Çalışma İzni Sıkça Sorulan Sorular


Soru 1: Çalışma izni nedir?

Çalışma izni, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca resmî bir belge şeklinde düzenlenen ve geçerlilik süresi içinde yabancıya Türkiye’de çalışma ve ikamet hakkı veren belgedir. 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu’na göre, bu Kanun kapsamında olan yabancının, Türkiye’de çalışmaya başlamadan önce çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti alması zorunludur. Geçerli çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti olmadan çalışan yabancılar hakkında cezai ve idari işlem uygulanır.

Soru 2: Çalışma izni, ikamet izni sayılır mı?

6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu’na göre verilen çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 27’nci maddesi uyarınca ikamet izni yerine geçer. Ancak, uluslararası koruma başvuru sahibi, şartlı mülteci ve geçici koruma sağlanan yabancılara düzenlenen çalışma izinleri ikamet izni yerine geçmez.

Soru 3: Çalışma izni başvurusunda bulunurken aracı bir kurumun yardımına ihtiyaç var mıdır?

Çalışma izni başvurusu yapabilmeniz için gerekli her türlü bilgi ve kapsamlı başvuru kılavuzları Bakanlığımız internet sitesinde yer almaktadır. Ayrıca, bu konudaki sorularınız için Bakanlığımızın bilgi ve danışma hattı ALO 170'i arayabilirsiniz.

Soru 4: Süreli-Bağımlı çalışma izni nedir?

Çalışma izni başvurusunun olumlu değerlendirilmesi hâlinde yabancıya; iş veya hizmet sözleşmesinin süresini aşmamak koşuluyla, gerçek veya tüzel kişiye ya da kamu kurum veya kuruluşuna ait belirli bir işyerinde veya bunların aynı işkolundaki işyerlerinde belirli bir işte ve bir işverene bağlı olarak çalışmak şartıyla ilk başvuruda en çok bir yıla kadar geçerli süreyle düzenlenen çalışma iznidir.

Soru 5: Süresiz çalışma izni nedir?

Bir işverene bağlı olmaksızın yabancı adına düzenlen ve yabancıya Türkiye’de süresiz çalışma ve ikamet hakkı veren çalışma iznidir. Türkiye’de uzun dönem ikamet izni veya en az sekiz yıl kanuni çalışma izni olan yabancılar süresiz çalışma iznine başvurabilir. Ancak, yabancının başvuru şartlarını taşıması yabancıya süresiz çalışma izni verilmesi hususunda mutlak hak sağlamaz. Süresiz çalışma izni belgeleri çalışma izni başlangıç tarihi itibarıyla her beş yılın sonunda yenilenir. Belge yenileme başvurusu süresiz çalışma izni başlangıç tarihinden itibaren beş yıllık sürenin dolmasından önceki altı ay içerisinde ve her halükarda süre dolmadan yapılır.

Soru 6: Bağımsız çalışma izni nedir?

Bir işverene bağlı olmaksızın yabancı adına düzenlenen ve yabancıya Türkiye’de kendi ad ve hesabına çalışma hakkı veren çalışma iznidir. Bağımsız çalışma izni,   uluslararası işgücü politikası doğrultusunda, yabancının eğitim düzeyi, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı, Türkiye’deki faaliyetinin veya yatırımının ülke ekonomisine ve istihdama etkisi, yabancı şirket ortağı ise sermaye payı ve diğer benzeri hususlar dikkate alınarak verilebilir. Bağımsız çalışma izni süreli olarak düzenlenir.

Soru 7: Çalışma izni için istenilen belgeler nelerdir?

Çalışma izni için istenilen belgeler https://www.csgb.gov.tr/uigm/belgeler/  adresinde mevcuttur.

Soru 8: Çalışma izni başvurusu nasıl yapılır?

Çalışma izni başvurusu yurt dışından ve yurt içinden olmak üzere iki farklı şekilde Yabancıların Çalışma İzinleri Başvuru Sistemi (e-İzin) üzerinden yapılabilir.

Soru 9: Çalışma izni başvurusu yurt içinden nasıl yapılır?

Çalışma izni başvurusu yurt içinde, doğrudan Bakanlığa yapılır. Adına Türkiye’de en az altı ay süreyle düzenlenmiş ve çalışma izni başvurusu tarihi itibarıyla geçerliliği devam eden ikamet izni bulunan yabancılar için ilgili işverenlerce yurt içinden e-Devlet kapısı üzerinden (https://www.calismaizni.gov.tr) çalışma izni başvurusu yapılabilir. Ayrıca, Genel Müdürlükçe belirlenecek yabancılardan Türkiye’de yasal olarak bulunanlar, geçerli bir ikamet izni olmaksızın sistem üzerinden başvuru yapabilir.

Soru 10: Çalışma izni başvurusu yurt dışından nasıl yapılır?

