Bakan Işıkhan, Engelsiz İŞKUR Platformu ve Engelli İstihdamı Reform Paketi Tanıtım Toplantısı’na Katıldı

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Vedat Işıkhan, Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) Genel Müdürlüğü’nde düzenlenen Engelsiz İŞKUR Platformu ve Engelli İstihdamı Reform Paketi Tanıtım Toplantısı’na iştirak etti.

Toplantıda konuşma yapan Bakan Işıkhan, dünya genelinde ve Türkiye’de işgücü piyasalarının hızlı bir dönüşüm sürecinden geçtiğini belirterek, “Dijitalleşme, teknolojik gelişmeler ve küresel ekonomik dinamikler, istihdamın doğasını ve gereksinimlerini köklü bir şekilde değiştirmektedir. Türkiye’de işgücünün genel yapısına baktığımızda; Mart ayı TÜİK işgücü verilerine göre; işgücüne katılımda, istihdamda, işsizlik oranında yine tarihi seviyeleri yakaladığımızı görüyoruz. Tüm bu başarıların arkasında İŞKUR tarafından hayata geçirilen aktif istihdam politikalarının etkili olduğunu özellikle belirtmek isterim” ifadelerini kullandı.

Çalışma hayatının bu devingenliği karşısında; toplumun tüm kesimlerinin sosyal ve ekonomik hayata tam katılımını sağlamanın, sosyal adaletin bir gereği olduğu gibi; aynı zamanda sürdürülebilir kalkınma hedefleri açısından da vazgeçilmez olduğuna vurgu yapan Işıkhan, şöyle devam etti:

“İŞKUR aracılığıyla hayata geçirilen ve çağın ihtiyaçlarına yanıt veren birçok uygulamamız ve yeni nesil çalışma modellerimiz, toplumun farklı kesimlerine istihdam yolunu açmakla kalmıyor; aynı zamanda bireyleri üretken, bilinçli ve donanımlı bir şekilde iş gücüne kazandırıyor. Türkiye; son 23 yılda Saygıdeğer Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde; sadece içeride değil, aynı zamanda küresel ölçekte de güç ve itibar kazanan bir ülke haline gelmiştir. ‘Dostlarımızı artırma, düşmanlarımızı azaltma’ anlayışıyla, dış politikamızı şekillendiren bu büyük vizyon, bugün sadece siyasi düzlemde değil, sosyal politikalarda, işgücü alanında ve kamu hizmetlerinde de Türkiye'nin itibarını gün geçtikçe artırmaktadır.”

Dünyanın dört bir yanından kamu istihdam kurumlarını bir araya getiren ve 80'den fazla üyesi bulunan Dünya Kamu İstihdam Kurumları Birliğinin (WAPES) 13. Dünya Kongresi ve Genel Kurulunun gerçekleştirildiğini belirten Işıkhan, İŞKUR'un WAPES Başkan Yardımcılığı görevine seçildiğini, bunun da başarı olduğunu kaydetti.

İŞKUR Gençlik Programı

Bakan Işıkhan, gençlere deneyim kazandırmanın bir fırsatı olarak hayata geçirilen İŞKUR Gençlik Programı’nın, üniversite öğrencileri için özel olarak geliştirilmiş, esnek yapısıyla dikkat çeken, yeni nesil çalışma modellerinden biri olduğuna dikkati çekerek, “İŞKUR Gençlik Programı gerçekten de bizim en heyecanla yürüttüğümüz projelerden birisidir. Yükseköğretim tarihindeki en büyük genç istihdam programı olmasından da ayrı bir gurur duyuyorum. Program için ayrılan toplam ödenek; 7 milyar 15 milyon TL’dir. Şu ana kadar İŞKUR Gençlik Programı’ndan toplam; 82 bine yakın üniversite öğrencimiz yararlandı.  Bu kapsamda öğrencilere toplamda; 495 milyon 700 bin liranın üzerinde ödeme gerçekleştirildi” bilgilerini paylaştı.

Öğrencilere; eğitim hayatlarını aksatmadan; haftada 1 ila 3 gün arasında görev alma imkânı sunan programın, gençlerin hem gelir elde etmelerini hem de iş hayatına hazırlanmalarını sağladığına değinen Işıkhan, “Sürdürülebilirlikten dijital dönüşüme, sosyal etkinliklerden akademik destek alanlarına kadar uzanan geniş görev yelpazesiyle, öğrencilerimizi, gerçek hayat deneyimiyle buluşturmaktayız. Günlük 1.083 lira ücretin yanı sıra genel sağlık sigortası ve iş kazası güvenceleriyle desteklenen bu model, şu an üniversitelerimizle iş birliği içinde başarıyla uygulanmaktadır. Bu programa, gençlerimizin gösterdiği yoğun ilgi ve motivasyon, bizler için çok kıymetli bir göstergedir. Bakanlık olarak gençlerimizin yanında olmaya, onların eğitimden istihdama geçişlerini desteklemeye ve fırsat eşitliğini güçlendirmeye kararlılıkla devam edeceğiz” diye konuştu.

