Sağlık ve Dayanışma Bakanlığı ile Kamu Hesapları ve Eylem Bakanlığı.

Ulusal Ücretli Çalışanlar Yaşlılık Sigortası Kasası (CNAV-TS) ve yerel anlamda temsilcisi olan Emeklilik Sigortası ve İş Sağlığı Kasaları (CARSAT).

Sigorta primlerinin tahsilinden sorumlu olan kurum ulusal düzeyde Sosyal Güvenlik Kuruluşları Merkez Ajansı (ACOSS) olup, yerel düzeyde ise bu ajansa bağlı olarak prim tahsili ile doğrudan uğraşan ve bölge düzeyinde yapılanmış 22 tane Sosyal Güvenlik ve Aile Yardımları Primleri Tahsilât Birlikleri’dir (URSSAF).

Temel yaşlılık aylıkları, Fransa geneli için 16 bölgede bulunan Emeklilik Sigortası ve İş Sağlığı Kasaları (CARSAT), sadece Paris bölgesi için (Ile-de-France) Ulusal Ücretli Çalışanlar Yaşlılık Sigortası Kasası (CNAV-TS) ve Deniz Aşırı İller için ise Sosyal Güvenlik Genel Kasaları (CGSS-4 tane) tarafından bağlanmaktadır.

http://solidarites-sante.gouv.fr/ministere/organisation/directions/article/dss-direction-de-la-securite-sociale

https://www.economie.gouv.fr/ministeres

https://www.lassuranceretraite.fr/portail-info/accueil

http://www.carsat-ra.fr

http://www.acoss.fr/home.html

https://www.urssaf.fr/portail/home.html

http://www.securite-sociale.fr

Güncellenmiş 30.04.2018 tarihli Sosyal Güvenlik Kodu (Kanunu).

Yaşlılık Sigortası, söz konusu Kod’un Kanunlar kısmının (Partie Législative) 3. kitabının (Livre 3) 5. başlığında düzenlenmiştir (L351-1 ila L357-21 arası maddeler).

https://www.legifrance.gouv.fr

http://www.journal-officiel.gouv.fr

Nesiller ve meslekler arasında paylaşım ve dayanışma esasına dayalı yeniden dağıtımlı emekilik sistemi.

Ücretler üzerinden alınan prim ve katkılarla finanse edilmektedir.

Primler ulusal düzeyde belirlenen bir orana göre hesaplanmakta, işçi ve işveren paylarının ödenmesi işverenin yükümlülüğünde bulunmaktadır.

Genel Rejimin içinde olan yaşlılık sigortası, diğer sigorta kolları gibi aynı zamanda vergilerle de finanse edilmekte olup, bunlar Genel Sosyal Katkı (CSG) ve Sosyal Borçların Ödenmesi Katkısı (CRDS) olarak adlandırılmıştır.

İşçi Payı: Prime esas aylık ücret tavanı (3.311 €) üzerinden % 6,90 ve gerçek ücretin tamamı üzerinden % 0,4 oranında.

İşveren Payı: Prime esas aylık ücret tavanı (3.311 €) üzerinden % 8,55 ve gerçek ücretin tamamı üzerinden % 1,9 oranında.

Tam oran üzerinden emekli olabilmek için gerekli olan sigortalılık süresi, sigortalının doğum yılına göre değişmektedir.

Bu süreler, doğum yılına göre 160 ila 172 Trimestres arasında yani, 14.400 gün ile 15.480 gün arasında değişmektedir. 1 Trimestre = 3 aylık (3*30=90 gün) sigortalılık süresine eşittir.

Yaşlılık sigortası 1993, 2003 ve 2010 yıllarında 3 kez büyük çaplı reforma uğramıştır.

22 Ağustos 2003 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ve emeklilik sisteminde reform olarak nitelenen 21 Ağustos 2003 tarihli ve 2003-775 sayılı Kanunun temel amacı 2020 yılı perspektifleri dikkate alınarak emeklilik sisteminde mali dengeyi korumak olmuştur.

Ardından, asgari emeklilik yaşı 10 Kasım 2010 tarihli Emeklilik Reformu Yasası ve 2012 Bütçe Kanunu ile kademeli olarak 60’dan 62’ye çıkarılmıştır.

Asgari (minimun) emeklilik yaşında hesap edilen aylıklar için aylık bağlama oranı % 25’dir. Tam oran üzerinden (% 50) emekli aylığının hesaplanması için gerekli olan 65 yaş şartı da aynı şekilde 67’ye yükseltilmiştir.

Fransa’da emeklilik yaşı 67’dir.

Kadın ve erkek için ayrı ayrı emeklilik yaşı mevcut değildir.

Genel rejimde yaşlılık sigortası primleri üçer aylık dönemler (trimestre) halinde yatırılmaktadır. Bu rejimde tam oranlı emeklilik için gerekli dönem sayısını (160 ila 172 trimestres arası) 67 yaşına gelmeden tamamlamış kişiler 67 yaşını beklemeden emekli olabilmektedir.

Ayrıca, kişinin malül olması ya da işgöremez durumda olması halinde, yaşlılık aylığı 62 yaşından itibaren kesinti yapılmaksızın bağlanabilmektedir.

Bundan başka kişinin talebi ve kabul etmesi halinde yine 62 yaşından itibaren yaşlılık aylığı indirimli olarak bağlanabilmektedir. Bunun dışında madenciler, devlet memurları, askerler gibi bazı meslek gruplarının emeklilik yaşı da daha düşük olabilmektedir.

Kademeli geçiş süreci için belirlenen asgari emeklilik yaşları aşağıdaki gibidir:

Sigortalıya, 67 yaşına geldiğinde ceza indirimi uygulanmaksızın % 50 oran üzerinden yaşlılık aylığı bağlanır. Ancak emekli aylığı, prim ödediği sigortalılık dönemi (trimestre) üzerinden hesaplanmaktadır.

Temel yaşlılık aylıkları, Fransa geneli için 16 bölgede bulunan Emeklilik Sigortası ve İş Sağlığı Kasaları (CARSAT), sadece Paris bölgesi (Ile-de-France) için ise Ulusal Ücretli Çalışanlar Yaşlılık Sigortası Kasası (CNAV-TS) tarafından bağlanmaktadır.

Bağlanacak aylığın miktarı sigortalının en çok kazanç elde ettiği 25 yılın geliri, aylık bağlama oranı (en fazla % 50) ve kazanılan sigortalılık dönemi (trimestre) dikkate alınarak hesaplanmaktadır.

Sigortalının Fransa Genel Rejimince tanınmış % 50 oranında kalıcı maluliyeti var ise 62 yaşından itibaren tam oran üzerinden aylık bağlanmaktadır. Ancak aylık miktarı kişinin sigortalılık dönemiyle orantılı olarak belirlenmektedir.

LURA Sistemi

1 Temmuz 2017 tarihinden itibaren yaşlılık aylığının hesaplanması ve bağlanması konusunda yeni bir sisteme geçilmiştir.

İsmi LURA olan sistemde, evvelce ayrı ayrı hesaplanıp bağlanan aylıklar, bundan sonra tek çatı altında hesaplanıp bağlanacaktır. Bu sistem yalnızca temel emeklilik rejimlerini kapsamakta olup ek emeklilik sistemleri kapsam dışındadır.

Söz konusu sistemde hem ücretli çalışma, hem tarımda ücretli çalışma ve hem de bağımsız çalışmaya bağlı olarak hizmet süreleri bulunan ve doğum tarihi 1953’ten sonra olanların yaşlılık aylıkları tek kalemde hesaplanarak bağlanacaktır.

Yaşlılık aylığı çeşitli nedenlerle artırılabilmektedir.

. Çocuk zammı: 16 yaşlarından önce en az 9 yıl üç çocuk büyütmüş olan sigortalının yaşlılık aylığı % 10 oranında artışa tabi tutulur. Bu çocuk zammı yaşlılık aylığı sahibi her bir ebeveyne verilir.

. Bakmakla yükümlü olunan eş zammı: En az 65 yaşında olan (eşin iş göremez olması durumunda 60 yaş) eşi bulunan sigortalı, yıllık 609,80 Avro tutarında sabit eş zammı alır. Şayet aylık, doğum yılı itibarıyla istenen sigortalılık süresinden az bir süre üzerinden bağlanmışsa, bu zam miktarı da azaltılır.

. Üçüncü kişinin yardımına muhtaç olma zammı: Söz konusu artış, bir maluliyet aylığının yerine bağlanan yaşlılık aylığı sahiplerine ve iş göremezlik nedeniyle 65 yaşından önce tam oran üzerinden yaşlılık aylığı bağlananlara verilir. Bu zamdan yararlanmayı talep edebilmek için ilgilinin, günlük hayatın gereklerini yerine getirebilmede üçüncü kişinin yardımına muhtaç olması gerekmektedir.

Yaşlılık Sigortası Ek Yardımları

Yaşlılık sigortası kurumları gelir düzeyi düşük olan malul ve emeklilere gelir şartına bağlı olarak “Yaşlılık Dayanışma Yardımı - L’allocation de solidarité aux personnes âgées- ASPA” ve “Malullük Ek Yardımı – L’allocation supplémentaire d'invalidité- ASI” hakkı tanımaktadır.

Gelirlerin belirli bir düzeyin altında olması yanında hak sahibinin daimi ikamet yerinin Fransa’da olması aranan diğer bir şarttır.

ASPA yardımından 65 yaşından itibaren (malullük söz konusu ise 60 yaş) Fransa’da düzenli ikamet eden kişiler yararlanabilmektedirler.

Yardıma hak kazanabilmek için tek yaşayan kişinin yıllık gelirinin 9.638,42 Avro, iki kişi yaşayan kişinin yıllık gelirlerinin ise 14.963,65 Avro’yu geçmemesi gerekmektedir.

1 Nisan 2017 tarihi itibariyle tek kişi yaşayan kişi aylık 803,20 Avro, iki kişi yaşayan kişiye ise 1.246, 97 Avro ödenmektedir. Malullük Ek Yardımı- ASI, ASPA’dan yararlanabilmek için gerekli yaş şartını dolduramayan meslekte kazanma gücünün 2/3 'ünü kaybeden malullere asgari yaş şartı aranmaksızın verilmektedir.

Dul Eşlerin Hakları (Temel Emeklilik Rejimi)

Dul aylığı (Pension de réversion)

Fransa’da en az 3 ay hizmeti bulunan sigortalının vefatı halinde, Fransa Sosyal Güvenlik Genel Rejimince dul eşe belirli şartlarda aylık bağlanmaktadır.

Aylık bağlanabilmesi için dul eşin 55 yaşından büyük olması (Sigortalı 1 Ocak 2009 tarihinden önce vefat etmiş ise 51 yaşından itibaren aylık bağlanabilir) ve yıllık gelirlerinin belirli bir miktarın üzerinde olmaması gerekmektedir.

Yaş ve yıllık gelir şartı yerine getiriliyor ise, Genel Rejimden dul aylığı bağlanması için, belirli bir süre evli kalma ve yeniden evlenmeme şartı aranmamaktadır.

Dul aylığının miktarı sigortalılık süresi ve sigortalının çalışırken almış olduğu ücretler dikkate alınarak hesaplanmaktadır.

Dul aylığının miktarı vefat eden sigortalının alabileceği aylığın % 54’ü kadardır. Sigortalı birden çok evlilik yapmış ise bağlanacak aylık evlilik süreleriyle orantılı olarak eşler arasında paylaştırılmaktadır.

Müteveffanın 15 yıl (60 trimestre) sigortalılık dönemi bulunması halinde geride kalan eşlere bağlanacak olan dul aylık tutarı aşağıda belirtilmektedir:

Aylık Asgari Azami
283,87 Avro 868,86 Avro
Yıllık 3.406,47 Avro 10.426,32 Avro

Bununla birlikte dul aylığı alabilmek için, tek kişi yaşayan hak sahibinin yıllık gelirinin 20.113,60 Avro, birlikte yaşama durumunda hak sahibinin gelirinin 32.181,76 Avro’nun üzerinde olmaması gerekmektedir.

Dul yardımı (Allocation de veuvage)

Sigortalının vefatı halinde geride kalan dul eşe mevcut gelirleri dikkate alınarak ölüm tarihinden itibaren 2 yıl süre ile dul yardımı verilmektedir. Yardımın bağlandığı tarihte dul eş 50 yaşından büyük ise yardımın süresi, aşağıda belirtilen dul aylığı hakkının doğduğu yaşa kadar devam etmektedir. Yardımın aylık azami miktarı 607,54 Avro’dur. Yardımın verilmesinde gerek vefat eden sigortalının gerek yardımdan yararlanacak dulun aşağıda belirtilen şartları yerine getiriyor olması gerekmektedir:

Sigortalıda aranan şartlar: vefat tarihinden geriye doğru 1 yıllık süre içerisinde en az 3 aylık yaşlılık sigortası primi ödemiş olmak veya ölüm tarihinde emekli aylığı almak ya da hastalık, işsizlik veya iş kazası sigortası nakdi yardımlarından yararlanıyor olmak.

Dul eşte aranan şartlar: 55 yaşından küçük olmak (1 Ocak 2009 tarihinden önceki vefatlar için 51 yaşından küçük olmak), aylık gelirleri belirli bir miktarın altında olmak (759,43 Avro) ve boşanmış veya yeniden evlenmemiş olmak. Fransa’da temel emeklilik rejiminde yetimler için aylık hakkı bulunmamaktadır.