Yurt dışından yapılacak çalışma izni başvurusu iki aşamada tamamlanır. İlk aşamada yabancı, vatandaşı olduğu veya yasal olarak bulunduğu ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti büyükelçiliğine veya başkonsolosluğuna şahsen giderek çalışma izni başvurusu yapar ve bu başvuruya istinaden kendisine büyükelçilik veya başkonsolosluk tarafından 16 haneli referans numarası verilir. İkinci aşamada, yabancının verilen referans numarasını Türkiye’deki işverenine bildirmesi, işvereninin ise bu referans numarasını kullanarak Bakanlığımıza e-Devlet kapısı üzerinden (https://www.calismaizni.gov.tr) çalışma izni başvurusu yapması gerekmektedir.

Soru 11: Çalışma izni başvurusunun değerlendirilmesi nasıl yürütülmektedir?

Çalışma izni başvuruları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenen çalışma izni değerlendirme kriterlerine ve uluslararası işgücü politikasına göre değerlendirilir. Usulüne uygun olarak tamamlanan başvuruların değerlendirilmesi, bilgi ve belgelerin tam olması kaydıyla otuz gün içinde tamamlanır. Otuz günlük süre, başvurunun sistem üzerinden tamamlandığı veya ek bilgi ve belge talebi olması halinde talep edilen bilgi ve belgelerin sistem üzerinden yüklendiği tarihten itibaren başlar. Bakanlık, çalışma izni başvurularının değerlendirilmesi sürecinde gerek görülen hâllerde, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının görüşlerini alır.

Soru 12: Çalışma izni başvurusunun sonuçları nasıl bildirilmektedir?

Çalışma izni başvurusu sonuçlanan yabancılara ilişkin Bakanlık kararı (olumlu veya olumsuz) başvuru esnasında beyan edilen elektronik posta adresine bildirilir. Yurt dışından yapılan başvurularda sonuç, ilgili dış temsilciliğe de çevrim içi olarak bildirilir. Ayrıca, başvuru sonucu e-İzin sisteminden de görülebilir.

Soru 13: Çalışma izni başvurusunun reddedilmesi halinde itiraz merci neresidir?

Çalışma izni verilmesi ya da çalışma izni süresinin uzatılması talebinin reddedilmesi, çalışma izninin iptal edilmesi ya da çalışma izninin sonlandırılmasına ilişkin Bakanlıkça verilecek kararlara karşı ilgililer, tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde itiraz edilebilir. Çalışma izni başvurusunun reddedilmesine ilişkin itirazlar sistem üzerinden çevrim içi olarak yapılmakta olup, itiraza ilişkin açıklamalı dilekçe ve belgelerin Yabancıların Çalışma İzinleri Başvuru Sistemine (e-İzin) sisteme yüklenmesi gerekmektedir. İtirazın Bakanlıkça reddedilmesi halinde idarî yargı yoluna başvurulabilir.

Soru 14: Çalışma izni başvurusunun reddedilmesi halinde yeniden başvuru yapılabilir mi?

Çalışma izni talebi reddedilen yabancılar için, ret işlemine konu olan eksikliğin giderilmesi halinde yeniden çalışma izni başvurusu yapılması mümkündür. Çalışma izni başvurusunun reddedilmesi, yeni bir çalışma izni başvurusu yapılmasına mani olmaz.

Soru 15: Tamamlanan başvurunun numarası nereden görülebilir?

Tamamlanan başvurunun takip numarası; e-İzin sistemindeki “Başvuru İşlemleri”-“Tamamlanan Başvurular”-“Değerlendirmedeki Başvurular” sekmeleri takip edilerek görülebilmektedir.

Soru 16: Çalışma izni verilen yabancının sosyal güvenlik yükümlülüklerinin yerine getirilmesi işlemleri kaç gün içerisinde yapılmalıdır?

Çalışma izni bulunan yabancılara ilişkin sosyal güvenlik yükümlülüklerinin çalışma izni başvurusu esnasında beyan ve taahhüt edilen ücret ve tam zamanlı çalışmaya ilişkin usul ve esaslar üzerinden yerine getirilmesi zorunludur. Yurt içinden yapılan başvurularda yabancının, çalışma izninin başlangıç tarihinden itibaren bir ay içerisinde ilgili mevzuat kapsamında yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle çalışmaya başlaması zorunludur. Yurt dışından yapılan başvurularda ise yabancının yurda giriş tarihinden itibaren bir ay içerisinde ve her halükârda çalışma izninin başlangıç tarihinden itibaren altı ay içerisinde ilgili mevzuat kapsamında yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle çalışmaya başlaması zorunludur.

Soru 17: Yurt dışı başvurularda çalışma izni çıktıktan sonra yabancının ve işverenin takip etmesi gereken işlemler nelerdir?