İşgücü Uyum Programı

İşgücü Uyum Programı’nın da benzer şekilde, uzun süre iş gücünden uzak kalmış bireylerin yeniden istihdama kazandırılması amacıyla uygulanarak esnek katılım süreleri, kamu hizmetine dayalı görev alanları ve beceri geliştirici yapısıyla yeni nesil bir çalışma modeli olarak öne çıktığını aktaran Işıkhan, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Çocuk ve yaşlı bakımı, çevre düzenlemesi, geri dönüşüm ve tarımsal üretim gibi alanlarda görev alan katılımcılarımız, iş disiplinini yeniden kazanarak kalıcı istihdama hazırlanmaktadır. Katılımcılara günlük, 1.083 lira ödeme yapılmakta, sosyal güvenlik primleri devlet tarafından karşılanmakta ve toplamda 140 güne kadar destek sağlanmaktadır. Bu kapsamda henüz bir yılı dolmadan; 200 binden fazla vatandaşımızı bu programlardan yararlandırdık.”

“2002 Yılından Bu Yana Yaklaşık 550 Bin Engelli Vatandaşımızın İstihdama Katılmasına Aracılık Ettik”

Bakan Işıkhan, çalışma hayatında özel politika gerektiren grupların, istihdama etkin katılımı noktasında; kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının sorumluluğu bulunduğuna vurgu yaparak, “Engelli bireyler, bu kapsayıcı politikalarda önemli bir yere sahiptir. Doğru destekler sağlandığında, bu kardeşlerimiz; iş dünyasında fark yaratan, üretken ve yenilikçi bireyler olarak öne çıkmaktadır. Bakanlık olarak İŞKUR aracılığıyla engelli vatandaşlarımızın çalışma hayatına aktif katılımını destekleyen pek çok hizmet sunuyoruz. 2002 yılından bu yana yaklaşık; 550 bin engelli vatandaşımızın istihdama katılmasına aracılık ettik. 2024 yılında bu sayı; 45 bini aşmış, 2025 yılı ilk çeyreği itibarıyla; yaklaşık 17 bine ulaşmıştır” ifadelerini kullandı.

Engelli İş Koçluğu Uygulaması

İş ve meslek danışmanlığı hizmetleri kapsamında, “Her Engellinin Bir İş Koçu Olacak” anlayışıyla hayata geçirilen Engelli İş Koçluğu uygulamasının, 81 ilde, 120 birimde aktif olarak sürdürüldüğünü söyleyen Işıkhan, “2014 yılından bu yana 65 binden fazla engelli vatandaşımız, işbaşı eğitim programlarımız ve mesleki eğitim kurslarımızdan yararlanmıştır. Bu kapsamda üzerinde çalıştığımız, Çalışan Bildirim Sistemi ile engelli çalıştırma yükümlülüğünün tespitinin otomatikleştirilmesi, süreçlerin hızlandırılması ve işverenlerle doğrudan iletişime geçilerek bürokrasinin azaltılması amaçlanmaktadır” diye konuştu.

Bakan Işıkhan, ayrıca, engelli çalıştırma yükümlülüğüne uymayan işverenlerden tahsil edilen idari para cezalarının, engelli ve eski hükümlü bireylerin istihdamını destekleyen projelerde kullanıldığını da sözlerine ekledi.

“Engelli Bireylerin Kendi İşlerini Kurmalarına Destek Olmak İçin 298 Milyon Lira Kaynak Sağladık”

Işıkhan, engelli bireylere yapılan desteklerle ilgili şu bilgileri aktardı:

“2014 yılından bu yana yürütülen projeler aracılığıyla, engelli bireylerin kendi işlerini kurmalarına destek olmak için 298 milyon lira kaynak sağladık. Mesleki eğitim ve rehabilitasyon projelerine; 80 milyon lira, işe uyum projelerine ise 7,8 milyon liranın üzerinde destek verdik. Destek teknolojilerine aktarılan ödenek; 156 milyon lirayı, korumalı işyeri projelerine sağlanan kaynak ise 9,4 milyon lirayı aşmıştır. Sağladığımız bu kaynakların etki analizlerini de yaptırıyoruz. Süreci sürekli yeniliyor ve geliştiriyoruz. Örneğin; engelli hibe destekleri 3 yıllık proje süresinden sonra bireylerin çalışma hayatında kalmasına yüzde 60’ lık önemli bir etki yapmaktadır.”