Fransa’da ikinci ayak emeklilik sistemlerinin başlangıcı 2. Dünya Savaşı sonrasına dayanmaktadır. Ancak, ek emeklilik rejimi ücretli çalışanlar için 29 Aralık 1972 tarihli Kanun ile zorunlu hale getirilmiştir.

Ek emeklilik sistemi, genel rejimi tamamlamak üzere oluşmuş ve dayanışmaya, paylaşıma dayalı bir yapıdır. Sistem, yararlananların ve sistemi oluşturan tarafların temsilcilerinin katılımıyla oluşturulan Yönetim Kurullarınca idare edilmektedir. İlgili sosyal taraflar, ek emeklilik rejimlerinin (ARRCO-AGIRC) 2019 yılı başında tek çatı altında birleştirilmesine karar vermişlerdir.

Tamamlayıcı emeklilik rejiminde primler kazanca göre ve ayrıca işçi ve işveren için belirlenen oranlar göz önüne alınarak hesap edilmektedir. İşçi ve işveren primlerine ilişkin oranlar ve kesintiler yukarıda yer alan tabloda belirtilmiştir.

Tamamlayıcı emeklilik rejimindeki işveren primleri CSG ve CRDS adlı iki dolaylı vergiden herhangi bir sınır olmaksızın muaftır.

Tamamlayıcı emeklilik rejimine dahil olmanın en önemli koşulu, tamamlayıcı emeklilik rejiminin faaliyet gösterdiği alanda çalışmaya başlamaktır. İstisnalar olmakla birlikte, aktif çalışma süresi içerisinde prim ödenmektedir. Aktif çalışmanın başladığı tarihte üyelik başlamakta, sigortalı çalışan kişi işten ayrıldığında üyelik sona ermektedir.

İşverenler faaliyet gösterdiği sektördeki tamamlayıcı emeklilik kasasına işletmenin kuruluşundan itibaren üç ay içerisinde işveren kayıtlarını yaptırmak zorundadırlar.

Ek emeklilik, tamamlayıcı emeklilik kasaları tarafından sağlanmakta olup, bu kasalar ARRCO ve AGIRC denilen iki büyük Federasyon tarafından koordine edilmektedir.

Ek emeklilik rejimi, zorunlu sosyal güvenlik genel rejimi veya tarım sigortası rejimi ya da maden çalışanları rejimine tabi tüm özel sektör işletme ve kuruluşları ücretli çalışanlar için zorunludur.

Ek rejim aylıkları puan itibarıyla hesaplanır. Her yıl bir ücret veya gelir dolayısıyla ödenen primler puana çevrilir. Ücretlinin aldığı aylık bütün meslek hayatı boyunca elde ettiği puanların sayısı oranında olmaktadır. Aylığın miktarını hesaplamak için, bütün meslek hayatı boyunca elde edilen puanların sayısını aylığın bağlandığı esnadaki puan değeriyle çarpmak kafi gelmektedir.

Puan usulüne dayalı bu rejimlerde aylığın miktarı, bütün meslek hayatı boyunca elde edilen mesleki gelirlerle orantılıdır.

Aylık bağlama için asgari prim ödeme süresi yoktur. Ancak, sigortalının tamamlayıcı emeklilik rejimine ödediği primler karşılığında biriken puanları 200’ün üzerinde ise kendisine tamamlayıcı emeklilik aylığı bağlanmaktadır. Bağlanan tamamlayıcı emeklilik aylıkları ise her üç ayda veya artık ayda bir ödenmektedir. Ancak, sigortalının toplam puanı 100 puan ve daha az ise, hesaplanan aylığın yıllık miktarının 12 katı tutarında defaten olmak üzere toptan tek bir ödeme yapılmaktadır. Sigortalının puanları 100-199 puan arasında ise kişinin talebi halinde ya toptan ödeme yapılmakta ya da yılda bir kere aylık (12 aylık tek bir seferde) ödenmektedir.

Tamamlayıcı emeklilik aylıkları (emeklilik aylığı ya da dul aylığı) ülke dışına da transfer edilebilmektedir. Ancak, sigortalıların tamamlayıcı emeklilik rejimlerindeki birikimlerinin ülke dışına çıkışlarda transferleri mümkün değildir.

Fransa’da işyerlerinin bağlı olduğu ve sigortalıların çalışmaları esnasında zorunlu olarak tabi oldukları Ek Emeklilik Kurumları da ilgililere, Yaşlılık Sigortası Kasalarınca bağlanan yaşlılık aylığından ayrı olarak, emeklilik yaşına gelindiğinde “Ek Yaşlılık Aylığı” bağlamaktadır. Bu aylığın bağlanması için gereken yaş şartı yaşlılık aylığında olduğu gibidir.

Ek emeklilik rejimde de normal emeklilik yaşı 67’dir. Bununla birlikte, 62 yaşından itibaren emekliliğini istemek de mümkün olup, bu takdirde bir erken emeklilik katsayısı uygulanmaktadır.

Öte yandan, bazı durumlarda 62 yaşından önce erken emeklilik katsayısı uygulanmaksızın emeklilik aylığı bağlanması da öngörülmüştür. Sigortalı, Genel Rejim aylığını tam oran üzerinden elde etmişse, erken emeklilik katsayısı uygulanmaksızın ek emeklilik aylığı alabilir.

Sigortalının vefatı durumunda hak sahipleri de ek emeklilik dul/yetim aylığından yararlanabilmektedir.

Ek Dul/Yetim Aylığı
(Pension de réversion complémentaire)

Fransa’da 1972 yılından itibaren zorunlu olarak uygulanmakta olan Ek Emeklilik Rejimi de sigortalıların dul eşlerinev veya yetimlere aylık bağlamaktadır.
Ek Emeklilik Rejimince dul aylığı bağlanabilmesi için, halen yürürlükteki mevzuata göre, eşi 01.07.1996 tarihinden önce vefat edenler için 50, bu tarihten sonra vefat edenler için 55 yaşın tamamlamış olması şartı aranmaktadır. Sigortalının ölüm tarihinde, geride kalan hak sahibinin bakmakla mükellef 25 yaşından küçük 2 çocuğunun olması veya Fransa’dan maluliyet/engellilik durumunun bulunması halinde yaş şartı aranmamaktadır.

Ek dul aylığı için belirli bir gelir tavanı aranmamakla birlikte yeniden evlenmemiş olma şartı aranmaktadır. Ek dul aylığının miktarı sigortalının Fransa’da çalışırken ödemiş olduğu primler karşılığında kazandığı puanlara göre hesap edilmektedir. Ek dul aylığının miktarı sigortalıya bağlanacak olan aylığın % 60’ı kadardır.

Ek dul aylığı için, sigortalının Fransa’da iken en son olarak tabi bulunduğu ek emeklilik kurumuna (Caisse de retraite complémentaire) doğrudan müracaat edilmesi esastır. Son olarak tabii olunan kurumun adresi bilmiyor ise, taleplerin ek emeklilik kurumlarının bağlı olduğu üst kuruma gönderilmesi gerekmektedir.

Ek dul emeklilik aylığından çocuk adına yetimler de aylık talebinde bulunabilir.

Sigortalı olmak için çalışma şartı aranmakla beraber, Aile Yardımları Kasalarınca verilen “Yaşlılık Sigortası Yardımı” kapsamında herhangi bir çalışması olmayan annelere Fransa’da çocuk doğumu ve bakımından dolayı verilen sigortalılık hakkı, dolayısıyla yaşlılık aylığı alma hakkı bulunmaktadır.

Fransa’da temel kural; bir çocuk zorunlu eğitimin 16 yaşına kadar olduğu eğitim sürecini tamamlamadan bazı istisnalar hariç, kesinlikle çalışmaya hakkı bulunmamaktadır.

16 yaşından itibaren ise bazı şartları yerine getirmek şartıyla çalışma hayatına dolayısıyla sigortalı olmaya başlayabilmektedir.

Tam oran üzerinden emekli olabilmek için gerekli olan sigortalılık dönemi eksik olan kişilerin ise sigortalılık dönemi satın alabilmesi (en fazla 12 trimestre) mümkündür.

Sigortalılık dönemi kazanma, sigortalının yıl içerisinde elde ettiği gelire göre değişmektedir. 2018 yılına ilişkin, yıl içerisinde kazanılması gereken ücret ve karşılığında elde edilecek sigortalılık dönemi (trimestre) aşağıda gösterilmektedir.
2017 yılı içerisinde:

1 sigortalılık dönemi için 1.482 Avro
2 sigortalılık dönemi için 2.964 Avro
3 sigortalılık dönemi için 4.446 Avro
4 sigortalılık dönemi için 5.928 Avro

kazanmış olmak gerekmektedir.

Ancak, kişinin her bir çalışma döneminde kazandığı maaşı sosyal güvenlik tavanı sınırı içerisinde dikkate alınarak sigortalılık dönemi belirlenmektedir. Dolayısıyla, örneğin sadece Ocak ayında 6.000 Avro kazanmış ve yılın geri kalanında çalışmamış bir sigortalı dört sigortalılık dönemi kazanamamaktadır.

Sigorta primi ödenmeyen işsizlik süreleri, hastalık izni, doğum izni, askerlik hizmeti ve çocuk yetiştirme sürelerinde de emekliliğe hak kazanmak için gerekli olan sigortalılık dönemi kazanılması mümkündür.

Halen yürürlükte olan ülkemiz ile Fransa arasındaki “Sosyal Güvenlik Genel Sözleşmesi”nin 22. maddesine göre her iki Akit Tarafın mevzuatına göre, geçmiş sigortalılık süreleri ve sigortalılık sürelerine muadil olarak tanınmış süreler aynı zamana rastlamamak kaydıyla yardım hakkının belirlenmesinde, bu hakkın devamında veya yeniden kazanılmasında birleştirilir.

Her memleketin yetkili kurumu, yukarıda belirtildiği şekilde birleştirilen süreleri nazara alarak, kendi mevzuatına göre, ilgili kimsenin yardıma hak kazanmak için bu mevzuatın gerektirdiği koşulları yerine getirip getirmediğini belirler.

Yardım hakkı doğuyorsa her memleketin yetkili kurumu, bu maddede belirtilen kurallara göre birleştirilen sigortalılık süreleriyle bu sürelere muadil olarak tanınan sürelerin tamamı, yalnız kendi mevzuatına göre geçseydi sigortalının hak kazanacağı yardım ne olacak idiyse bu yardımı nazari olarak tespit eder.

Fransız sosyal sigorta mevzuatına göre, Fransa’da çalışılan süreler zarfında ücretlerden kesilen sigorta primleri iade veya transfer edilmemekte, emeklilik yaşına geldiğinde ilgiliye yaşlılık aylığı bağlanmaktadır.

Emeklinin Türkiye’de daimi olarak ikamet edilmesi halinde, yaşlılık aylıklarının Türkiye’de bulunan banka hesabına aktarılması mümkündür.

Talep sahibinin, bağlı bulunduğu emeklilik kurumuna yeni adresini ve banka hesap bilgilerini gösterir formları iletmesi gerekmektedir.

Türkiye’ye aylık transferi yapan emeklinin, her yıl düzenli olarak bağlı olduğu Fransız sigorta kurumuna hayatta olduğuna dair “Hayatta Olma Belgesini” göndermesi gerekmektedir.

Fransa sosyal güvenlik rejimine tabi olan ancak ülke dışında ikamet edenler, CSG ve CRDS vergisi ödememektedir. Buna karşın, bu kişiler yabancı iseler ve en az 15 yıllık sigortalılık süreleri bulunmakta ise, % 3,2 oranında hastalık sigortası primi ödemekle mükelleftirler.

Fransa’da ikamet etmeyen ve zorunlu bir hastalık sigortasına tabi emekliler için sosyal güvenlik aylığına uygulanacak kesinti oranı % 3,20, zorunlu veya zorunlu olmayan ek emeklilik aylıklarına uygulanacak kesinti oranı ise % 4,20’dir.

Bununla birlikte, Fransa’da çalıştıktan sonra Türkiye’ye dönmüş olan vatandaşlarımızın Fransa’daki sigortalı çalışmalarından dolayı ilk defa aylık bağlanması için ikamet ettikleri ildeki Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne başvurmaları gerekmektedir.

Sağlık ve Dayanışma Bakanlığı ile Kamu Hesapları ve Eylem Bakanlığı.

Ulusal Ücretli Çalışanlar Hastalık Sigortası Kasası (CNAM-TS) ve yerel anlamda temsilcisi olan Hastalık Sigortası İlk Kasaları (CPAM).

Ölüm yardımı, Fransa geneli için 102 bölgede bulunan Hastalık Sigortası İlk Kasaları (CPAM), sadece Deniz Aşırı İller için ise Sosyal Güvenlik Genel Kasaları (CGSS-4 tane) tarafından bir sigortalının yakınlarına ödenmektedir.

Sigorta primlerinin tahsilinden sorumlu olan kurum ulusal düzeyde Sosyal Güvenlik Kuruluşları Merkez Ajansı (ACOSS) olup, yerel düzeyde ise bu ajansa bağlı olarak prim tahsili ile doğrudan uğraşan ve bölge düzeyinde yapılanmış 22 tane Sosyal Güvenlik ve Aile Yardımları Primleri Tahsilât Birlikleri’dir (URSSAF).

http://solidarites-sante.gouv.fr/ministere/organisation/directions/article/dss-direction-de-la-securite-sociale

https://www.economie.gouv.fr/ministeres

http://www.acoss.fr/home.html

https://www.urssaf.fr/portail/home.html

http://www.securite-sociale.fr

https://www.ameli.fr

Güncellenmiş 30.04.2018 tarihli Sosyal Güvenlik Kodu (Kanunu).

