.bag.admin.ch/bag/en/home/themen/versicherungen/krankenversicherung/krankenversicherung-versicherte-mit-wohnsitz-in-der-schweiz/praemienverbilligung.html

İsviçre İş Kazaları Sigortası Yasası'nın (UVG) yürütme ve uygulamaları İş Kazaları Sigortası Kurumu'nun (SUVA) sorumluluğu altındadır.

İş Kazaları Sigortası hükümlerine göre İsviçre'de çalışan her birey zorunlu olarak kaza ve meslek hastalıklarına karşı sigortalıdır.

Ayrıca aynı işletmede en az bir hafta içinde 8 saat çalışılmış olanlar meslek kazası olmayan kazalara karşı da sigortalı sayılırlar.

• Sigortalılar zaman ve bedel sınırı olmaksızın meslek kazası veya hastalığı nedeniyle gereken tüm tıbbi tedavi imkanlarından ücretsiz olarak yararlanabilir.

https://www.suva.ch/de-ch/versicherung/versicherung/unfallversicherung?gclid=EAIaIQobChMIso-YifXI2gIVh58bCh2fNwjXEAAYASAAEgIjlvD_BwE

Sigortanın hizmetlerinden yararlanılabilmesi için çalışılan işletmenin SUVA'nın sektörel, sigortalanacak işletmeler listesinde yer alması gerekir. bunlar:

-Altyapı-üstyapı inşaat şirketleri
-Makina sanayii
-Kimyasal üretim
-İnsan ve yük taşımacılığı
-Marangozlar
-Metal malzeme üretimi
-İşlenmiş gıda ürünü sanayisi
-Elektrik, gaz ve su işleri

-Mimarlık ve mühendislik büroları

SUVA'nın sigortalanacak işletmeler listesine dahil olmayan sektörlerde çalışanlar ise Kaza Sigortası yasası'nın 68. maddesine göre:

-Özel sigorta şirketleri
-Kamusal kaza sigortası kurumları
-Yada Özel sağlık Sigortası şirketleri nezdinde kazalara karşı sigortalanır.
https://www.suva.ch/de-ch/praevention/sicherheit-mit-system/lebenswichtige-regeln

SUVA yönetmeliğine göre kaza geçiren yada meslek hastalığına yakalanan çalışanın en kısa zamanda durumu işverenine iletmesi gerekir.

SUVA'ya İş kazalarını ve hastalıklarını bildirmesi gereken taraf işverendir. Bildirimler SUVA tarafından geliştirilmiş "SUNET" olarak adlandırılan internet platformuna elektronik ortamda yapılır.

Sistemin bildirilen vaka ile ilgili olarak ürettiği vaka dosya numarası ile işlemler takip edilir.

https://sunet.suva.ch/sunetlight/claims/(S(x5oww2nsm3nolf1gcglcyh0d))/default.aspx?lang=de

Kaza geçiren yada meslek hastalığına yakalanan çalışanın en kısa zamanda durumu işverenine iletmesi gerekir.

İşveren ise SUVA'ya İş kazalarını ve hastalıklarını en kısa zamanda bildirmekle yükümlüdür.

SUVA sigortası tazminat hükümlerini içermez. İşçi ile işveren arasında vuku bulacak anlaşmazlıklar ya da tazminat talepleri ile ilgili hususlar toplu iş sözleşmesi yada bireysel iş akdinde yer alıyor ise o çerçevede, eğer belirgin hüküm yoksa borçlar hukuku kapsamında adli müracat yolu ile işleme konur.

SUVA tedavi giderlerinin yanısıra sigortalılara sırf çalışma günlerini baz alan günlük iş göremezlik ödeneği, maluliyet ve geride kalan hak sahiplerine dul ve yetim aylığı tahsis edebilir.
SUVA Ayrıca, kaza ve onun ardından gerçekleştirilen tıbbi müdahalelerin ardından, hastanın rehabilitasyonu ve işgücü piyasasına tekrar kazandırılmasına yönelik yardımlarda bulunur. bu yardımlar azami 148.200 Frank ile sınırlanmıştır.