Engelsiz İŞKUR Platformu

Toplumun tüm bireylerinin üretkenliğini desteklemek ve istihdamda fırsat eşitliğini güçlendirmek amacıyla; bugün önemli bir adımın daha hayata geçirildiğini bildiren Bakan Işıkhan, “Engelsiz İŞKUR Platformunu vatandaşlarımızın hizmetine sunuyoruz. Bu platform, engelli bireylerimizin istihdama katılımını artırmak üzere tasarlandı. Burada tüm engelli bireylerimiz, erişilebilirlik seçeneklerini kullanarak bu platformu kendi ihtiyaçlarına göre özelleştirebilir ve işlemlerini kolayca gerçekleştirebilir. Platform aracılığıyla engelli kardeşlerimiz; hibe başvurularında bulunabilir, başvuruda bulunurken; neler yapması gerektiğini videolu anlatımlarla öğrenebilir, engelli bireylere yönelik iş ilanlarına hızlıca ulaşabilir, işverenlerimiz ise; Engelli Aday Havuz Sistemini kullanarak engelli adayları listeleyip doğrudan iletişime geçebilir, engelli kardeşlerimizi istihdam etmeye yönelik örnek hibe uygulamalarını inceleyebilirler. Unutmayalım, her bireyin mutlaka üretecek gücü, söyleyecek bir sözü vardır” şeklinde konuştu.

Destekli İstihdam Projesi

Işıkhan, ‘Engelli İstihdamı Reform Paketi’ ndeki önemli bir diğer gelişmenin ise Türkiye’de hibe kapsamında ilk kez uygulamaya başlayacak olan Destekli İstihdam Projesi olduğunu duyurdu.

Bu modelin, özellikle otizm spektrum bozukluğu, Down sendromu ve serebral palsi gibi özel gereksinimleri olan bireylerin, iş hayatına kazandırılmasını hedeflediğini belirten Bakan Işıkhan, şöyle devam etti:

“Bu projeyle birlikte, sadece bir bireyin işe yerleşmesini değil, o bireyin iş yerinde uzun vadeli bir uyum ve başarı sağlamasını amaçlıyoruz. Çünkü biliyoruz ki, özellikle zihinsel veya gelişimsel farklılıkları olan bireylerin; iş hayatında kalıcı olabilmesi ancak çevresel desteklerle mümkün olabiliyor. Destekli İstihdam modeli, üç ana destek alanıyla öne çıkıyor: İlk olarak, engelli kardeşlerimizi istihdam eden işverenlere ücret desteği sağlıyoruz. Böylece işverenin engelli istihdam sürecinde; karşılaşabileceği ekonomik yükü hafifletmiş olacağız. İkinci olarak, iş koçluğu desteği sunulacak. Bu destek kapsamında bireyin yanında yer alacak bir uzman, işe alım sürecinden başlayarak oryantasyon, görev uyumu ve günlük iş akışlarında bireyin hem teknik hem de sosyal anlamda desteklenmesini hedefliyor. Bu iş koçları sadece bireye değil, bu ekosistem içerisinde yer alan işverene ve iş arkadaşlarına da danışmanlık yaparak sürecin çok boyutlu şekilde yürütülmesine katkı sunacak. Üçüncü olarak; engellilerin istihdam edilebilirliğini artıracak donanımlar için sunulan projedeki toplam engelli hibe tutarının, yüzde 25’i kadar iş yeri düzenleme desteği vereceğiz.”

Bakan Işıkhan, fiziksel ya da ergonomik düzenlemelerin, bireylerin işe devamını ve verimliliğini doğrudan etkileyebildiğine değinerek, “Bu kapsamda iş yerlerinde gerekli uyarlamaların yapılması için mali ve teknik destek sağlayacağız. Bunlarla birlikte, projeye sadece bireyi değil, onun çevresini de dahil ediyoruz. Bu doğrultuda hem çalışanın hem de ailesinin, iş arkadaşlarının ve yöneticilerinin bu sürece uyumunu destekleyecek eğitim ve danışmanlık hizmetlerini zorunlu kılıyoruz” dedi.

İstihdamın sadece işe girmekten ibaret olmadığını kaydeden Işıkhan, “Orada kalabilmek,  mutlu ve üretken olabilmek de en az istihdam kadar önemli. Bu projeyle hem bireysel başarı hikâyelerini hem de iş yerlerimizin sosyal kapsayıcılık kapasitesini artırmayı hedefliyoruz. Destekli İstihdamı yalnızca bir istihdam modeli olarak değil toplumsal dönüşüm aracı ve kapsayıcı bir kalkınma vizyonunun somut adımı olarak değerlendiriyoruz” ifadesini kullandı.