Ölüm Sigortası, söz konusu Kod’un Kanunlar kısmının (Partie Législative) 3. kitabının (Livre 3) 6. başlığında düzenlenmiştir (L361-1 ila L361-5 arası maddeler).

https://www.legifrance.gouv.fr

http://www.journal-officiel.gouv.fr

Ölüm toptan yardımı, ücretler üzerinden alınan prim ve katkılarla finanse edilmektedir. Primler ulusal düzeyde belirlenen bir orana göre hesaplanmakta ve işveren payının ödenmesi işverenin yükümlülüğünde bulunmaktadır.

Genel Rejimin içinde olan ölüm toptan yardımı, diğer sigorta kolları gibi aynı zamanda vergilerle de finanse edilmekte olup, bunlar Genel Sosyal Katkı (CSG) ve Sosyal Borçların Ödenmesi Katkısı (CRDS) olarak adlandırılmıştır.

İşçi payı: İşçi payı yoktur.

İşveren Payı: Gerçek ücretin tamamı üzerinden % 13 oranında hastalık, analık ve maluliyet sigortaları ile aynı kapsamdadır.

Hak sahiplerine ölüm yardımı verilebilmesi için vefat eden sigortalının vefatından önceki üç aylık dönemde aşağıdaki koşullardan birini yerine getirmiş olması gerekmektedir:

- Ücretli bir işte çalışmış ve bu çerçevede ölüm tarihinde minimum prim ödeme veya çalışma süresi koşullarını yerine getirmiş olmak,
- Haklarının devam ediyor olması,
- Ölüm tarihinde ücretli bir işte çalışıyor olmak,
- Bir maluliyet aylığı sahibi olmak,
- % 66,66’dan yüksek bir oranda bir iş kazası geliri alıyor olmak.

Ölüm toptan yardımı defaten verilen yardımdır. Aylık bağlanmamaktadır. Aylıklar, sadece dul eşler için yaşlılık aylığı kapsamında verilmektedir.

Ölüm toptan yardımı, ölüm tarihinde sigortalının fiili, tam ve sürekli yükümlülüğünde bulunan kişiler arasında öncelik sırası itibarıyla verilir.

Şayet sigortalının bakmakla yükümlü bulunduğu birçok kişi varsa, tercih sırasına göre aşağıdaki şekilde verilir:

- Birlikte yaşadığı dul eş,
- Bir Medeni Dayanışma Sözleşmesi ile bağlı olduğu kişi,
- Yasal, evlilik dışı, evlat edinilmiş veya bakmakta olduğu çocuklar,
- Üstsoy.

Ölüm toptan yardımının miktarı, 1 Nisan 2018 itibarıyla 3.450 Avro’dur. Ölüm yardımı, hiçbir prim kesintisine veya vergiye tabi değildir.

Katılımı kişilerin isteğine bağlı olan yardımlaşma sandıkları ile sigorta şirketleri hastalık-analık, malullük, ölüm, iş kazası ve meslek hastalıkları risklerinde ek ödeme ve yardım konularında devreye girerken; katılımın zorunlu olduğu tamamlayıcı ek emeklilik rejimleri yaşlılık sigortasında devreye girmekte ve kişilere ikinci bir emekli aylığı bağlamaktadır.

Ancak, ek emeklilik hizmeti sunan Tamamlayıcı Emeklilik Kasaları aynı zamanda hastalık, analık, malüllük ve ölüm ile iş kazaları ve meslek hastalıkları risklerine karşı da sigorta hizmeti vermektedir. Bu sigorta zorunlu olmayıp, kişilerin talebine bağlıdır. Buradaki sistem ulusal hastalık sigortasının karşılamadığı sağlık giderlerinin karşılanması şeklindedir.

Örneğin, Hastalık Sigortası bir sağlık hizmetinin % 70’ini karşılıyorsa, yardımlaşma sandığına üye olan ya da tamamlayıcı emeklilik kasasının sağlık hizmetlerinden yararlanmak üzere sigortalı olan ve prim ödeyen kişinin kalan % 30’luk giderini de yardımlaşma sandığı veya tamamlayıcı emeklilik kasası karşılamaktadır.

Nasıl ki tamamlayıcı emeklilik rejiminin bağladığı ek emeklilik aylığı, Genel Rejimin emeklilik aylığının sağlanmasında tamamlayıcı bir rol oynuyorsa, yardımlaşma sandıkları ve tamamlayıcı emeklilik kasalarının sağladığı sağlık sigortası da genel rejimin sağlık sigortasını tamamlayıcı bir rol oynamaktadır.

Hak sahiplerine ölüm yardımı verilebilmesi için vefat eden sigortalının vefatından önceki üç aylık dönemde aşağıdaki koşullardan birini yerine getirmiş olması gerekmektedir:
- Ücretli bir işte çalışmış ve bu çerçevede ölüm tarihinde minimum prim ödeme veya çalışma süresi koşullarını yerine getirmiş olmak,
- Haklarının devam ediyor olması,
- Ölüm tarihinde ücretli bir işte çalışıyor olmak,
- Bir maluliyet aylığı sahibi olmak,
- % 66,66’dan yüksek bir oranda bir iş kazası geliri alıyor olmak.

Halen yürürlükte olan ülkemiz ile Fransa arasındaki “Sosyal Güvenlik Genel Sözleşmesi”nin 22. ve 27 ila 30. Madde hükümleri uygulanmaktadır.

Prim iadesi veya transferi bulunmamaktadır.

Sağlık ve Dayanışma Bakanlığı ile Kamu Hesapları ve Eylem Bakanlığı.

Ulusal Ücretli Çalışanlar Hastalık Sigortası Kasası (CNAM-TS) ve yerel anlamda temsilcisi olan Hastalık Sigortası İlk Kasaları (CPAM).

Ölüm yardımı, Fransa geneli için 102 bölgede bulunan Hastalık Sigortası İlk Kasaları (CPAM), sadece Deniz Aşırı İller için ise Sosyal Güvenlik Genel Kasaları (CGSS-4 tane) tarafından bir sigortalının yakınlarına ödenmektedir.

Sigorta primlerinin tahsilinden sorumlu olan kurum ulusal düzeyde Sosyal Güvenlik Kuruluşları Merkez Ajansı (ACOSS) olup, yerel düzeyde ise bu ajansa bağlı olarak prim tahsili ile doğrudan uğraşan ve bölge düzeyinde yapılanmış 22 tane Sosyal Güvenlik ve Aile Yardımları Primleri Tahsilât Birlikleri’dir (URSSAF).

http://solidarites-sante.gouv.fr/ministere/organisation/directions/article/dss-direction-de-la-securite-sociale

https://www.economie.gouv.fr/ministeres

http://www.acoss.fr/home.html

https://www.urssaf.fr/portail/home.html

http://www.securite-sociale.fr

https://www.ameli.fr

Güncellenmiş 30.04.2018 tarihli Sosyal Güvenlik Kodu (Kanunu).

Ölüm Sigortası, söz konusu Kod’un Kanunlar kısmının (Partie Législative) 3. kitabının (Livre 3) 6. başlığında düzenlenmiştir (L361-1 ila L361-5 arası maddeler).

https://www.legifrance.gouv.fr

http://www.journal-officiel.gouv.fr

Malullük sigortası, ücretler üzerinden alınan prim ve katkılarla finanse edilmektedir.

Primler ulusal düzeyde belirlenen bir orana göre hesaplanmakta ve işveren payının ödenmesi işverenin yükümlülüğünde bulunmaktadır.

Genel Rejimin içinde olan malullük sigortası, diğer sigorta kolları gibi aynı zamanda vergilerle de finanse edilmekte olup, bunlar Genel Sosyal Katkı (CSG) ve Sosyal Borçların Ödenmesi Katkısı (CRDS) olarak adlandırılmıştır.

İşçi payı: İşçi payı yoktur.

İşveren Payı: Gerçek ücretin tamamı üzerinden % 13 oranında hastalık, analık ve maluliyet sigortaları ile aynı kapsamdadır.

Malullük aylığına hak kazanabilmek için belirli bir sigortalılık süresinin tamamlanması gerekmektedir.

Maluliyetin meydana geldiği ayın ilk gününden geriye doğru, 12 ay süresince sigortalı olmak gerekmektedir.

Bununla beraber aşağıdaki şartlardan da birinin yerine getirilmesi gerekmektedir:

- Çalışmanın kesilmesinden önceki 12 ay içerisinde asgari saatlik ücretin 2030 katı kadar prim ödemiş olmak,

- Malullük teşhisin konulmasından veya işin bırakılmasından önceki 12 ay içerisinde en az 600 saat çalışmış olmak.

Mesleki nedenli bir hastalık veya iş kazası haricinde meslekte kazanma gücünün 2/3 ünü kaybeden sigortalı, ücret kaybını telafi etmek için malullük aylığına başvurabilir. Malullük aylığına hak kazanmak için asgari yaş şartı bulunmamakla beraber, normal emeklilik yaşına gelindiğinde malullük aylığı almaya devam edilememektedir.

Malullüğün mesleki nedenli bir hastalık veya kaza sonucu vuku bulmaması gerekmektedir. Aksi takdirde sigortalı kişiye süresiz iş göremezliğe bağlı “rente” bağlanmaktadır.

Mesleki faaliyet ayrımı yapılmaksızın, sigortalı kişinin çalıştığı bölge ve sektörde alması muhtemel olan ücretin en az 1/3 ü, kişiye malul aylığı olarak bağlanmaktadır.

Maluliyet aylığı sahibi, kendisi ve hak sahipleri adına hastalık-analık sigortasının ayni yardımlarından sigortalı katkı payı ödemeksizin yararlanır.

Malullük aylığında üç ayrı malullük kategorisi bulunmaktadır. Ücretli bir mesleki faaliyet sürdürebilecek olanlara 1 inci kategori, herhangi bir mesleki faaliyet sürdüremeyecek olanlara 2 inci kategori, herhangi bir mesleki faaliyet sürdüremeyecek ve birinin bakımına muhtaç durumda olanlara 3 üncü kategoriden maluliyet aylığı bağlanmaktadır.

Malullük aylığı tutarı kişinin hangi kategoriden malul olarak tanındığına göre hesaplanmaktadır.

Katılımı kişilerin isteğine bağlı olan yardımlaşma sandıkları ile sigorta şirketleri hastalık-analık, malullük, ölüm, iş kazası ve meslek hastalıkları risklerinde ek ödeme ve yardım konularında devreye girerken; katılımın zorunlu olduğu tamamlayıcı ek emeklilik rejimleri yaşlılık sigortasında devreye girmekte ve kişilere ikinci bir emekli aylığı bağlamaktadır.

Ancak, ek emeklilik hizmeti sunan Tamamlayıcı Emeklilik Kasaları aynı zamanda hastalık, analık, malüllük ve ölüm ile iş kazaları ve meslek hastalıkları risklerine karşı da sigorta hizmeti vermektedir. Bu sigorta zorunlu olmayıp, kişilerin talebine bağlıdır. Buradaki sistem ulusal hastalık sigortasının karşılamadığı sağlık giderlerinin karşılanması şeklindedir.

Örneğin, Hastalık Sigortası bir sağlık hizmetinin % 70’ini karşılıyorsa, yardımlaşma sandığına üye olan ya da tamamlayıcı emeklilik kasasının sağlık hizmetlerinden yararlanmak üzere sigortalı olan ve prim ödeyen kişinin kalan % 30’luk giderini de yardımlaşma sandığı veya tamamlayıcı emeklilik kasası karşılamaktadır.

Nasıl ki tamamlayıcı emeklilik rejiminin bağladığı ek emeklilik aylığı, Genel Rejimin emeklilik aylığının sağlanmasında tamamlayıcı bir rol oynuyorsa, yardımlaşma sandıkları ve tamamlayıcı emeklilik kasalarının sağladığı sağlık sigortası da genel rejimin sağlık sigortasını tamamlayıcı bir rol oynamaktadır.

Sigortalının hastalık, analık, malullük, iş kazası ve meslek hastalığı gibi risklerle karşılaşması halinde sosyal güvenlik rejimince sağlanan sigorta hizmetlerini tamamlamak üzere tamamlayıcı emeklilik kasaları veya yardımlaşma sandıkları devreye girmektedir. Sağlık konusunda tamamlayıcı emeklilik kasasına veya yardımlaşma sandığına üye olmak isteğe bağlıdır. Bu durumda, tamamlayıcı emeklilik kasaları ve yardımlaşma sandıkları sigortalıya ayni ve nakdi yardımlar sağlamaktadır.

Malullük aylığına hak kazanabilmek için belirli bir sigortalılık süresinin tamamlanması gerekmektedir. Maluliyetin meydana geldiği ayın ilk gününden geriye doğru, 12 ay süresince sigortalı olmak gerekmektedir.