Çalışma izni verilmesi halinde, yabancının başvuru yaptığı dış temsilciliğe giderek çalışma ve ikamet izni harçları ile vize harcını ödemesi gerekmektedir. Çalışma izni harcı ve değerli kâğıt bedeli yatırılması bildirimi tarihinden itibaren otuz gün içerisinde harç ve değerli kâğıt bedeli yatırılmayan başvurular reddedilir. Dış temsilcilikçe yabancı şahsın pasaportuna vize etiketi yapıştırılması sonrasında şahıs Türkiye’ye giriş yapabilir. Bakanlıkça düzenlenen çalışma izni kartı PTT Kargo ile işveren adresine ulaştırılmaktadır. Dış temsilcilikten çalışma vizesi alarak Türkiye’ye gelen yabancılar, giriş tarihinden itibaren en geç yirmi gün içinde adres kayıt sistemine kayıtlarını yaptırmak zorundadırlar.

Soru 18: Çalışma izni çıkan ancak belge henüz ulaşmayan yabancı, belgesinin takibini nasıl yapabilir?

Bakanlıkça onaylanan çalışma izinlerine ait çalışma izni belgeleri bastırıldıktan sonra PTT Kargo ile işveren adresine gönderilmektedir. Sistemde kayıtlı cep telefonuna PTT tarafından bu gönderilerin durumu ile ilgili bildirimler gönderilmekle beraber, gönderinin durumunu e-Devlet üzerinden sisteme girerek “Başvuru İşlemleri Menüsü”-“Sonuçlanmış Başvurular”-“İzin Sonrası İşlemler”-“Kart Takip” sekmeleri takip edilerek görülebilmektedir.

Soru 19: Çalışma izni belgesinin kaybedilmesi/çalınması durumunda yeni belge nasıl çıkarılır?

Geçerliliği devam eden çalışma izni belgesinin kayıp/çalıntı veya kullanılamayacak şekilde tahrip olması durumunda; e-Devlet üzerinden e-İzin sistemine girilerek ''Başvuru İşlemleri"-“Sonuçlanmış Başvurular”-“İzin Sonrası İşlemler” sekmesinden "Yeni Kart Talebi” butonuna tıklanarak çalışma izni belgesinin yeniden basılması talep edilebilmektedir. Talebin uygun görülmesi halinde yabancıdan değerli kâğıt bedeli ve çalışma izni harcının yarısı kadar harç yatırması e-posta ile talep edilecektir. Belirtilen tutarların yatırılması halinde yeni çalışma izni belgesi bastırılarak işyeri adresinize gönderimi sağlanacaktır. e-İzin sisteminde kayıtlı bulunmayan çalışma izinleri için Bakanlığa yazılı dilekçe ile müracaat edebilmektedir.

Soru 20: Çalışma izni süre uzatma başvurusu nasıl yapılır?

Çalışma izni süre uzatma başvurusu, çalışma izni süresinin dolmasına altmış gün kalmasından itibaren ve her halükârda çalışma izni süresi dolmadan sistem üzerinden yapılır.

Soru 21: Çalışma izni uzatma başvurusunun sonuçlanmasına kadar geçen süreçte yabancı şahıs çalışmaya devam edebilir mi?

Adına çalışma izni süre uzatma başvurusu yapılan yabancılar, izin süresinin sona erdiği tarihten itibaren başvurunun değerlendirilmesi süresince ve her halükârda doksan günü geçmemek ve yapılan iş ile çalışılan işyerinin değişmemesi kaydıyla çalışmaya devam edebilir. Bu süre içerisindeki çalışma, kanuni çalışma olarak kabul edilir ve yabancının ve işverenin çalışma izninden doğan hak ve yükümlülükleri aynı şekilde devam eder.

Soru 22: Çalışma izni uzatma başvurularında izinler hangi sürelerle düzenlenir?

Yapılacak çalışma izni uzatma başvurusunun olumlu değerlendirilmesi hâlinde yabancıya aynı işverene bağlı olarak ilk uzatma başvurusunda en çok iki yıl, sonraki uzatma başvurularında ise en çok üç yıla kadar çalışma izni düzenlenir.

Soru 23: Yabancıların çalışma izinleri konusunda yürürlükte olan mevzuat nelerdir?

6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu, Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği, Turkuaz Kart Yönetmeliği, Uluslararası Koruma Başvuru Sahibi ve Uluslararası Koruma Statü Sahibi Kişilerin Çalışmasına Dair Yönetmelik , Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik, Serbest Bölgelerde Çalışacak Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik ve Doğrudan Yabancı Yatırımlarda Yabancı Uyruklu Personel İstihdamı Hakkında Yönetmelik yürürlükte olan mevzuatlardır.

Soru 24: 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu kimleri kapsamaktadır?