Hastanın takibi SUVA'nın yönlendirdiği doktor yada sağlık kurumu tarafından yapılır ve durumu bu kişi ve kurumlarca SUVA'ya rapor edilir.

Meslek hastalığı sayılan hallerin yapılan işin türüne göre daha geniş bir kapsamda değerlendirilebilecği opsiyonu ile birlikte SUVA tarafından en sık rastlanan ve sigorta kapsamında tedavisi söz konusu olan hastalıklar sıklık oranlarına göre şöyle sıralanmıştır:

Duyu organları, kulak, işitme % 35

Deri ve deri altı enfeksiyonlar % 24

Solunum yolları hastalıkları % 19

Eklem, hareket sistemi % 10

Tümör ve kistler % 6

Diğer meslek hastalıkları % 6

Hastalık sigortası hizmetlerinden yararlanabilmek için Sigortalı olmak ve meslek hastalığına yakalanan çalışanın en kısa zamanda durumu işverenine iletmesi gerekir. İşverenin vakayı elektronik ortamda SUVA'ya iletmesinin ardından SUVA ile anlaşmalı ise kendi aile doktoru yada SUVA'nın havale edeceği doktor yada sağlık kuruluşu nezdinde hasta sigorta imkanlarından herhangi bir süre yada maddi sınır olmaksızın iyileşinceye kadar yararlanabilir.

SUVA'nın ülke çapında anlaşmalı olduğu hekimler, klinik ve hastaneler sözleşme gereği kendilerine SUVA tarafından havale edilen hastalara en kısa zamanda teşhis koyarak durumu SUVA'ya rapor etme ve tedaviye başlamak ile yükümlüdürler.

Kaza geçiren yada meslek hastalığına yakalanan çalışanın en kısa zamanda durumu işverenine iletmesi gerekir.

İşveren ise SUVA'ya İş kazalarını ve hastalıklarını en kısa zamanda bildirmekle yükümlüdür.

SUVA sigortası kaza yada hastalığın neden olduğu zararlara karşı tazminat hükümlerini içermez. İşçi ile işveren arasında vuku bulacak anlaşmazlıklar ya da tazminat talepleri ile ilgili hususlar ise toplu iş sözleşmesi yada bireysel iş akdinde yer alıyor ise o çerçevede, eğer belirgin bir hüküm yoksa borçlar hukuku kapsamında adli müracat yolu ile işleme konur.

Tedavi giderlerinin yanısıra SUVA sigortalılara sırf çalışma günlerini baz alan günlük iş göremezlik ödeneği, hastalığın devamı olarak meydana gelen gelişmelere göre maluliyet ve geride kalan hak sahiplerine dul ve yetim aylığı tahsis edebilir.

Analık Sigortası Çalışma Kaybı Sigortası (EO) kapsamında yer almaktadır. Bu sigorta doğum yada askerlik hizmeti gibi zıorunlu nedenlerle geçici olarak çalışamaz durumda olan kişilere yönelik bir sistemdir.

Zorunlu Yaşlılık Ve Geride Kalan Hak Sahipleri Sigortası (AHV) primlerini ödeyen, bir işyerinde tam yada kısmi olarak istihdam edilmiş veya AHV primlerini yatırmakta olan serbest meslek erbabı kadınlar ile işsiz olup günlük işsizlik ödeneği alan, yada kaza, hastalık ve maluliyet günlük ödeneği almakta olan kadınlar analık sigortası yardımlarından yararlanmaya hak kazanır.

Evde çocuklarına bakmak gayesi ile çalışmayan ev kadınları analık sigortasından yararlanamazlar.

https://www.ahv-iv.ch/de/Sozialversicherungen/Erwerbsersatzordnung-Mutterschaftsentschädigung-EO-MSE

Analık sigortası yardımlarından faydalanılması için gerekli diğer kriterler şunlardır:

-AHV yasasına göre, analık sigortası hizmetlerinden faydalanmak isteyen kadın doğumun 9. ayından önce Zorunlu Yaşlılık Ve Geride Kalan Hak Sahipleri sigortası (AHV) sigortalısı

olmak ve bu 9 ayın en az 5 ayını çalışarak geçirmiş olmak yükümlülüğüne sahiptir.