Sigortalılık dönemi kazanma, sigortalının yıl içerisinde elde ettiği gelire göre değişmektedir. 2018 yılına ilişkin, yıl içerisinde kazanılması gereken ücret ve karşılığında elde edilecek sigortalılık dönemi (trimestre) aşağıda gösterilmektedir.
2017 yılı içerisinde:

1 sigortalılık dönemi için 1.482 Avro
2 sigortalılık dönemi için 2.964 Avro
3 sigortalılık dönemi için 4.446 Avro
4 sigortalılık dönemi için 5.928 Avro

kazanmış olmak gerekmektedir.

Ancak, kişinin her bir çalışma döneminde kazandığı maaşı sosyal güvenlik tavanı sınırı içerisinde dikkate alınarak sigortalılık dönemi belirlenmektedir. Dolayısıyla, örneğin sadece Ocak ayında 6.000 Avro kazanmış ve yılın geri kalanında çalışmamış bir sigortalı dört sigortalılık dönemi kazanamamaktadır.

Sigorta primi ödenmeyen işsizlik süreleri, hastalık izni, doğum izni, askerlik hizmeti ve çocuk yetiştirme sürelerinde de emekliliğe hak kazanmak için gerekli olan sigortalılık dönemi kazanılması mümkündür.

Halen yürürlükte olan ülkemiz ile Fransa arasındaki “Sosyal Güvenlik Genel Sözleşmesi”nin 19. maddesine göre: “Bir memleketten diğerine giden işçiler için malullük sigortası para (aylık) veya sağlık (tedavi) yardımlarından yararlanma hakkının doğmasında, idamesinde veya ihyasında, işçilerin önce bulundukları memleket mevzuatına tabi olarak geçen sigortalılık süreleriyle muadil süreler, yeni geldikleri memleket mevzuatına tabi olarak geçen sigortalılık süreleri ve muadil sürelerle aynı zamana rastlamamak şartıyla, birleştirilir.

Malullük aylığı, hastalık veya kaza sebebiyle, malullükle sonuçlanan iş göremezlik halinin vukua geldiği tarihte ilgilinin tabi bulunduğu mevzuata göre bağlanır. Malullük aylığının ödenmesi bu mevzuatı uygulamaya yetkili kuruma aittir”.

20 ve 21. maddelerine göre ise; malullük aylığının durdurulmasından sonra, sigortalı aylığa yeniden hak kazanırsa, ilk defa bağlanan aylığı ödeyen kurum ödemelere tekrar başlar. Aylığın kesilmesinden sonra, sigortalının durumu yeniden bir malullük aylığı bağlanmasını gerektirirse, bu aylık 19 uncu maddede belirtilen esaslara göre bağlanır.

Malullük aylığı, icabında, iki memleketten birinin mevzuatına göre yaşlılık aylığı için gerekli şartlar, özellikle yaş şartı yerine getirildiği tarihten itibaren, yaşlılık aylığına çevrilir. Her iki memleketin yaşlılık sigortası mevzuatına göre bir sigortalının hak kazandığı yardımların toplamı malullük aylığı tutarından daha aşağı ise, malullük aylığı ödemiş olan kurum, aradaki farka eşit bir ek ödeme yapar.

Prim iadesi veya transferi bulunmamaktadır.

Sosyal Güvenlik Genel Sözleşmesi’nin 28. Maddesine göre: “Akit memleketlerden birinin mevzuatı bazı menfaatlerin sağlanmasını veya bazı formalitelerin ikmalini o memlekette ikamet şartına bağladığı taktirde, bu şartlar iki Akit memleketten birinde ikamet eden Türk veya Fransız vatandaşları hakkında uygulanmaz”.

Malullük aylığı, Türkiye’de ikamet edilmesi halinde ilgilinin talebi üzerine Türkiye’de bulunan banka hesabına aktarılabilir. İlgili, bağlı olduğu hastalık kasasına yeni adresini belirten form ile banka hesap bilgilerini vermesi gerekmektedir.

Ayrıca, her yıl düzenli olarak kuruma hayatta olduğuna dair ve adres bilgilerini içeren formu iletmelidir.

Bununla birlikte, Fransa’dan aylık alıp Türkiye’de ikamet edenlerin çalışıp çalışmadıklarının denetimi yapılabilir.

Fransız sosyal güvenlik sisteminin esas rejimi olan genel rejim, tüm sosyal sigorta güvencelerini kapsayan 5 ana koldan oluşmaktadır:

1- Hastalık, Analık ve Babalık, Maluliyet, Ölüm (ölüm toptan ödemesi) Sigortası,
2- İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları Sigortası,
3- Yaşlılık Sigortası,
4- Aile Yardımları Sigortası,
5- İşsizlik Sigortası.

Bunlardan, yaşlılık ve maluliyet sigortaları dışında kalanları kısa vadeli sigorta kolları olarak tanımlamak mümkündür.

Sağlık ve Dayanışma Bakanlığı ile Kamu Hesapları ve Eylem Bakanlığı.

Hastalık, Analık-Babalık, Ölüm (ölüm toptan ödemesi), İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları Sigortası kollarından sağlanan yardım ve hizmetler, Fransa ana toprakları için 102 bölgede bulunan Hastalık Sigortası İlk Kasaları (CPAM), sadece Deniz Aşırı İller için ise Sosyal Güvenlik Genel Kasaları (CGSS-4 tane) tarafından yürütülmektedir.

Aile Yardımları Sigortası kolunu, Aile Yardımları Kasaları yönetmektedir. Ulusal düzeyde Ulusal Aile Yardımları Kasası (CNAF), iller düzeyinde ise 101 tane bulunan Aile Yardımları Kasaları (CAF) bulunmaktadır.

İşsizlik Sigortası kolunda ise, Ulusal düzeydeki UNEDIC (Sanayi ve Ticarette İstihdam İçin Mesleklerarası Ulusal Birlik) işsizlik sigortasının yönetiminden ve bölgesel düzeyde yapılanmış olan İş Kurumu ajansları (POLE EMPLOI) ise işsizlik sigortasının koordinasyonundan sorumludur.

Sigorta primlerinin tahsilinden sorumlu olan kurum ulusal düzeyde Sosyal Güvenlik Kuruluşları Merkez Ajansı (ACOSS) olup, yerel düzeyde ise bu ajansa bağlı olarak prim tahsili ile doğrudan uğraşan ve bölge düzeyinde yapılanmış

22 tane Sosyal Güvenlik ve Aile Yardımları Primleri Tahsilât Birlikleri’dir (URSSAF).

http://solidarites-sante.gouv.fr/ministere/organisation/directions/article/dss-direction-de-la-securite-sociale

https://www.economie.gouv.fr/ministeres

https://www.caf.fr

https://www.unedic.org

https://www.pole-emploi.fr

http://www.acoss.fr/home.html

https://www.urssaf.fr/portail/home.html

http://www.securite-sociale.fr

https://www.ameli.fr

Güncellenmiş 30.04.2018 tarihli Sosyal Güvenlik Kodu (Kanunu).

Kısa vadeli sigorta kolları, söz konusu Kod’un Kanunlar kısmının (Partie Législative) 3. kitabının (Livre 3) 2 ve 3. başlıkları (L321-1 ila L325-3 arası ve L330-1 ila L333-3 arası maddeler) ile 4. ve 5. kitaplarında (Livre 4 et 5) düzenlenmiştir (L411-1 ila L482-5 arası ve L511-1 ila L584-1 arası maddeler).

https://www.legifrance.gouv.fr

http://www.journal-officiel.gouv.fr

Nesiller ve meslekler arasında paylaşım ve dayanışma esasına dayalı sistem.

Kısa vadeli sigorta kolları, ücretler üzerinden alınan prim ve katkılarla finanse edilmektedir. Primler, ulusal düzeyde belirlenen bir orana göre hesaplanmakta, işçi ve işveren paylarının ödenmesi işverenin yükümlülüğünde bulunmaktadır.

Genel Rejimin içinde olan yaşlılık sigortası, diğer sigorta kolları gibi aynı zamanda vergilerle de finanse edilmekte olup, bunlar Genel Sosyal Katkı (CSG) ve Sosyal Borçların Ödenmesi Katkısı (CRDS) olarak adlandırılmıştır.

Kısa vadeli sigorta kollarına ait prim oranları yukarıda verilen tabloda yer almaktadır.

Fransa’da işsizlik sigortası rejimi sosyal güvenlik sisteminin ana unsuru olan Genel Rejimi tamamlamaktadır.

Özel hukuk kurallarına tabi bir yapılanma söz konusudur ve işsizlik sigortası rejimi sosyal taraflar arasında akdedilen bir sözleşmeden kaynaklanmaktadır.

Ulusal düzeydeki UNEDIC (Sanayi ve Ticarette İstihdam İçin Mesleklerarası Ulusal Birlik) işsizlik sigortasının yönetiminden ve bölgesel düzeyde yapılanmış olan İş Kurumu (POLE EMPLOI) ise koordinasyonundan sorumludur.

İşverenlerin ve işsizlerin kaydı, işsizlik sigortası primlerinin tahsili ve işsizlik sigortası ödemelerinin yapılması gibi doğrudan işlemler İş Kurumu-Pole Emploi tarafından gerçekleştirilmektedir.

İşsizlik Sigortası Rejimi, sözleşmenin uygulama alanına giren işletmelerin tüm ücretli çalışanlarına uygulanmaktadır.

İşsizlik Sigortasının finansmanı ücret üzerinden alınan primlerle sağlanmaktadır. Sosyal güvenlik primlerine esas ücretin 4 katı sınırlamasıyla (13.244 Avro) prim oranı toplam % 5’dir (% 4,05 işveren payı, % 0,95 işçi payı). İşçi payı 01.10.2018’den itibaren tamamen kaldırılacaktır.

İşsizlik Sigortası Ödenekleri ve İşsizliğe Bağlı Sağlanan Yardımlar

İşsizlik sigortasınca sağlanan işsizlik tazminatı ile emekli aylığı miktarı düşük olanlar için yaşlılık sigortası kurumları tarafından sağlanmakta olan tamamlayıcı ödenekler sosyal sigortalar tarafından düzenli ikamet şartına tabi olarak sağlanan yardımlar olarak değerlendirilmektedir.

İstihdama Dönüş Yardımı (L’allocation d’aide au retour à l’emploi-ARE)

İşsizlik sigortası yardımları, prensipte, miktar ve süre olarak rejime tabi olma süresine ve alınan ücrete göre hesaplanır.

İşsizlik yardımlarından yararlanmak için:

1. İşsiz olarak İş Kurumu’na kayıtlı bulunmak,
2. Fiziki durumu çalışmaya elverişli olmak,
3. Etkin bir şekilde iş arıyor olmak,
4. Son çalıştığı işyerinden işveren tarafından çıkarılmış olmak veya iş akdi süresi sona ermiş olmak,
5. Son 28 ayda (50 yaşından büyükler için son 36 ay) içerisinde en az 122 gün sigortalılığı olmak

gerekmektedir.

Yardımın miktarı ve yardımdan yararlanma süresi hak sahibinin evvelce almış olduğu ücret düzeyine ve yaşına bağlı olarak değişmektedir.

Günlük miktar 28,21 Avro veya ortalama günlük ücretin % 75’ini geçmemek üzere, ortalama brüt ücretin % 40,4 + 11,84 Avro veya ortalama brüt ücretin % 57’sidir (Avantajlı olan ödenmektedir).

Mesleki Faaliyetin Durdurulması Yardımı (Cessation d’Activité des Travailleurs Salariés)

Teknolojik gelişmelere uyum sağlama konusunda zorluklarla karşılaşan ve bu nedenle işinden ayrılmak zorunda kalan 55 yaşından büyüklere sosyal güvenlik primlerine esas tavan ücret çerçevesinde aylıklarının % 65’i oranında ödenmektedir.

Yardımların finansmanı işverence sağlanmaktadır. 57 yaşından büyükler için devlet yardımların finansmanına katılmaktadır.

Geçici yardım (Allocation temporaire d’attente – ATA)

Fransa’ya yasal giriş yapmış olan sığınmacı, vatansız, eski hükümlü gibi korunmaya muhtaç kişilere belirli bir gelir düzeyinin aşılmaması şartıyla ve en fazla 1 yıl süre ile sınırlı olmak üzere geçici statüleri sona erene kadar verilmektedir. Mültecilere ise süre sınırlaması olmadan sığınma talepleri sonuçlanıncaya kadar verilmektedir.

Özel dayanışma yardımı (Allocation de solidarité spécifique –ASS)

İstihdama dönüş yardımı hakkı sona eren ve son 10 yıl içerisinde 5 yıl çalışması bulunanlara gelir düzeyine bağlı olarak verilmektedir. Yardımın miktarı ailevi durum ve gelir düzeyine göre değişmektedir.

Fransa’nın sağlık sistemi iki ana direk üzerine bina edilmiştir:

Bir taraftan sağlık hizmetlerini sunan kurum/kuruluş (kamu hastaneleri, özel klinikler...) ve ilgili bağımsız meslek sahipleri (hekimler ve diğerleri...), diğer taraftan ise sosyal güvenlik sistemi içerisinde yer alan ve Hastalık Kasalarınca sağlanan hastalık, analık, babalık, malullük ve ölüm sigortaları kapsamında kamu ile birlikte diğer tamamlayıcı rejimler tarafından verilen hizmetlerin bir araya gelmesinden müteşekkil bir sistemden oluşmaktadır.

Sağlık sistemi, PUMA olarak adlandırılan yeni bir sistemle birlikte evrensel bir sistem haline dönüşmüştür.