6735 sayılı Kanun; Türkiye’de çalışmak için başvuruda bulunan veya çalışan, bir işveren yanında mesleki eğitim görmek üzere başvuruda bulunan veya görmekte olan, staj yapmak üzere başvuruda bulunan veya staj yapan yabancılar ile Türkiye’de geçici nitelikte hizmet sunumu amacıyla bulunan sınırötesi hizmet sunucusu yabancıları ve yabancı çalıştıran veya çalıştırmak üzere başvuruda bulunan gerçek ve tüzel kişileri kapsar.  Kanun’un uygulanmasında, Türkiye’nin taraf olduğu ikili veya çok taraflı anlaşmalar ile uluslararası sözleşme hükümleri saklıdır.

Soru 25: Çalışma izni almasına gerek bulunmayan yabancılar kimlerdir?

Diğer kanunlarda ya da Türkiye’nin taraf olduğu ikili veya çok taraflı anlaşmalar veya uluslararası sözleşmelerde çalışma izni almadan çalışabileceği belirtilen yabancılar, Türkiye'de çalışma izni almadan çalışabilirler. Mavi Kart sahibi yabancılar (5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu), mülteci veya ikincil koruma statüsü sahibi yabancılar (6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu) ve diplomatik misyon üyesi yabancılar (1961 tarihli Diplomatik İlişkiler Hakkında Viyana Sözleşmesi/1963 tarihli Konsolosluk İlişkileri Hakkında Viyana Sözleşmesi) bu kapsamda örnek olarak sayılabilir.

Soru 26: İzin alarak Türk vatandaşlığından çıkarak Mavi Kart almaya hak kazanmış bulunan kişiler çalışma izni almak zorunda mıdır?

29/05/2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 28’inci maddesi kapsamında doğumla Türk vatandaşı olup da İçişleri Bakanlığından çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve üçüncü dereceye kadar olan altsoylarından Mavi Kart sahibi olanlar veya Mavi Kartlılar Kütüğüne kaydı olduğunu belgeleyenler, Türkiye’de çalışma izni almadan çalışabilirler. Bu kişiler için çalışma izni belgesi düzenlenmez. Ancak, talepleri halinde Türkiye’de çalışabileceklerini belirten harca tabi olmayan bir belge verilir.

Soru 27: İzinsiz çalıştığı tespit edilen yabancılar ve işverenleri hakkında hangi işlemler uygulanır?

Çalışma izni olmaksızın çalıştığı tespit edilen yabancılar ve işverenleri hakkında idari para cezası uygulanmaktadır. Ayrıca, çalışma izni bulunmadan çalıştığı tespit edilen yabancılar sınır dışı edilmek üzere İçişleri Bakanlığına bildirilir.

Soru 28: İkamet iznine sahip olmak Türkiye’de yasal olarak çalışabilmek için yeterli midir?

6735 sayılı Kanun’a göre verilen çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti, ikamet izni yerine geçer. Ancak, mülteci ya da ikincil koruma statüsü dışındaki yabancıların herhangi bir nedenle ikamet iznine sahip olması yabancıya çalışma hakkı vermez.

Soru 29: Yabancılar Türkiye’de istedikleri iş ve mesleklerde çalışabilirler mi? Türk vatandaşlarına hasredilmiş olan meslek ve görevler nelerdir?

Çalışma izni başvuruları Türkiye’de iş piyasasındaki durum ve çalışma hayatındaki gelişmeler, istihdama ilişkin sektörel ve ekonomik konjonktür koşulları dikkate alınarak değerlendirilmektedir. Ayrıca, ilgili mevzuatta sadece Türk vatandaşlarına hasredilmiş bulunan meslek ve görevlerde, yabancılara çalışma izni verilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Bu meslekler muhtelif yasal düzenlemeler uyarınca Türk vatandaşlarına hasredilmiş olup en bilinenleri aşağıda sayılan iş ve mesleklerdir:

  • Özel Güvenlik Şirketleri İçin Kurucu, Yönetici, Eğitici ile Şirket Tüzel Kişi Ortağının Yetkilendirdiği Temsilciler (Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun 5. madde)
  • Özel Güvenlik Görevlileri (Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun 10. madde)
  • Çarşı ve Mahalle Bekçiliği (Çarşı ve Mahalle Bekçileri Hakkında Kanun 3. madde)
  • Mali Müşavirlik (Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu 4. madde)
  • Kooperatif Yönetim Kurulu Üyeleri (Kooperatifler Kanunu 56. madde)
  • Gümrük Müşavir Yardımcısı (Gümrük Kanunu 227. madde)
  • Türkçeden Başka Dille Öğretim Yapan ve Yabancılar Tarafından Açılmış Bulunan Okulların Kurucuları (Özel Öğretim Kanunu 8. madde)
  • Özel Hastanelerde Mesul Müdür (Hususi Hastaneler Kanunu 9. madde)
  • Diş Hekimliği, (Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun, 30. madde)
  • Hastabakıcı (Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun, 63. madde)
  • Eczacılık (Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun 2. madde)
  • Veterinerlik (Veteriner Hekimliği Mesleğinin İcrasına, Türk Veteriner Hekimleri Birliği ile Odalarının Teşekkül Tarzına ve Göreceği İşlere Dair Kanun 2. madde)
  • Uzmanlık Eğitimi Dışında Çalışacak Yabancı Asistanlar (Tıpta Uzmanlık Tüzüğü 20. madde)
  • Noter (Noterlik Kanunu 7. madde)
  • Hâkim ve Savcı (Hâkimler ve Savcılar Kanunu 7. madde)
  • Avukat (Avukatlar Kanunu 3. madde)
  • Arabulucu (Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 20. madde)
  • Bilirkişi (Bilirkişilik Kanunu 12. madde)
  • Konkordato Komiseri (Konkordato Komiserliği ve Alacaklılar Kuruluna Dair Yönetmeliği 4. madde)
  • Stajyer Havacılık Bilgi Yönetimi Memuru (Havacılık Bilgi Yönetimi Personeli Lisans ve Derecelendirme Yönetmeliği 16. madde)
  • Fahri Trafik Müfettişi (Karayolları Trafik Kanun Ek 6. madde)
  • Taşıma İşleri Organizatörlüğü (Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliği 7. madde)
  • Acente Sorumlusu, Seyahat Acentesi Sorumlusu (Seyahat Acenteleri ve Seyahat Acenteleri Birliği Kanunu 3. madde)
  • Turist Rehberi (Turist Rehberliği Meslek Kanunu 3. madde)
  • Kara Suları Dâhilinde Balık, İstiridye, Midye, Sünger, İnci, Mercan İhracı, Dalgıçlık, Arayıcılık, Kılavuzluk, Kaptanlık, Çarkçılık, Katiplik, Tayfalık vb. (Kabotaj Kanunu 3. madde)
  • Spor Müşavirleri (Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Spor Müşavirleri Atanma ve Çalıştırma Yönetmeliği 5. madde)
  • Tarım Alanında İş Aracısı (Tarımda İş Aracılığı Yönetmeliği 6. madde)
  • Gemi Acente Yetkilisi ve Gemi Acente Personeli (Gemi Acenteleri Yönetmeliği 7. ve 8. madde)
  • Daimî Nezaretçi, Teknik Eleman (Maden Yönetmeliği 125. ve 130. madde)

Soru 30: Doğrudan yabancı yatırım şartını sağlayan işletmelerin istihdam şartını sağlaması gerekir mi?

Özellik arzeden doğrudan yabancı yatırımlar kriterlerini karşılayan işletmelerde, kilit personel konumundaki ilk yabancının çalışma izni değerlendirilirken istihdam kriteri (1 yabancı istihdam edilebilmesi için 5 Türk vatandaşı istihdamı şartı) aranmamaktadır.

Soru 31: Yabancı uyruklu şirket ortakları ve yönetim kurulu üyelerinin çalışma izni alması gerekmekte midir?

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na göre kurulmuş olan; limited şirketlerin şirket ortağı olan müdürü, anonim şirketlerin şirket ortağı olan yönetim kurulu üyesi, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin yönetici olan komandite ortağı olan yabancılar çalışma izni alarak çalışabilirler. 6102 sayılı Kanun’a göre kurulmuş; anonim şirketlerin Türkiye’de ikamet etmeyen yönetim kurulu üyesi, diğer şirketlerin yönetici sıfatı olmayan ortağı, çalışma izni muafiyeti kapsamında değerlendirilir.

Soru 32: Uluslararası koruma başvuru sahibi ve şartlı mülteci statüsü sahibi kişiler çalışma izni için başvuru yapabilirler mi?

Uluslararası koruma başvuru sahibi ve şartlı mülteci statüsü sahibi kişiler çalışmaya başlamadan önce çalışma izni almakla yükümlüdür. Çalışma izni başvurusu, uluslararası koruma başvurusu tarihinden altı ay sonra yapılabilir. Belirli bir ilde ikamet etme yükümlülüğü getirilen uluslararası koruma başvuru sahibi ve şartlı mültecinin, bu il sınırları dışında çalışma izni almak için yaptığı başvurular, İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak sonuçlandırılır.

Soru 33: Çalışma izni olan yabancı istediği iş ve işyerinde çalışabilir mi?

Bağımlı-süreli çalışma izni olan yabancıya, gerçek veya tüzel kişiye ya da kamu kurum veya kuruluşuna ait belirli bir işyerinde veya bunların aynı işkolundaki işyerlerinde belirli bir işte çalışmak şartıyla çalışma izni verilir.

Soru 34: Türkiye’de çalışma izni ile çalışan yabancılar işyerlerini değiştirebilirler mi?

Çalışma izinleri belirli bir iş, işyeri ve adreste çalışmak üzere verilmektedir. Belirli bir işverenin yanında çalışma izni bulunan bir yabancı aynı izinle başka bir işverene ait işyerinde çalışamaz. Yabancının farklı bir işverenin işyerinde çalışabilmesi için yeni bir çalışma izni alması gerekmektedir. Ancak bir işverene bağlı olarak çalışma izni verilen yabancının aynı işverene ait işyerinde farklı bir görevde veya bu işverenin aynı iş kolundaki diğer şubelerinde çalışabilmesi gerekli şartların sağlanması gerekir.