Analık sigortası yardımlarından faydalanma süresi çocuğun doğduğu gün başlar ve 14 hafta (98 gün) sürer. Özel durumlarda bu süre 15/16 haftaya çıkartılabilir.

Analık yardımı aylığının % 80'i oranında tahakkuk ettirilir. Ancak bu rakam günlük azami 196 Fr., aylık azami 7.350 Frank ile sınırlıdır.

https://www.ahv-iv.ch/de/Sozialversicherungen/Erwerbsersatzordnung-Mutterschaftsentschädigung-EO-MSE/Mutterschaftsentschädigung#qa-1195

Çocuk parası/aile yardımları federal aile yardımları Yasası ile düzenlenmiştir. (FamZG) Ailelerin çocuklarının bakımı için karşı karşıya kaldıkları giderlerin kısmen telafisi amaçlı olarak çalışanlar, serbest meslek sahipleri ve az gelirli serbest çalışanlar aile yardımı alma hakkına sahiptir. Tarım sektöründe çalışan ailelere yapılacak çocuk yardımları ayrı bir yönetmelik ile düzenlenmiştir.

Hangi çocuklar için aile yardımı alınabileceği hususu yasada şu şekilde açıklanmaktadır:

-Ebeveynleri evli olsun olmasın ebeveynlerin öz çocukları ve evlat edinilmiş çocuklar

-Üvey evlatlar ( o aile içinde yaşayıp bakımları üstlenilmiş olanlar)

-Resmi kurumlarca aileye bakımı ve eğitimi için teslim edilmişçocuklar ( çeşitli nedenler ile öz ailelerinden alınıp bakım ve koruma altına alınmış ve buy amaçla bakıcı ailelere teslim edilmiş çocuklar)

-Ailenin bakımını üstlendiği torunlar

https://www.ahv-iv.ch/p/6.08.d

Aile yardımlarının ödenmesi Kantonların uhdesinde olup kantondan kantona farklılık gösterebilmektedir. yasanın referans olarak gösterdiği asgari değerler üzerinden;
Çocuklara doğdukları aydan itibaren 16 yaşlarını doldurana kadar ayda 200 Frank ödenir. Bu süre hasta yada engelli olduklarından ötürü çalışamaz durumda olan çocuklar için 20 yaşlarını doldurana kadar uzatılır.

16 yaşından itibaren her çocuk için eğitimini tamamlayana kadar ( en geç 25 yaşına kadar) ayda 250 frank tutarında yardım yapılır.

İsviçre dışında ikamet eden çocuklar için aile yardımları (çocuk parası) 01/01/2009 tarihinden itibaren AB ve İsviçre’nin de üyesi bulunduğu EFTA (Norveç, İzlanda, Liechtenstein) ülkelerinin vatandaşlarının çocuklarının İsviçre dışında / AB ve EFTA ülkelerinde ikamet etmeleri durumunda yapılmaktadır.

Yukarıda anılan tarihte yürürlüğe giren Aile Yardımı Kanununun 4. maddesinin 3. paragrafında, Hükümet yurt dışında yaşayan çocukların çocuk yardımı taleplerini düzene koymakta olup, Aile Yardımı ile ilgili Yönetmelik (Madde7, paragraf 1) sadece, bu konuda hüküm içeren devletlerarası anlaşmaların yapıldığı ülkelerdeki çocuklara aile yardımı ödenmesini öngörmektedir.

Bu durum ödemelerin temel olarak sadece AB ve EFTA ülkelerine yapılmasına yol açmakta olup İsviçre’de çalışan vatandaşlarımızın Türkiye’de ikamet eden çocuklarına çocuk/aile yardımı ödemeleri buna istinaden durdurulmuştur. Türkiye – İsviçre Sosyal Güvenlik Sözleşmesi’ne göre, sadece tarım iş kolunda çalışan Türk işçilerinin Türkiye’de bulunan çocukları için çocuk parası ödenmektedir.