PUMA
(Evrensel Hastalık Güvencesi / Genel Sağlık Sigortası)

Fransa’da düzenli bir şekilde ikamet eden ve çalışan kişilerin, nakdi yardımlar hariç sağlık giderlerinin karşılanmasına yönelik 1 Ocak 2016 tarihi itibariyle Evrensel Hastalık Güvencesi (Genel Sağlık Sigortası) - PUMA uygulaması başlatılmıştır.

PUMA uygulaması, hastalık sigortasını modernize ederek sigortalı kişilerin ailevi ya da mesleki durumlarında değişiklik olması durumunda da sağlık giderlerinin düzenli bir şekilde karşılanmasının devamlılığını ve idari süreçlerin azaltılmasını hedeflemektedir.

PUMA’nın getirdiği diğer önemli gelişmeler aşağıda sıralanmaktadır:

- İş kaybı durumunda sigortalı kişinin aynı hastalık sigortası rejimince korunmaya devam edilecek olmasıdır.

- Üniversite öğrencileri için eğitim öğretim yılı içerisinde sağlık sigortasından yararlanma hakkı 1 Eylül -31 Ağustos tarihleri arasında geçerli olacaktır.

- Çalışan emekliler mesleki faaliyetleri sırasında bağlı oldukları ya da emekli aylıklarını aldıkları rejime,

- Birden fazla emekli aylığı alan kişiler ise en son tabi oldukları veya mesleki faaliyetleri boyunca tabi oldukları rejimden herhangi birine tabii olabilirler.

- Uygulama 12 yaşından itibaren sağlık sigortası kartı (carte vitale) almaya imkân tanımaktadır. Talep aileler tarafından bağlı bulunulan hastalık sigortası kasasına yapılmaktadır. Ancak çocuklar yetişkin oluncaya kadar ailelerinin bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünü korumaktadırlar.

PUMA’dan yararlanabilmek için; düzenli ikamet ve yasal statüde bulunma şartı aranmaktadır.

Uygulama sağlık giderlerinin karşılanması için, çalışan kişilerin asgari çalışma süresi gösterme zorunluluğunu ortadan kaldırarak, mesleki bir faaliyet içinde bulunmasını yeterli kılmıştır. Mesleki faaliyeti olmayan kişilerin sağlık giderlerinin karşılanması için, 3 aydır Fransa’da ikamet etmiş olma şartı aranmaktadır. Bu haktan yararlanmaya devam etmek için ise yıl içerisinde en az 6 ay Fransa’da ikamet etmiş olmak gerekmektedir.

Uygulamanın getirdiği en büyük yenilik, hiç bir mesleki faaliyeti olmayan ancak Fransa’da düzenli ve yasal şekilde ikamet eden yetişkinlerin, sağlık giderlerine ilişkin masraflarının karşılanmasıdır.

Bununla birlikte, herhangi bir faaliyetten dolayı geliri olmayan veya geliri 3.973 Avro’dan düşük olan ve aynı zamanda gayrimenkul veya diğer gelir getirici faaliyetlerden elde ettiği gelirin toplamı 9.933 Avro’dan yüksek olması halinde ilgili kişiler, gelirlerinden yıllık % 8 oranında PUMA katkı payını vermekle yükümlüdürler.

Uygulama ayrıca, sigortası olmayan kişilerin sağlık masraflarının karşılanması için sigortalının hak sahibi olmaları zorunluluğunu kaldırmıştır.

Bununla beraber, 18 yaş ve üzerindeki kişiler için (talep edilmesi durumunda 16 yaşından itibaren ve yükseköğrenim görülmesi durumunda) hak sahibi (bakmakla yükümlü olunan kişi) kavramı ortadan kalkmıştır.

PUMA’nın yürürlüğe girmesinden önce, sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde bulunan yetişkinler 31 Aralık 2019 tarihine kadar bu statülerini koruyabilme hakkına sahiptirler. Ancak, anılan tarihten itibaren ayrı bir sigortalı olarak değerlendirileceklerdir. Uygulamaya bağlı bulunulan Hastalık Sigortası Kasasına yapılacak müracaatla hemen geçilebilmektedir.

Hastalık sigortası, Genel Rejimin içinde Hastalık Sigortaları Kasaları (CPAM) tarafından sağlanmakta olup, PUMA sisteminin de dahil olduğu sistemle ve tamamlayıcı rejimlerle birlikte yürütülmektedir.

Hastalık sigortası ayni ve nakli yardımlarından yararlanabilmek için gerekli şartlar ve/veya asgari bir sigortalılık süresi gerekmektedir.

Ayni yardımlar için, PUMA sistemi geçerlidir. (Bkz. PUMA)

Nakdi yardımlar için ise;

6 aydan daha az sürecek yardımlarda:

- İşin durdurulduğu tarih itibariyle, son 6 ay içerisinde saatlik asgari ücretin 1.015 katı ücret için ödenmesi gerekene eşit miktarda prim ödemiş olmak, ya da,

- Son 3 ay içerisinde 150 saat çalışmış olmak.

6 aydan fazla sürecek yardımlarda:

1. Yarısı ilk 6 ay içerisinde ödenmiş olması şartıyla, son bir yıl içerisinde saatlik asgari ücretin 2.030 katı ücret için ödenmesi gerekene eşit miktarda prim ödemiş olmak, ya da,
2. Son bir yıl içerisinde 600 saat çalışmış olmak.

Hastalık sigortası, sigortalının ve reşit olmayan hak sahibinin ayni yardımlarını (tıbbi ve paramedikal harcamalar ile ilaç, protez ve yataklı tedavi, ulaşım...) ve ayrıca sadece sigortalının (çalışanın) nakdi yardımlarını karşılar.

Ayakta Tedavi

16 yaşından büyük her hasta, kendisini tedavi sürecinde yönlendirecek ve kişisel sağlık dosyasını koordine edecek bir aile hekimi seçmek durumundadır. Çocuklar söz konusu hüküm kapsamında değildir.

Aile hekimi pratisyen veya uzman hekim olabilmekte, ilgilinin bu görevi üstlenmeyi kabul etmesi yeterli olmaktadır. Aile hekimini değiştirmek de mümkün olmakta, bunun için hastalık sigortası sandığına yeni bir beyanda bulunmak gerekmektedir.

Aile hekimi dosyayı güncel halde tutar ve gerektiğinde ilave tetkikler ister veya hastayı başka bir hekime veya diğer sağlık hizmetlerini veren personele yönlendirebilir. Hasta eşgüdüm halinde tedavi sürecinde olduğundan aile hekimi tarafından gerçekleştirilen veya tavsiye edilen bütün tıbbi işlem masrafları normal orandan ödenir.

Hasta, şayet sigorta sandığına bir aile hekiminin adını bildirmemiş ya da doğrudan bir uzmana görünmüşse eşgüdüm halinde tedavi sürecinde olmadığından, masraflar daha az orandan ödenecek; sigortalı katkı payı aile hekimi aracılığıyla tedavi olduğunda ödeyeceği paydan daha fazla olacaktır.

Acil durumlarda, aile hekiminin veya yerine bakan hekimin yokluğunda, ikamet yerinden uzakta olunması halinde, hasta aile hekiminden başka bir hekime muayene olabilir. Kadın doğum uzmanları, göz doktorları ve psikiyatrlara aile hekiminin aracılığı olmaksızın muayene olmak mümkündür. Her türlü durumda, muayene olunan hekimin tedavi formunda özel durumu belirtmesi gerekmektedir.

İlke olarak, harcamanın belirli bir kısmı sigortalının yükümlülüğündedir. Sigortalı payı bazı durumlarda, özellikle hastanın uzun süreli tedavi ve masraflı bir bakım gerektiren bir hastalığa yakalandığının anlaşılması durumunda alınmaz. Söz konusu sigortalı payı hastanın eşgüdümlü tedavi sürecinin dışında bulunması durumunda daha yüksek olacaktır.

Fransa’da yasal olarak ikamet eden ve gelirleri belirli bir miktarı geçmeyen kişiler, sigortalı payı ödemeyi karşılayan ve ilgiliye tedavi masraflarının ön ödemesini yapmaya imkan sağlayan Ek Evrensel Hastalık Sigortasından yararlanabilmektedirler.

1 Ocak 2005 tarihinden bu yana, her bir tıbbi işlem başına 1 Avro katkı payı ödenmektedir. Söz konusu katkı payının, sağlık personeli ve gün başına 1 Avro’yu geçmemesi gerekmekte olup, bu miktar yılda 50 Avro ile sınırlıdır. 18 yaşından küçüklerden, hamilelik süresi altı ayı geçmiş olanlardan ve Ek Evrensel Hastalık Sigortasından yararlanan kişilerden bu katkı payı alınmaz.

Hastalık sigortası, hekimlere kendilerine aile hekimi tarafından sevk edilmeyen bir hastayı kabul ettiklerinde muayene tarifesini aşma imkanı tanımaktadır.

İlaç masraflarının ödenmesine gelince, reçeteli ilaçlarda geri ödeme oranı % 15 ila % 100 arasında değişmektedir.
Sigorta kartının işlenmesi halinde sigortalı yalnızca geri ödenmeyen kısmın ücretini verir. Ayrıca, muadil ilaç uygulaması da mevcuttur.

Yataklı Tedavi

Hastalık sigortası, sigortalı veya hak sahiplerinin yataklı tedavisinden kaynaklanan masrafları da karşılamaktadır.

Sigortanın yükümlülüğü aşağıda belirtilen yataklı tedavi masraflarının tamamını kapsar:

- günlük yatak bedeli, ilaç masrafları, kan verilmesi, ameliyathane ve doğumhanelerin kullanım bedelini içeren günlük tarife,

- Hastanın yataklı tedavisi boyunca uygulanan tıbbi ve cerrahi müdahale ücretleri.

Hastane masraflarının % 80’i sigorta tarafından karşılanır.

Yataklı tedavinin 31. gününden itibaren veya cerrahi müdahale gibi bazı durumlarda sigortanın yükümlülüğü % 100’dür. Sigortanın % 100 yükümlülüğü halinde dahi, sigortalı, hastanede geçirdiği gün başına 20 Avro ödemek durumundadır. (01.01.2018 itibariyle)

Hastanın hastaneye kabulü sırasında bağlı bulunduğu sandığa masrafların üstlenilmesi için bir başvuru formu gönderilir. Bu şekilde “üçüncü kişiler tarafından ödeme” sistemi devreye girer. Sandık ödemeyi doğrudan sağlık kuruluşuna yapar, hasta sadece sigortalı payı ödemeyi veya günlük sabit ödemeyi gerçekleştirir.

Kamuya ait hastaneler ile kamu hizmetinin ifasına katılan kâr amacı gütmeyen özel sektör hastanelerinde, sandığın sorumluluğu hastane tarafından uygulanan tarifelerle sınırlıdır. Özel hastanelerin tarifeleri sektörler itibarıyla bölgesel hastane ajansları ve sağlık kuruluşları arasında akdedilen kontratlarla belirlenir.

Ulaşım Masrafları

Hastanede tedavi görmek için ikamet ettiği yerleşim biriminden ayrılan sigortalı, yataklı tedavi masrafları da sigorta tarafından üstleniliyor ise, ulaşım masraflarının ödenmesini talep edebilir.

Nakdi Yardımlar (Günlük İş Göremezlik Ödeneği)

Günlük iş göremezlik ödeneği, sigortalının sağlık nedeniyle işi bırakmasının dördüncü gününden itibaren ödenmeye başlanır.

İstirahat raporları, 48 saat içerisinde Hastalık Sigortası İlk Kasasına iletilmelidir.

Günlük ödeneğin miktarı; son üç aylık brüt ücretin 1/91,25’ini aşmamak kaydıyla ücretin % 50’sine ve şayet sigortalının bakmakla yükümlü olduğu üç çocuğu varsa 31. günden itibaren, 1/547,5’ini geçmemek kaydıyla ücretin 2/3’üne eşittir (1 Ocak 2018 tarihinde azami miktar: 44,34 Avro ve 2. durumda 59,12 Avro).

Günlük tazminatın hesaplanmasında esas alınan ücret, asgari ücretin 1,8 katı ile sınırlıdır.

Uzun süreli hastalık söz konusu olduğunda günlük ödenek en fazla 3 yıllık bir süre için ödenebilir. Diğer hastalıklar için verilecek azami günlük ödenek sayısı üç yıllık bir dönem üzerinden 360 gün olarak belirlenmiştir.

Tamamlayıcı rejimler

Katılımı kişilerin isteğine bağlı olan yardımlaşma sandıkları ile sigorta şirketleri hastalık-analık, malullük, ölüm, iş kazası ve meslek hastalıkları risklerinde ek ödeme ve yardım konularında devreye girerken; katılımın zorunlu olduğu tamamlayıcı ek emeklilik rejimleri yaşlılık sigortasında devreye girmekte ve kişilere ikinci bir emekli aylığı bağlamaktadır.

Ancak, ek emeklilik hizmeti sunan Tamamlayıcı Emeklilik Kasaları aynı zamanda hastalık, analık, malüllük ve ölüm ile iş kazaları ve meslek hastalıkları risklerine karşı da sigorta hizmeti vermektedir. Bu sigorta zorunlu olmayıp, kişilerin talebine bağlıdır. Buradaki sistem ulusal hastalık sigortasının karşılamadığı sağlık giderlerinin karşılanması şeklindedir.