Soru 35: Yabancıların çalışma izinlerine ilişkin istatistiklere nereden ulaşılabilmektedir?

Yabancıların çalışma izinlerine ilişkin olarak istatistiki verilere Bakanlığımız internet sitesinden (https://www.csgb.gov.tr/uigm/istatistikler/)  ulaşılmaktadır.

Soru 36: Çalışma izni başvuru reddedilen yabancının itiraz hakkı var mıdır?

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çalışma izni verilmesi ya da uzatılması talebinin reddedilmesi ya da çalışma izninin iptal edilmesi ya da çalışma izninin sonlandırılmasına ilişkin kararını, işverenine veya yabancıya tebliğ eder. Bakanlıkça verilecek kararlara karşı ilgililer tarafından tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde itiraz edilebilir. İtirazın reddedilmesi hâlinde idari yargı yoluna başvurulabilir.

Soru 37: Çalışma izni için harç ödenmekte midir?

02/07/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince yabancılara verilecek çalışma izni ve çalışma izni muafiyeti harca tabidir. Ayrıca 210 sayılı Değerli Kâğıtlar Kanunu uyarınca Bakanlığımızca düzenlenmekte olan çalışma izni ve çalışma izni muafiyeti belgeleri, değerli kâğıt sayılmış olup, düzenlenecek her bir belgeden değerli kâğıt bedeli alınmaktadır. Üç aydan kısa talep edilen çalışma izni muafiyeti başvuruları için harç bedeli alınmaz. Turkuaz Kart sahibi yabancı, harca tabi olmayıp düzenlenen belge için değerli kâğıt bedeli alınır. Güncel çalışma izni harç tutarlarına ve değerli kâğıt bedeli miktarlarına https://www.csgb.gov.tr/uigm adresinden ulaşılabilir.

Soru 38: Çalışma izni harcı ve değerli kâğıt bedeli nasıl ödenmektedir?

Çalışma izni harcı ve değerli kâğıt bedeli Ödemeler, Dijital Vergi Dairesi (https://dijital.gib.gov.tr)  ana sayfasında bulunan “Referans Numarası İle Ödeme” ekranına tıklayarak açılan ekranda kurum adını “Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü” olarak seçip “9” ile başlayan T.C. Yabancı Kimlik Numarası ve yabancıya e-posta ile iletilen İşlem (Referans ID) Numarası bilgileriyle yapılabilmektedir. Eğer ödemeler Türkiye içerisinde anlaşmalı bankalar (T.C. Ziraat Bankası, T. Halk Bankası, T. Vakıflar Bankası) aracılığıyla yapılacaksa; iletilen e-postada belirtilen tutarlar üzerinden ve bildirilen hesap kodlarına eksiksiz ve tam olarak yatırılmalıdır. İstenilen miktardan eksik veya fazla yatırılması halinde işlem sonuçlandırılamamaktadır. Bu kapsamda;

Çalışma İzni Belgesi için:

- Çalışma izni harç tutarının 9130 kodlu hesaba,

- Değerli Kâğıt Bedelinin 9267 kodlu hesaba;

Çalışma İzni Muafiyeti Belgesi için:

- Çalışma izni muafiyeti harç tutarının 9280 kodlu hesaba,

- Değerli Kâğıt Bedelinin 9268 kodlu hesaba;

ayrı ayrı makbuzlarla (yabancı şahsın yabancı kimlik numarası beyan edilerek) yatırılmalıdır.

Bu ödemelerde bankalara ilave herhangi bir havale veya benzeri masraf ödenmeyecektir. Yapılan tüm ödemeler sistem üzerinden görülebilmekte olup, Bakanlığımıza ayrıca makbuz/dekont ibraz edilmesine gerek bulunmamaktadır.

Soru 39: e-İzin sistemi için gerekli uygulamalar nelerdir?

e-İzin sisteminin sorunsuz çalıştırılabilmesi için internet tarayıcısı olarak Google Chrome kullanılması önerilmektedir. Elektronik imza işlemlerinde sorun yaşamamak ve sistem uyarılarını görebilmek açısından internet tarayıcısı ayarlarından “Açılır Pencerelere İzin Ver” durumuna getirilmesi (pop-up engelleyicisinin kapatılması) gerekmektedir.

Soru 40: Ev hizmetlerinde yabancı çalıştırılmasına hangi koşullarda izin verilir?

Ev hizmetlerinde; yaşlı, engelli, veya çocuk bakımı ile hasta refakati için yabancı çalıştırmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına çalışma izni başvurusu yapılabilmektedir.

Soru 41: Ev hizmetlerinde birinci derece yakınlar işveren olabilir mi?