Bakan Işıkhan, Engelli ve Eski Hükümlü Çalıştırmayan İşverenlerden Tahsil Edilen İdari Para Cezalarını Kullanmaya Yetkili Komisyon Yönetmeliği’nde önemli bazı değişiklikleri geçekleştirdiklerine işaret ederek, “Engelli Projelerinin önceden; mutlaka İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurullarına götürülmesi gerekiyordu. Bu durum, ne yazık ki hem başvuru sürecini uzatıyor hem de zaman kaybına neden oluyordu. Artık bu zorunluluğu kaldırıyoruz” bilgisini paylaştı.

Böylece projelerin, doğrudan komisyona iletilerek başvuru sürecinin çok daha sade ve hızlı hale geleceğini belirten Işıkhan, “Mevcut durumda Komisyon yılda yalnızca iki defa toplanabiliyordu. Bu da ne yazık ki sınırlı sayıda projenin değerlendirilmesine neden oluyordu. Yeni düzenlemeyle bu sınırı da kaldırıyoruz ve yılda altı defa toplanabilme imkânı getiriyoruz. Bu sayede daha fazla proje çağrısı yapabilecek, gelen başvuruları çok daha kısa sürede değerlendirebileceğiz. Yaptığımız bu düzenlemelerle, engelli bireylerin istihdamına yönelik projelerin hem başvuru hem de değerlendirme aşamalarında ciddi bir hız ve kolaylık sağlayacağız. Aynı zamanda sürecin şeffaflığını ve öngörülebilirliğini artırıyor, kaynakların daha etkin kullanılmasının da önünü açıyoruz” diye konuştu.

Bakan Işıkhan, denetimlerin etkinliğini artırmak, proje sahiplerine daha güçlü rehberlik sağlamak ve sürdürülebilirliği garanti altına almak için çalışmalarını sürdürdüklerini de kaydetti.

2025 yılı itibarıyla engelli bireylere hibe desteğini, 400 bin liradan; 580 bin liraya çıkardıklarını hatırlatan Işıkhan, şunları aktardı:

“Korumalı işyeri kuruluş desteğini ise 500 bin TL den; 720 bin TL’ye çıkardık. Engelli vatandaşlarımıza yönelik yaptığımız bu reformların hayırlara vesile olmasını temenni ederim. Özellikle kadınların ve gençlerin iş gücüne katılımını artırmak için yürüttüğümüz programlar meyvesini vermeye başladı. Bugün, engelli istihdamına yönelik politikalarımızın sahadaki güçlü karşılığını açıkça görebiliyoruz. Kamu sektöründe engelli istihdamı, kota fazlası çalışan engellilerle birlikte; yasal yükümlülüğün yüzde 134’üne; özel sektörde ise yüzde 103’üne ulaşmış durumda. Bu da uyguladığımız politikaların sahada karşılık bulduğunun en açık göstergesidir. 2025 yılı için belirlediğimiz hedefler de bu vizyonun bir yansımasıdır.”

Bakan Işıkhan, bu yıl 500 bin kadın, 500 bin genç, 45 bin engelli birey ve 275 bin yükseköğretim mezunu vatandaşı istihdama kazandırmayı hedeflediklerine işaret ederek, “Ayrıca 155 bin işyeriyle işbirliği içinde olmayı, 2,25 milyon kişiye bireysel danışmanlık sunmayı, 620 bin işyeri ziyareti gerçekleştirmeyi ve 55 bin kişiye İş Kulübü desteği vermeyi planlıyoruz. Bu hedefler, istihdamda kapsayıcı, erişilebilir ve sürdürülebilir bir sistem kurma iradesinin ifadesidir. İŞKUR’la toplumun tüm kesimlerine hitap eden kapsayıcı politikalar üretmeye devam edeceğiz ve işsizliği kalıcı olarak doğal seviyelerine çekmeye gayret edeceğiz” ifadelerini kullandı.

Türkiye genelinde 10 bin engelli vatandaş için İşgücü Uyum Programı kapsamında özel bir kontenjan tahsis ettikleri müjdesini paylaşan Işıkhan, “Bu sayede; engelli vatandaşlarımız Kamu Kurum kuruluşlarında kısmi zamanlı olarak çalışma hayatıyla buluşacaklar” dedi.

Program sonunda Bakan Işıkhan, engelli istihdamı konusunda örnek olan ve en fazla engelli istihdam eden işverenlere teşekkür ödülleri takdim etti.