Örneğin, Hastalık Sigortası bir sağlık hizmetinin % 70’ini karşılıyorsa, yardımlaşma sandığına üye olan ya da tamamlayıcı emeklilik kasasının sağlık hizmetlerinden yararlanmak üzere sigortalı olan ve prim ödeyen kişinin kalan % 30’luk giderini de yardımlaşma sandığı veya tamamlayıcı emeklilik kasası karşılamaktadır.

Nasıl ki tamamlayıcı emeklilik rejiminin bağladığı ek emeklilik aylığı, Genel Rejimin emeklilik aylığının sağlanmasında tamamlayıcı bir rol oynuyorsa, yardımlaşma sandıkları ve tamamlayıcı emeklilik kasalarının sağladığı sağlık sigortası da genel rejimin sağlık sigortasını tamamlayıcı bir rol oynamaktadır.

Sigortalının hastalık, analık, malullük, iş kazası ve meslek hastalığı gibi risklerle karşılaşması halinde sosyal güvenlik rejimince sağlanan sigorta hizmetlerini tamamlamak üzere tamamlayıcı emeklilik kasaları ve yardımlaşma sandıkları devreye girmektedir.

Sağlık konusunda tamamlayıcı emeklilik kasasına veya yardımlaşma sandığına üye olmak isteğe bağlıdır. Bu durumda, tamamlayıcı emeklilik kasaları ve yardımlaşma sandıkları, sigortalıya ayni ve nakdi yardımlar sağlamaktadır.

Hastalık halinde:
- Pratisyen ya da uzman doktorların muayeneleri, Tıbbi tahliller, İlaçlar, Yardımcı tıbbi bakımlar (Hemşire, ortofonist, vs.), Röntgen.
Hastaneye yatma ve analık halinde:
- Hastanede yatış masrafları, günlük ücret ödeme.
Gözlük: Cam ve çerçeveler
Diş: Bakım, protez, ortodonti
Tıbbi aletler: Ortopedi, kulak protezleri
Koruma: Aşılar

Yapılan ödeme ve yardımlara bir örnek vermek gerekirse, örneğin, sosyal güvenlik rejimi doktor muayenesinin % 70’ini karşılamakta, kalan % 30’unu ise tamamlayıcı emeklilik kasası ya da yardımlaşma sandığı üstlenmektedir. Bu oranlar tıbbi tahlillerde % 65’e % 35’tir.

Daha somut bir örnek vermek gerekirse, örneğin 20 Avro tutan bir doktor muayenesinin % 70’i 14 Avro yapmaktadır. Ayrıca sosyal güvenlik açığının finansmanı için 1 Avro kesilmekte ve hastalık kasası sigortalıya 13 Avro ödemektedir. Tamamlayıcı Emeklilik Kasası ya da Yardımlaşma Sandığı 20 Avro’luk muayene ücretinin % 30’u olan 6 Avro’luk kısmı karşılamaktadır. Tamamlayıcı Emeklilik Kasasının sağlık sigortasına üye olan ya da Yardımlaşma Sandığı üyesi olan sigortalı bu işlem sırasında herhangi bir ücret ödememekte, hastalık kasasınca verilen sağlık kartını (carte vitale) ve ek sağlık sigortası üyeliğini ibraz ederek herhangi bir ücret ödemeksizin muayenesini ve tedavisini olabilmektedir. Ancak, ek sağlık sigortasının sigortalının hangi sağlık giderlerini karşılayacağı ve sağlık masrafını karşılama oranı yapılan sağlık sigortasına göre değişmektedir. Sigortalıya düşen bir pay olması halinde bunlar daha sonra kendisine bildirilmektedir.

İş kazası ve meslek hastalıkları sigortası yardımları yine Hastalık Sigortası İlk Kasaları tarafından verilir.

Tanım

Meslek risklerine karşı korumadan yararlanma, ücretli veya benzeri çalışanlara mahsustur. Söz konusu koruma, teknik eğitim kurumları öğrencileri, çıraklar ve mesleki eğitim stajyerlerini de kapsamaktadır.

İş kazası, iş yerinde veya iş nedeniyle meydana gelen kazadır. Yol kazası da iş kazasından sayılır. Yol kazası, ev-işyeri, işyeri-ev veya işyeri ile işçinin yemeğini sıklıkla yediği yer arasında meydana gelen kazadır.

İş kazaları sigortası yardımları sigortaya kayıt veya staj süresi aranmaksızın verilir.

İş kazası durumunda, ilgili 24 saat içerisinde durumu işverenine bildirmek, işveren de bir yandan, ilgilinin masraf ödememesi için doktoruna ibraz edeceği kaza formülerini kendisine vermek, diğer yandan 48 saat içerisinde hastalık sigortası kasasına kazayı beyan etmek durumundadır. Hastalık sigortası sandığı durumdan iş müfettişini haberdar eder.

Kazadan (veya hastalığın tespitinden) hemen sonra, ilgilinin iyileşmesi veya rahatsızlığının sabitlenmesi ile son bulacak olan bir geçici iş göremezlik dönemi (kısmi veya tam) başlar.

a) Geçici İş Göremezlik Halinde Verilecek Yardımlar

Ayni Yardımlar

İş kazası ayni yardımları, sigortalıya hastalık sigortası ayni yardımlarıyla aynı koşullarda verilir. Bununla birlikte, yardımlar sandık tarafından % 100 oranında güvence altına alınır. Yataklı tedavi durumunda ilgili, günlük sabit ödemeyi yapmak zorunda değildir.

Sigortalı masraflar için ön ödeme yapmak durumunda değildir: Bağlı bulunduğu sandık, ödenmesi gereken miktarı hekimlere, yardımcı tıp çalışanlarına ve tedavi kurumlarına doğrudan öder.

Nakdi Yardımlar

Kaza günü itibarıyla işçinin işveren tarafından ödenmesi gereken ücret hakkı saklıdır. Ertesi günden itibaren, günlük ücretin % 60’ına (günlük azami 198,82 Avro) denk bir günlük iş göremezlik ödeneği hakkı bulunmaktadır. Ödeneğin miktarı, 29. günden itibaren, hastalık sigortasında olduğu gibi bakmakla yükümlü olunan çocuk şartı aranmaksızın günlük kazancın % 80’ine (günlük azami 265,09 Avro) yükseltilir.

Günlük ödeneğin miktarı ilgilinin kazadan önceki net ücretinin miktarından fazla olamaz.

b) Sürekli İş Göremezlik Geliri : “Rente”

Sigortalıya Bağlanan Sürekli Gelir (Rente)

İş kazası sürekli iş göremezlik gelirinin miktarı aşağıda belirtilen iki unsura göre belirlenir:

- İlgilinin iş göremezlik oranı,
- Eski ücretin miktarı.

1- Sürekli iş göremezlik oranı:

Sağlık uzmanlarınca yapılan kontrolü esas alan hastalık sigortası sandığı, öncelikle resmi baremden yararlanmak suretiyle ve ilgilinin genel durumu, yaşı, yetenekleri, yeterlilikleri ve mesleki niteliklerini dikkate alarak gerçek iş göremezlik oranını bulmaya çalışır.

Bağlanacak aylığın miktarı, maluliyet oranı ve sigortalının son 12 aylık ücreti dikkate alınarak hesaplanır. Aylık bağlanma oranı, maluliyet oranının ilk % 50'sinin yarısı ile, % 50'nin üzerindeki kısımlar için, 1,5 katının toplamına eşittir. (Örnek: % 70 oranında malul olan bir sigortalının aylığı, ücretinin % 55'i kadar olacaktır (50x0,5) + (20x1,5) = 55).

2- Ücret:

En az % 10 oranında iş göremezlik için verilecek bir gelirin hesabında dikkate alınacak yıllık minimum ortalama ücreti temsil eden ücret miktarı yıllık olarak Kararnameler ile belirlenir.

“S” rumuzuyla gösterilen bu minimum ücret, 1 Nisan 2017 itibarıyla 18.336,64 Avro olarak belirlenmiştir.

İki “S”ye (18.336,64 x 2 = 36.673,28) kadar, ilgilinin ücreti bütünüyle göz önüne alınır. İlgilinin 2 “S” yi geçen yıllık ücret kısmı, 8 “S”yi geçmeksizin (146.693,16 Avro) üçte bir oranında dikkate alınır. Sekiz “S”nin üstündeki ücret göz önüne alınmaz.

% 10 oranından aşağı olan durumlarda toptan ödeme yapılır.

Her durumda gelir, CSG ve CRDS kesintisine ve gelir vergisine tabi değildir.

3- Üçüncü kişinin yardımına muhtaç olma zammı:

Sürekli iş göremezlik oranının en az % 80 olması durumunda, ilgili günlük hayatın sıradan faaliyetlerini sürdüremez durumda olduğundan, sürekli iş göremezlik gelirinde % 40 oranında bir artış yapılmasını talep edebilir. Bu artış Kararname ile belirlenen yıllık minimum miktardan az olamaz

Hak sahiplerine verilen gelir

İş kazası veya meslek hastalığının işçinin ölümüne yol açması durumunda bazı hak sahipleri, geride kalanlara verilen iş kazası sürekli gelirinden yararlanmayı talep edebilir. Bunlar:

- Müteveffanın eşi, birlikte yaşadığı kişi veya ilgiliye bir Medeni Dayanışma Sözleşmesi ile bağlı olan kişi, işçinin ücretinin % 40’ı tutarında bir gelir talep edebilir. 55 yaşından büyük veya en az % 50’ye denk bir iş göremezlik oranına sahip eş için, % 20 oranında bir ilave yardım ödenir.

- Müteveffanın bakmakla yükümlü olduğu, 20 yaşından küçük çocukları veya torunları. Söz konusu hak sahipleri için bağlanacak gelir, ilk iki çocuğun her biri için ilke olarak ücretin % 25’i olup, ikiden fazla çocuk olması durumunda çocuk başına % 20’dir. Çocuğun hem öksüz, hem de yetim olması halinde bağlanacak gelir oranı % 30’a eşit olmaktadır.

- İş kazası sonucu vefat eden ilgilinin eşi ve çocuğu bulunmaması durumunda, nafaka alan üst soyuna gelir bağlanabilmektedir. Şayet ilgilinin eşi veya çocukları varsa, gelir bağlanabilmesi için üst soyunun işçinin bakım yükümlülüğünde olması gerekmektedir. İşçinin üst soyuna bağlanacak gelir ilke olarak yıllık ücretin % 10’u olarak belirlenmiş olup, üst soyun tamamı için bağlanacak gelirlerin tamamı % 30’u geçmemelidir.
Hak sahiplerinin tamamına bağlanacak gelirler, yıllık ücretin % 85’ini geçmemelidir.

Kontrol muayenesi Hastalık Sigortası Kasalarında görevli hekimler tarafından yapılmaktadır.

İş kazası ve meslek hastalıkları sigortası yardımları yine Hastalık Sigortası İlk Kasaları tarafından verilir.

Tanım

Meslek risklerine karşı korumadan yararlanma, ücretli veya benzeri çalışanlara mahsustur. Söz konusu koruma, teknik eğitim kurumları öğrencileri, çıraklar ve mesleki eğitim stajyerlerini de kapsamaktadır.

Meslek hastalıkları: Yasa koyucu, bir listede yer alan (98 tablo) ve yapılan işten kaynaklandığı için mesleki hastalıklar denilen bazı hastalıkları, iş kazasından saymıştır.

Hastalığın esas olarak, ilgilinin olağan çalışmasından kaynaklandığı tespit edilmiş ve sigortalının ölümüne veya en az % 66,66 oranında iş göremez olmasına neden olmuşsa, ilgili iş kazaları mevzuatı çerçevesinde tazminat hakkı talep edebilir.

Meslek hastalıkları tablosunda yer alan yararlanma şartları çervesinde işlem yapılmaktadır. Her tablonun şartları farklı olabilmektedir.

Meslek hastalığının tespiti hem idari hem tıbbi açıdan yapılan inceleme sonucu belirlenmekte olup, her bir tabloda yer alan şartlara göre değerlendirme yapılmaktadır.

Meslek hastalığının bildirimi sigortalının aile hekimi tarafından yapılmaktadır.

Kazadan (veya hastalığın tespitinden) hemen sonra, ilgilinin iyileşmesi veya rahatsızlığının sabitlenmesi ile son bulacak olan bir geçici iş göremezlik dönemi (kısmi veya tam) başlar.

a) Geçici İş Göremezlik Halinde Verilecek Yardımlar

Ayni Yardımlar

İş kazası ayni yardımları, sigortalıya hastalık sigortası ayni yardımlarıyla aynı koşullarda verilir. Bununla birlikte, yardımlar sandık tarafından % 100 oranında güvence altına alınır. Yataklı tedavi durumunda ilgili, günlük sabit ödemeyi yapmak zorunda değildir.

Sigortalı masraflar için ön ödeme yapmak durumunda değildir: Bağlı bulunduğu sandık, ödenmesi gereken miktarı hekimlere, yardımcı tıp çalışanlarına ve tedavi kurumlarına doğrudan öder.

Nakdi Yardımlar

Kaza günü itibarıyla işçinin işveren tarafından ödenmesi gereken ücret hakkı saklıdır. Ertesi günden itibaren, günlük ücretin % 60’ına (günlük azami 198,82 Avro) denk bir günlük iş göremezlik ödeneği hakkı bulunmaktadır. Ödeneğin miktarı, 29. günden itibaren, hastalık sigortasında olduğu gibi bakmakla yükümlü olunan çocuk şartı aranmaksızın günlük kazancın % 80’ine (günlük azami 265,09 Avro) yükseltilir.