Ev hizmetlerinde yabancı çalıştıracak kişilerin yaşlı veya engelli olması ya da başvuru yapabilecek durumda olmaması halinde bu kişilerin birinci derece yakınları işveren olabilir. Bu durumda işyeri kaydı birinci derece yakın olan kişinin bilgileri ve elektronik imzası ile açıldıktan sonra, başvuru yapılırken sistemde yabancının çalışacağı adrese hasta refakati/yaşlı bakımının yapılacağı adres girilmelidir. Ayrıca yüklenecek sözleşmeye ek olarak yakınlığı gösteren belge ve bakımı yapılacak kişinin nüfus cüzdanı örneği eklenmelidir.

Soru 42: Çalışma izni başvurusunda bulunurken işyeri SGK sicil numarasının 26 haneden oluşması gerekmektedir. SGK sicil numarasının 23 haneli olması durumunda izlenecek yol nedir?

İşyerinin ana işveren durumunda olması halinde 23 haneyi takip eden son üç hane 000 olarak girilmelidir. Alt işverenlik durumlarında ise bu numaranın ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünden öğrenilmesi gerekmektedir.

Soru 43: Yabancı uyruklu doktor ve hemşireler çalışma izni alarak Türkiye’de çalışabilirler mi?

663 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile yabancı doktor ve hemşirelerin Türkiye’de çalışabilmelerine imkân sağlanmış olup, Sağlık Bakanlığından alınan ön izin belgesi ile birlikte Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na çalışma izi başvurusu yapılmakta ve başvurusu uygun bulunanlara çalışma izni düzenlenmektedir. Çalışma izni istenilen yabancının yurt dışından mezun olması halinde  yabancıya ait diploma denklik belgesi ibrazı zorunludur.

Soru 44: Çalışma izni talep edilen yabancıya ödenecek en az ücret düzeyleri ne kadardır?

Çalışma izni talep edilen yabancılara yapacakları meslek ve görevlere uygun olarak asgari ücretin katları esas alınmak suretiyle minimum ücret seviyeleri belirlenmiştir. Söz konusu ücret seviyeleri Bakanlığımız internet sitesinde yer alan İzin Değerlendirme Kriterleri sayfasında belirtilmektedir.  Çalışma izni verilen yabancılara ilişkin sosyal güvenlik prim ödemelerinin çalışma izni başvurusunda beyan edilen ücret üzerinden yatırılması gerekmektedir.

Soru 45: Çalışma izni verilirken pasaport süresi dikkate alınmakta mıdır?

Çalışma izni yabancının pasaport veya pasaport yerine geçen belgelerinin geçerlilik süresinden altmış gün daha kısa süreli olarak düzenlenir.

Soru 46: e-İzin sisteminde işyeri kaydı kim tarafından oluşturulur ve işyeri adına başvuru yapabilir mi?

e-İzin sisteminde işveren kaydı, işverenin SGK'da kayıtlı işyeri SGK e-Bildirge kullanıcısı tarafından yapılabilmektedir. İşyeri SGK e-Bildirge kullanıcısı tarafından işyeri kaydı oluşturulduktan sonra “İşveren Yönetim Paneli”- “Yetkilendirme İşlemleri” menüsünden girilerek yetkilendirilecek kişilerin T.C. kimlik numarası girilmek suretiyle işyeri adına başvuru yapma yetkisi verilebilmektedir. İşyeri e-Bildirge kullanıcısı tarafından işveren kaydı açıldıktan sonra yetkilendirilen kişiler, sisteme girdiklerinde o işyeri adına başvuru yapabilmektedir.

Soru 47: İşyeri e-Bildirge kullanıcısı tarafından işveren kaydı açıldıktan sonra işyeri adına başvuru yapmak üzere sistemden kişi yetkilendirmesinde sınır var mı? Birden fazla kişi yetkilendirilebilir mi?

İşyeri e-Bildirge kullanıcısı tarafından işveren kaydı açıldıktan sonra işyeri adına başvuru yapmak üzere kişi yetkilendirilmesinde bir sınır bulunmamaktadır.

Soru 48: Yurtdışındaki konsolosluklardan ikamet ve çalışma izni alarak Türkiye’ye gelen yabancıların yapması gereken başka bir işlem var mıdır?

Konsolosluklardan çalışma vizesi alarak Türkiye’ye gelen yabancılar, giriş tarihinden itibaren en geç 20 gün içinde adres kayıt sistemine kayıtlarını yaptırmak zorundadırlar.

Soru 49: İşveren, e-İzin sisteminde “İşveren Yönetim Paneli”-“İşyeri Bilgileri” kısmındaki bilgileri değiştirebilir mi?

İşyeri SGK e-Bildirge kullanıcısı; SGK'dan otomatik olan bilgiler haricinde (bu bilgiler SGK'dan güncellenebilir) diğer bilgileri güncelleme yetkisine sahiptir.

Soru 50: Yabancı, işyerinde yapacağı görevi nasıl seçilir?