Günlük ödeneğin miktarı ilgilinin kazadan önceki net ücretinin miktarından fazla olamaz.

b) Sürekli İş Göremezlik Geliri : “Rente”

Sigortalıya Bağlanan Sürekli Gelir (Rente)

İş kazası sürekli iş göremezlik gelirinin miktarı aşağıda belirtilen iki unsura göre belirlenir:

- İlgilinin iş göremezlik oranı,
- Eski ücretin miktarı.

1- Sürekli iş göremezlik oranı:

Sağlık uzmanlarınca yapılan kontrolü esas alan hastalık sigortası sandığı, öncelikle resmi baremden yararlanmak suretiyle ve ilgilinin genel durumu, yaşı, yetenekleri, yeterlilikleri ve mesleki niteliklerini dikkate alarak gerçek iş göremezlik oranını bulmaya çalışır.

Bağlanacak aylığın miktarı, maluliyet oranı ve sigortalının son 12 aylık ücreti dikkate alınarak hesaplanır. Aylık bağlanma oranı, maluliyet oranının ilk % 50'sinin yarısı ile, % 50'nin üzerindeki kısımlar için, 1,5 katının toplamına eşittir. (Örnek: % 70 oranında malul olan bir sigortalının aylığı, ücretinin % 55'i kadar olacaktır (50x0,5) + (20x1,5) = 55).

2- Ücret:

En az % 10 oranında iş göremezlik için verilecek bir gelirin hesabında dikkate alınacak yıllık minimum ortalama ücreti temsil eden ücret miktarı yıllık olarak Kararnameler ile belirlenir.

“S” rumuzuyla gösterilen bu minimum ücret, 1 Nisan 2017 itibarıyla 18.336,64 Avro olarak belirlenmiştir.

İki “S”ye (18.336,64 x 2 = 36.673,28) kadar, ilgilinin ücreti bütünüyle göz önüne alınır. İlgilinin 2 “S” yi geçen yıllık ücret kısmı, 8 “S”yi geçmeksizin (146.693,16 Avro) üçte bir oranında dikkate alınır. Sekiz “S”nin üstündeki ücret göz önüne alınmaz.

% 10 oranından aşağı olan durumlarda toptan ödeme yapılır.

Her durumda gelir, CSG ve CRDS kesintisine ve gelir vergisine tabi değildir.

3- Üçüncü kişinin yardımına muhtaç olma zammı:

Sürekli iş göremezlik oranının en az % 80 olması durumunda, ilgili günlük hayatın sıradan faaliyetlerini sürdüremez durumda olduğundan, sürekli iş göremezlik gelirinde % 40 oranında bir artış yapılmasını talep edebilir. Bu artış Kararname ile belirlenen yıllık minimum miktardan az olamaz

Hak sahiplerine verilen gelir

İş kazası veya meslek hastalığının işçinin ölümüne yol açması durumunda bazı hak sahipleri, geride kalanlara verilen iş kazası sürekli gelirinden yararlanmayı talep edebilir. Bunlar:

- Müteveffanın eşi, birlikte yaşadığı kişi veya ilgiliye bir Medeni Dayanışma Sözleşmesi ile bağlı olan kişi, işçinin ücretinin % 40’ı tutarında bir gelir talep edebilir. 55 yaşından büyük veya en az % 50’ye denk bir iş göremezlik oranına sahip eş için, % 20 oranında bir ilave yardım ödenir.

- Müteveffanın bakmakla yükümlü olduğu, 20 yaşından küçük çocukları veya torunları. Söz konusu hak sahipleri için bağlanacak gelir, ilk iki çocuğun her biri için ilke olarak ücretin % 25’i olup, ikiden fazla çocuk olması durumunda çocuk başına % 20’dir. Çocuğun hem öksüz, hem de yetim olması halinde bağlanacak gelir oranı % 30’a eşit olmaktadır.

- İş kazası sonucu vefat eden ilgilinin eşi ve çocuğu bulunmaması durumunda, nafaka alan üst soyuna gelir bağlanabilmektedir. Şayet ilgilinin eşi veya çocukları varsa, gelir bağlanabilmesi için üst soyunun işçinin bakım yükümlülüğünde olması gerekmektedir. İşçinin üst soyuna bağlanacak gelir ilke olarak yıllık ücretin % 10’u olarak belirlenmiş olup, üst soyun tamamı için bağlanacak gelirlerin tamamı % 30’u geçmemelidir.
Hak sahiplerinin tamamına bağlanacak gelirler, yıllık ücretin % 85’ini geçmemelidir.

Analık sigortası ve babalık izni yardımları, Hastalık Sigortası Kasaları tarafından verilir.

Hamilelik ve doğuma ilişkin masraflar ile annenin doğum öncesi ve sonrası izni, anne veya babanın evlat edinme izni, ve babanın babalık izni nakdi yardımlarının verilmesi analık sigortasının yükümlülüğündedir.

Analık sigortasından yararlanma şartları, hastalık sigortasından yararlanma koşulları ile aynıdır.

Ayni Yardımlar

Ayni yardımlardan sigortalının sadece kendisi değil, eşi, kızı ve gelini de yararlanabilir. İlgili, hamileliğin üçüncü ayından itibaren hastalık sigortası sandığına haber vermek ve zorunlu doğum öncesi ve sonrası tetkiklerden geçmek durumundadır.

Analık sigortası, sigortalı katkı payı olmaksızın hamileliğe ait zorunlu bütün harcamaları kapsar. Tahmini hamilelik başlangıcı itibarıyla belirlenen veya bu tarihte yardımlara hak kazanılamamış olması nedeniyle doğum öncesi izin tarihi itibarıyla belirlenen yardımlar, hastalık sigortası yardımlarıyla aynı koşullarda verilir.

Nakdi Yardımlar

Nakdi yardımlar, her türlü mesleki faaliyetin durdurulmuş olması şartıyla verilmektedir. Doğum öncesi ve sonrası izin sırasında ücretli kadın sigortalıya verilen analık sigortası nakdi yardımlarının yanı sıra, babaya babalık izni sırasında da yardım verilmektedir.

Evlat edinme durumunda günlük ödenek anne ve baba arasında paylaştırılabilir.

Bu yardımlardan yararlanabilmek için kadın veya erkek sigortalı prim ödeme veya çalışma saati sayısı gibi koşulların yanı sıra, tahmini doğum tarihinde veya evlat edinilen çocuğun eve getiriliş tarihinde on aydan bu yana sigortaya kayıtlı bulunmalıdır.

Günlük ödeneğin miktarı, sigortalının günlük temel ücretinin yasal veya sözleşmeden kaynaklanan primlerin sigortalı payı düşüldükten sonra kalan kısmına denktir.

Günlük ödenek asgari maluliyet aylığının 1/365’inden (9,42 Avro) düşük; sosyal güvenlik primlerine esas ücret çerçevesinde, temel günlük kazancın prim ve sosyal katkı kesenekleri düşüldükten sonra kalan kısmından (85,99 Avro) yüksek olamaz.

Analık izni konusunda ise, ilgilinin en az sekiz hafta izin alması zorunlu olup, on altı hafta izin hakkı bulunmaktadır (ilke olarak, tahmini doğum tarihinden önceki altı hafta ve sonraki on hafta).

Sorunlu gebelik nedeniyle doğumdan önce iki hafta ilave izin verilebilmektedir. Aileye üçüncü bir çocuğun katılması söz konusu ise, izin 26 haftaya çıkarılır (doğumdan önce sekiz hafta ve doğumdan sonra on sekiz hafta).

Çoklu doğum halinde, doğum öncesi izin ikizler için on iki haftaya, ikiden fazla çocuğun dünyaya gelmesi halinde ise yirmi dört haftaya çıkarılır.

Doğum sonrası dönemde günlük ödenek ikiden fazla çocuğun doğumu halinde yirmi iki hafta boyunca verilir.

Tahmini doğum tarihinden altı haftadan fazla bir süre önce meydana gelen erken doğum halinde, analık izni süresi doğum tarihi ve öngörülen doğum tarihinden altı hafta öncesi arasındaki gün sayısınca artırılır.

Babalık izni süresi aralıksız on bir gün veya çoklu doğum halinde on sekiz günle sınırlıdır.

Evlat edinme izni süresi on hafta, birden fazla çocuğun evlat edinilmesi durumunda ise yirmi iki hafta olarak belirlenmiştir.

Çocuğun evlat edinilmesi bakmakla yükümlü olunan çocuk sayısını üçe çıkarıyorsa, izin süresi on sekiz haftadır.

Anne ve baba izin hakkından yararlanmayı düşünüyor ve ödenek süresi iki ebeveyn arasında paylaşılıyorsa, bu süre on bir gün, birden fazla çocuğun evlat edinilmesi durumunda ise on sekiz gündür.

Aile Yardımları Kasaları (Ulusal düzeyde Ulusal Aile Yardımları Kasası-CNAF, İl düzeyinde ise 101 tane CAF); sadece ücretli çalışanların değil, tarım dışı serbest meslek sahiplerinin aile yardımlarını da ödemekte olup, genel olarak da Fransa’da çocuklarıyla birlikte ikamet eden ve hiçbir mesleki faaliyeti bulunmayan veya düşük gelirli kişilere yardım etmekle yükümlüdür.

Sosyal Güvenlik Kanunu’nun L.512-1 maddesi “Fransa’da ikamet eden, Fransız olsun olmasın, bakmakla yükümlü olduğu Fransa’da ikamet eden bir veya daha fazla çocuğu bulunan herkes çocuklarından dolayı aile yardımlarından yararlanır” hükmünü içermektedir.

Evlilik içinde doğmuş çocuklar, evlilik dışı çocuklar, evlat edinilmiş çocuklar ve sadece aileye kabul edilmiş çocuklardan dolayı sigortalının yükümlülüğü altında bulunmaları kaydıyla aile yardımları hakkı doğmaktadır.

Bununla birlikte “bakmakla yükümlü olunan çocuk” kavramına bazı yaş sınırlamaları getirilmiştir:

- Hiç bir mesleki faaliyette bulunmayan veya aylık geliri asgari ücretin % 55’ini geçmeyen çocuklar için 20 yaş,

- Konut yardımı ve tamamlayıcı aile yardımı için, diğer aile yardımlarında öngörülen 20 yaş sınırı yerine 21 yaş,

- Üç ve daha fazla çocuğa sahip ailelerin mali kaybını telafi etmek amacıyla büyük çocuk 20 yaşına geldiğinde bir yıl süre ile yardım verilmektedir.

Fransa’da çocuğun ve ailenin korunması, barınma şartlarının iyileştirilmesi ve dayanışma amacına yönelik olarak yapılan yardımlar, aile yardımları sigortası kapsamında gerçekleştirilmektedir.

Bazı istisnalar dışında yardımlar gelir şartına bağlı olarak ödenmektedir. Yardımlardan yararlanmak için gereken temel şart ise Fransa’da düzenli ikamet ediyor olmaktır.

Aile Yardımları Sigortası Kasalarınca ödenen ve ailenin ve çocukların durumuna göre yapılan çok çeşitli yardımlar mevcuttur. Bunlar, çocuk paraları, yetişkin özürlü yardımı, kira yardımı, bakım yardımı, çocuk karşılama yardımları vs. gibi kişinin bakıma ve desteğe ihtiyacı olan durumlarla ilgili yardımlardır.

Aile ve çocuğun korunması, konut ihtiyacının karşılanması, dayanışma ve uyum çerçevesinde sunulan ve aşağıda belirtilen sosyal yardımların tamamı ikamet şartına bağlı olarak verilmektedir. Yardımların bir bölümü doğrudan ödeme şeklinde sağlanırken bazı yardımlar kredi veya hizmet sunumu olarak sağlanmaktadır.

Tüm bu yardımların verilmesinde kişinin, daha doğrusu hanenin toplam geliri de hesaplanmakta ve bu gelirin hesabında kişinin aldığı diğer yardımlar, yaşlılık aylıkları, aile yardımları, menkul ve gayrimenkuller vs. dikkate alınmaktadır.

1945 yılında kurulan Aile Yardımları Sigortası, sosyal güvenlik rejiminin önemli bileşenlerinden biridir. Aile yardımları, ülke genelinde 101 yerleşim bölgesinde teşkilatlanmış olan Aile Yardımları Kasalarınca (CAF) verilmektedir.

70 yıldan fazla Fransa’da ulusal dayanışmanın en önemli aktörü olarak ailelere destek olmaktadır. Aile yardımlarından yararlanmak için ilgilinin mesleki faaliyette bulunup bulunmamasının, bir başka ifade ile halen sigortalı olup olmamasının önemi bulunmamaktadır. Fransa’nın aile politikalarının başlıca aktörü olan Aile Yardımları Kasalarının sunduğu hizmetler GSYİH'nın % 4’nü (82 milyar Avro) oluşturmaktadır.

Çocuk Paraları (Allocations Familiales)

Çocuk paraları ailenin yıllık gelir düzeyine göre tam, yarım veya 1/4 oranında ödenmektedir. Fransa’da ikamet eden 14 yaşından itibaren her çocuk için ayrıca 65,59 Avro ilave çocuk parası ödenmektedir. İlave ödeme, iki çocuklu ailelerde, yalnızca küçük olanı için yapılmakta, büyük olan için yapılmamaktadır. İkiden fazla çocuk olması durumunda her çocuk için yapılmaktadır.

2 çocuk parasının (ve şartların oluşması durumunda ilave çocuk parasının) tam alınabilmesi için yıllık azami gelirin 67.542 Avro olması gerekmektedir. 67.542 ile 90.026 Avro arasında geliri olan aileler için çocuk parası (ve ilave çocuk parası) yarıya, 90.026 Avro’nun üzerinde geliri olanlar için ise ¼’e düşmektedir.

3 çocuk parasının (ve şartların oluşması durumunda ilave çocuk parasının) tam alınabilmesi için yıllık azami gelirin 73.170 Avro olması gerekmektedir.

73.170 ile 95.654 Avro arasında geliri olan aileler için çocuk parası (ve ilave çocuk parası) yarıya, 95.654 Avro’nun üzerinde geliri olanlar için ¼’e düşmektedir.

4. çocuktan itibaren her bir çocuk için verilen çocuk parasının (ve şartların oluşması durumunda ilave çocuk parasının) oranını (tam, yarım veya 1/4 oranında olması) belirleyen gelir miktarları, 3 çocuk parası için sınır olarak belirlenen gelir miktarlarına her çocuk için 5.628 Avro eklenerek tespit edilmektedir.

31 Mart 2019 tarihine kadar geçerli çocuk parası miktarları aşağıda belirtilmiştir:
Çocuk Sayısı Fransa (Aylık/€) Türkiye’de ikamet eden (Aylık/€)
1 Çocuk için Ödenmemektedir 14,36 €
2 Çocuk için 131,16 47,23 €
3 Çocuk için 299,20 74,52 €
4 Çocuk için 467,25 79,78 €
+ her 1 çocuk için (14 yaşına kadar) : +168,04 ---
14 yaşından büyük çocuklar için + 65,58 Ödenmemektedir

Ek Aile Ödeneği (Complément familial)

Ek Aile Ödeneği, gelir durumuna bağlı olarak, her biri 3 yaşından büyük en az 3 çocuğun bakımını üstlenmiş olan eşlere veya tek ebeveyne verilmektedir.

Tavan miktarı iki yıl önceki gelire göre belirlenen ve 31 Aralık 2018 tarihine kadar geçerli Ek Aile Ödeneği miktarı aşağıdaki tabloda belirtilmiştir:

Çocuk sayısı 2018 Gelir tavanına göre (Yıllık)
Gelir altında olanlar Gelir aralığında olanlar
Tek gelirli aileler Çift gelirli aileler veya tek yaşayanlar Tek gelirli aileler Çift gelirli aileler veya tek yaşayanlar
3 Çocuk için 18.893 € 23.111 € 18.893 € - 37.780 € 23.067 € - 46.125 €
4 Çocuk için 22.042 € 26.260 € 22.042 € - 44.077 € 26.210 € - 52.049 €
5 Çocuk için 25.191 € 29.409 € 25.191 € - 50.374 € 29.353 € - 58.093 €
6 Çocuk için 28.286 € 32.499 € - -
+ her bir çocuk için + 3.149 € + 3.149 € + 3.143 € - + 6.297 € + 3.149 € - + 6.297 €
Ödenen Miktar 256,09 € 170,71 €

Aile Destek Yardımı (Allocation de soutien familial-ASF)

Bu yardım, gelir koşulu aranmaksızın anne veya babasını kaybetmiş, ya da hem annesini hem babasını kaybetmiş veya ebeveynlerden biri veya diğeri açısından soy bağı yasal olarak kurulmamış, ya da anne veya babası, ya da her ikisinin de bakım yükümlülüğünü yerine getiremediği her bir çocuk için ödenir.

Yardımın aylık miktarı anne veya babasını kaybetmiş için 115,30 Avro, her ikisini de kaybetmiş için ise 153,70 Avro’dur.

Küçük Çocuk Karşılama Yardımları (Prestation d’Accueil du Jeune Enfant)

2004 yılı Sosyal Güvenlik Bütçe Kanunu ile 1 Ocak 2004 tarihinden itibaren “Küçük Çocuk Karşılama Yardımları – PAJE” adı altında bir aile yardımı ihdas edilmiş olup, 31 Mart 2019 tarihine kadar bu yardımların miktarları şöyledir:

- Doğum primi : 941,68 Avro

- Evlat edinme primi : 1.883,36 Avro

- Aylık temel ücret : 170,71 Avro

Bu yardımlar, gelir şartına bağlı olarak hamileliğin 7. ayında ve evlatlık edinilen 20 yaşından küçük çocuklar için verilmektedir.

- İstihdam Destek Yardımı

Söz konusu yardım çocuğuyla ilgilenmek amacıyla mesleki faaliyetine ara vermek veya kısmi zamanlı çalışmak zorunda kalan ebeveynlere verilmektedir.

Mesleki faaliyetin tamamen durdurulması durumunda yardım miktarı 31 Mart 2019 tarihine kadar aylık 396,01 Avro olarak belirlenmiştir. Kısmi çalışma söz konusu ise yardım miktarı 147,68 Avro ile 256,01 Avro arasında değişmektedir.

- Bakıcı İstihdam Yardımı

Söz konusu yardım, 6 yaşından küçük çocuğun bakımı için doğrudan evde bakıcı istihdam eden kişiye verilmektedir. Yardımın miktarı ailenin gelir düzeyi ve çocuğun yaşına bağlı olarak değişmektedir.

Eğitim Yardımı (Allocation de rentrée scolaire-ARS)

Okula dönüş yardımı, her yılın Ağustos ayında, eğitime devam eden eğitim çağındaki her çocuk için gelir koşuluna bağlı olarak verilir. Yardım, 6 ile 18 yaş arası çocukları bulunan ve gelirleri belirli bir tavan miktarın altında bulunan hane veya kişilere verilir. 2018-2019 öğretim yılı için okul yardımı 6-10 yaş arası çocuklar için 367,73 Avro, 11-14 yaş arasındaki çocuklar için yardım miktarı 388,02 Avro, 15-18 yaş arasındaki çocuklar için yardım miktarı 401,46 Avro olarak tespit edilmiştir.

Çocuk Bakım Yardımı (Allocation journalière de présence parentale-AJPP)

Geçirdiği ciddi bir hastalık ya da kaza sonucu birinin bakımına muhtaç olan, 20 yaşın altındaki çocuğuna bakmak için mesleki faaliyetini azaltan ya da bırakan ailelere verilmektedir. 1 Nisan 2018-31 Mart 2019 tarihleri arasında yardım miktarı tek yaşayanlar için günlük 51,77 Avro, çiftler için 43,57 Avro olarak belirlenmiştir.

Çocuğun bakımını üstlenmek için ayda 5 işgünü işe gidemeyen yalnız yaşayan kişiye verilen yardım miktarı 258,85 Avro’dur. Yardım miktarı ayda azami 22 işgünü olarak hesaplanmaktadır.

Engelli Çocuk İçin Eğitim Yardımı (Allocation d'éducation de l'enfant handicapé-AEEH)

Engelli Çocuk İçin Eğitim Yardımı, bakmakla yükümlü olunan 20 yaşından küçük engelli çocuğu olan ailelere verilmektedir. Yardımın miktarı çocuğun engellilik derecesine göre değişmektedir. 1 Nisan 2018- 31 Mart 2019 tarihleri arasında geçerli olan asgari yardım miktarı aylık 131,81 Avro, azami miktar ise aylık 1.118,57 Avro’dur.

Yetişkin Özürlü Yardımı (Allocation aux Adultes Handicapés)

Tıbbi raporla en az % 80 oranında özürlü olduğu tespit edilenlerin, Özel Eğitim Yardımının sona ermesini müteakiben (Eğitime devam edip etmemesine bağlı olarak 16 yaşından itibaren) “Allocation aux Adultes Handicapés” adı altında yardım alma hakları vardır. Ayrıca, 01.04.2015 tarihli Kararname ile bu yardım özürlülük oranı % 50 ile % 80 arasında olanları da kapsamaktadır. Ancak, bu durumda olanlar için Engelli Hakları Komisyonu karar almakta (CDAPH) ve bu yardım tek seferde en fazla 5 yıl (toplamda 20 yılı geçmemek üzere) ödenmektedir.

AHH miktarı 01.04.2018 tarihinden itibaren aylık 860 Avro olarak tespit edilmiştir. AHH yıllık belirli bir tavan dâhilinde yardım sahibinin diğer gelirlerini tamamlayıcı niteliktedir.
2016 yılı için geçerli yıllık tavan tek başına yaşayanlar için 9.828 Avro, evliler için 19.656 Avro’dur. Ayrıca bu tavana, akmakla mükellef bulunulan her çocuk için 4.914 Avro eklenir.

Konut İhtiyacının Karşılanmasına Yönelik Yardımlar

Konut yardımları, ailelerin konut harcamalarının bir kısmını karşılamaya yöneliktir. Yardıma hak kazanılması, konutun özelliklerine (yüzölçümü, vb.) ile ailenin gelirlerine bağlıdır.

Konut yardımları, kirada oturan ya da ev sahibi olmakla birlikte, oturmakta olduğu evin borçlarını ödeyen kimselere verilmektedir. Yardımdan yararlanabilmek için konutun belirli sağlık standartlarına cevap veriyor olması gerekmektedir (Banyo, wc, sıcak/soğuk su, havalandırma, 9 metrekare genişliğinde en az bir oda).

Yardım talebinde bulunan ailenin yıllık gelir tavanı için tek bir sabit rakam bulunmamaktadır. Bu tavan, ailenin oturduğu evin bölgesi, metrekaresi, kira tutarı ya da evin bedeli göz önünde bulundurularak belirlenmektedir. Gelir düzeyinin düşüklüğü ve çocuk sayısının fazlalığı yardım miktarını artıran en temel faktörlerdir.

Söz konusu yardımlar şunlardır:

• Şahsa Özel Konut Yardımı (Aide personnalisée au logement- APL),
• Aile Konut Yardımı (L’allocation de logement à caractère familial- ALF),
• Sosyal Konut Yardımı (L’allocation de logement à caractère social-ALS),
• Taşınma Yardımı (Prime de déménagement),
• Konut Bakım Yardımı (Prêt à l'amélioration de l'habitat),
• Çocuk Bakıcılarına Yönelik Konut Bakımı Kredisi (Prêt à l’amélioration de l’habitat, assistant(e)s maternel(le)s).

Bunlardan taşınma yardımı (primi), biri 2 yaşından küçük olmak üzere en az üç çocuklu ailelere gelir düzeyine bağlı olarak, tek seferde verilmektedir. Miktarı, üç çocuk için azami 988,61 Avro’dur.

Geçim Yardımı (Prime d’activité)

Yardım, özellikle düşük gelirli (aylık net ücretin 1.500 Avro’yu geçmemesi gerekmektedir) ücretli veya bağımsız çalışanların desteklenmesi için oluşturulmuştur. Yardımın miktarı hanede yaşayan kişi ve çocuk sayısına göre değişmektedir. Yardımın aylık miktarı 531,10 ila 1.101,82 Avro arasında değismektedir.

18 yaşından itibaren ücretli bir işte çalışan öğrenciler ve bazı durumlarda çıraklar da yardımdan faydalanabilmektedir.

Aile Yardımları Sigortası Kasaları, bu yardımların dışında hiçbir gelir şartına bağlı olmayan ve/veya sosyal yardım kapsamına giren diğer bazı yardımların yönetiminden de ya doğrudan ya da İl Kurulu ve diğer yetkili yerel makamlarla birlikte veya Yaşlılık Sigortası kapsamında sorumludur.

Aktif Dayanışma Yardımı (Revenu de solidarité active-RSA)

Aktif Dayanışma Yardımı Fransa’da ulusal dayanışma kapsamında verilen en önemli sosyal yardımlardan biridir.

Bu yardımdan faydalanma şartları şunlardır:

- Fransa’da ikamet etmek,

- En az 25 yaşında olmak (Çocuk beklenilmesi ya da bir ya da daha fazla çocuk sahibi olunması halinde 25 yaşından az olanlar da faydalanabilir),

- Gelirin olmaması ya da haneye giren gelirin verilecek yardım (RSA) miktarından düşük olması,

- Yardım talep eden kişinin, mesleki entegrasyonunun sağlanmasına yönelik iyi niyetini gösterir sözleşme imzalanması.

Söz konusu yardım, ailenin diğer gelirlerini tamamlayıcı niteliktedir. Başka bir ifade ile, ilgilinin alacağı yardım miktarı yardımın tutarı ile ailenin diğer gelirleri arasındaki fark kadardır.

Yardım tutarı kişinin medeni durumuna ve sahip olduğu çocuk sayısına göre değişmektedir.

Bu yardımın halen uygulanan miktarları ise şöyledir: (01.04.2018)

Çocuk sayısı Yalnız yaşayanlar için (Avro) Çiftler için
(Avro)
0 550,93 826,40
1 826,40 991,68
2 991,68 1.156,97
+ her çocuk için 220,37 220,37

Aile Yardımları Kasası ayrıca, yardım alan kişilere çalışmaya eş değer süre olarak kabul edilen ve emeklilik hakkı doğuran sigortalılık süresi verebilmektedir.