Yabancının yapacağı görev içinde geçen en az üç harf sisteme girildiğinde, yazılan metni içeren tüm görevler listelenmektedir. Bu listeden iş sözleşmesiyle uyumlu olacak şekilde yabancının çalışacağı ilgili görevi seçilebilmektedir.

Soru 51: Başvuruda yüklenecek belgelerde sınırlama var mıdır?

e-İzin sistemine yüklenecek belgeler en fazla 2 MB boyutunda ve PDF formatında olmalıdır.

Soru 52: Başvuruda yüklenecek fotoğraflar nasıl olmalıdır?

e-İzin sistemine yüklenecek fotoğraf JPEG, PNG, GİF veya JPG formatında olmalıdır. Yabancıya ait fotoğrafın, son 6 ay içerisinde renkli olarak çekilmiş, ön cepheden, yüzü açık, yabancının kolaylıkla tanınabileceği şekilde, arka fonu beyaz (biyometrik) olmalıdır.

Soru 53: Başvuru esnasında belgeleri yükledikten sonra “Kaydet” aşamasından sonra sistem ilerlemiyorsa ne yapılmalıdır?

Başvuruda yer alan her sekmenin başlığının yanında yeşil onay (ü) işaretinin olup olmadığı kontrol edilmelidir. Onay işareti bulunmayan sekmede bir eksiklik var demektir. İlgili eksik bilgiler tamamlanarak başvuruya devam edilmelidir. Bütün sekmeler tamamlandığı halde "Kaydet" butonuna tıklandığında e-İmza penceresi açılmıyorsa internet tarayıcısı ayarlarından “Açılır Pencerelere İzin Ver” durumuna (pop-up engelleyicisinin kapatılması) getirilmesinden emin olunmalıdır. e-İzin sisteminin sorunsuz çalıştırılabilmesi için internet tarayıcısı olarak Google Chrome kullanılması önerilmektedir.

Soru 54: Tamamlanmayan başvuru ne demektir?

e-İzin sisteminde bir başvurunun tüm sekmeleri doldurulduktan sonra e-İmza ile tamamlandığı takdirde tamamlanmış başvuru olur. Ancak bir başvuru tüm bilgileri girilmiş olsa dahi e-İmza ile imzalanmadan kaydedilirse tamamlanmayan başvurular bölümüne kaydedilir. Yapılan başvuruların takibi "Başvuru Takip İşlemleri" menüsü altındaki sekmelerden yapılabilmektedir.

Soru 55: Başvuru tamamlandıktan sonra çıktı alınmalı mıdır?

e-İzin sisteminde tüm işlemler çevrim içi olarak yapılmakta olup e-İmza ile tamamlanan çalışma izni başvurularıyla ilgili olarak ayrıca Bakanlığımıza kağıt ortamında bilgi veya belge gönderilmesi gerekmemektedir.

Soru 56:Çalışma izni başvurusuyla ilgili eksik evrak tespit edildiği bildirimi alan işveren belgeyi nasıl yükleyebilir?

Talep edilen eksik belgenin PDF formatında hazırladıktan sonra, “Başvuru Takip İşlemleri”- “Değerlendirme Aşamasındaki Başvurular” alanındaki ilgili başvuruya ait işlem menüsünden yüklenmesi gerekmektedir. Belgeyi yükledikten sonra işlem, elektronik imza ile tamamlanmalıdır.

Soru 57: Çalışma izni düzenlenmesi sonrasında yabancının işe başlamaması veya işten ayrılması durumlarında çalışma izni iptal/sonlandırma işlemleri nasıl yapılmaktadır?

Bakanlıkça verilmiş bulunan çalışma izinlerinin iptal edilmesine ilişkin olarak işveren tarafından e-İzin sistemi üzerinden “İzin Sonrası İşlemler”-“İzin Sonlandırma Talebi” sekmeleri takip edilerek elektronik imza ile işlemin tamamlanması gerekmektedir. 

Soru 58: Yabancı, çalışma izni ile bir işte çalışmakta iken hastalanırsa veya iş kazası geçirirse hakları nelerdir?

Çalışma izni sahibi olan bir yabancının hastalanması ya da iş kazası geçirmesi durumunda ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.

Soru 59: Bildirim yükümlülüğü nedir?

Yabancı çalıştıran işverenler ile bir işverene bağlı olmaksızın düzenlenen çalışma izinlerinde adına çalışma izni düzenlenen yabancılar, çalışma izninin veya çalışma izni muafiyeti kapsamında çalışmanın başlamasını ve sona ermesini, çalışma izni veya çalışma izni muafiyetinin iptalini gerektirecek hâlleri on beş gün içinde Bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.

Soru 60: Türkiye’de çalışma izni ile çalışan yabancılar sendika üyesi olabilir mi?

Türkiye’de çalışan yabancı işçilerin sendika üyesi olmalarında herhangi bir engel bulunmamaktadır.