GENEL BİLGİLER
Birleşik Arap Emirlikleri, çalışanların emeklilik haklarını ilk olarak memurları ve sivil hizmetlileri kapsayacak şekilde 1974 tarihli 13 sayılı Federal Kanunla düzenlemiştir. 1984 tarihli ve 1 sayılı Federal Kanun ise kamu şirketleri ve kamunun hissedarı olduğu bankalarda çalışan vatandaşları da kapsama dahil etmiştir.
Vatandaşların sosyal güvenlik hakları ve emeklilikleri detaylı ve kapsayıcı bir şekilde 1999 tarihli ve 7 sayılı Federal Kanun çerçevesinde ele alınmıştır.
Ülke vatandaşlarının sosyal güvenlik ve emekliliklerine ilişkin haklar 2007 tarihli ve 7 sayılı Federal Kanun ile yeniden düzenlenmiştir. Bu Kanun 1999/7 Federal Kanunun 1, 5, 7, 16, 17, 21, 35, 36, 37, 50 ve 63 üncü maddelerini tadil ederken, 61 inci maddeye ekleme yapmıştır.
Sosyal güvenlik sistemi sadece BAE vatandaşlarını kapsamaktadır.
YAŞLILIK SİGORTASI
Maaşlar ve Sosyal Sigortalar Kurumu
(Maliye Bakanlığına bağlı özerk bir kurumdur)
www.gpssa.ae
Emeklilik ve Sosyal Sigorta Kanunu (Federal Law No. 7 of the year 1999 on Pension and Social Security)
http://gpssa.gov.ae/Documents/LawsandRegulationsEnglish.pdf
Kurum’un mevzuat sayfası (Arapça)
http://gpssa.gov.ae/ar/Pages/LawsandRegulations.aspx
Sistem, çalışan ve işverenden alınan primlerle finanse edilmektedir. Devlet katkısı sadece özel sektörde çalışan BAE vatandaşlarına ödenmektedir.
Sigortalı : Ödenen aylık maaşın %5’i.
İşveren : Ödenen aylık maaşın %15’i.
Devlet katkısı : Özel sektörde işveren tarafından ödenen primlerin %2,5’i kadar.
Özel sektörde çalışanının ve işverenin ödediği primler, ocak ayında ödenen ücretler esas alınarak kesilir. Ocak ayından sonra işe girenlerin primleri ise işe girdikleri aya göre hesaplanır.
Primler, işin bittiği veya tamamlanmayan aydan alınmaz.
Kamuda çalışanların işveren primleri ise her ay ödenen maaş esas alınarak hesaplanır. Primler, ödenmesi tahakkuk ettiği ayı izleyen ayın başında veya ilk on beş gün içerisinde ödenir. İşverenin ödenmesi gereken primleri ödememesi halinde günlük %0,1 ceza kesilir.
Prim ödeme süreleri
Erkek: 20 yıl
Kadın: 20 yıl
Ancak, belirli şartları sağlayan kişiler 15 yıl prim ödeme süresine göre yaşlılık aylığı hak etmektedirler.
Prim süresinin satın alınması
Birleşik Arap Emirlikleri Emeklilik Kanunu’na 2007 yılında yapılan tadilde, sigortalılık sürelerinin satın alınması hükümleri yeniden düzenlenmiştir. Yapılan yeni düzenlemelere göre fiili hizmet süresine eklenmek üzere sigortalılık süreleri satın alınabilir. Bu husustaki şartlar ise aşağıdaki gibidir:
1- Sigortalının yazılı talepte bulunması.
2- En az 20 yıllık sigortalı olması.
3- Satın alınmak istenen sürenin erkekler için 5, kadınlar için 10 yılı geçmemesi.
Sigortalı satın almak istediği sürelerin hem kendisine ait hem de işverene ait primlerini defaten veya taksitle ödemesi gerekir. Ancak taksit süreleri sigortalının altmış yaşında olacağı tarihi geçemez. Diğer taraftan, satın alınan sürenin parası sigortalının hizmetinin bitiminden önce tam olarak ödenmelidir. Bu paranın sigortalının vefatı sonucunda ödenmemesi halinde hak sahiplerine ödenecek maaşlardan kesinti yapılarak tamamlanır.
Yaş haddinden emeklilik: 60 yaş.
Emeklilik yaşı kademeli olarak artırılmaktadır.
Emeklilik yaşı:
Erkek: 55
Kadın: 50
Aylık aşağıda belirtilen hallerde tahakkuk eder:
1- Sigortalının vefatı veya sağlık kurulu kararıyla tam malul sayılması.
2- Sağlık raporu ile kanıtlanarak sigortalının kamuda sağlık açısından çalışamaz durumda olması.
3- Sigortalının özel sektörde çalışmaya devam etmesi halinde hayati tehlikeye maruz kalması ve sağlık sorunları nedeniyle hizmetinin sonlandırılması. Bu durumda sigortalıya verilecek sağlık raporunun hizmetin sonlandırılması tarihinden önce olması şartı aranmaktadır.
4- Sigortalının çalıştığı şirketin iflası veya tasfiyesi halinde ve en az 15 yıllık sigortalılık süresine sahip olması.
5- Sigortalının yaş haddine ulaşması ve sigortalılık süresinin en az 20 yıl olması.
6- Sigortalılık süresinin en az 15 yıl olması şartı ile sigortalının işine son verilmesi ya da disiplin veya mahkeme kararı ile emekliliğe sevk edilmesi.
7- Sigortalılık süresinin en az 20 yıl olması ile sigortalının 55 yaşını doldurması halinde, hizmetine son verilmesini talep etmesi.
8- Evli, dul veya boşanmış kadının sigortalılık süresinin en az 20 yıl olması ve talep tarihinde çocuk/çocuklarının rüşt yaşına ermemiş olması halinde istifa etmesi.
9- Kadın sigortalının sigortalılık süresinin en az 20 yıl ve yaşının 50 ve üstü olması ve istifa etmesi.
10- Sigortalının hizmetinin federal veya yerel yönetimlerden çıkan bir kararla sonlandırılması. İlgili emirliğin yerel hükümeti bu kararın sonucunda meydana gelebilecek masrafları üstlenmesi şartıyla.
11- Sigortalının sigortalılık süresinin en az 20 yıl olması ve yukarıda belirtilen durumların olmaması halinde.
Emeklilik maaşı, yukarıda belirtilen sigortalının hizmetinin istifa etmesi sonucunda sona ermesi hallerinde sigortalının 50 yaşına ulaşması durumunda bağlanır. Bu hüküm Maaşlar Kanununun 2007 yılında tadil edilmesiyle eklenmiştir. Bu hüküm 2007 yılından itibaren 40 yaş ve üstü kişilere uygulanmaya başlanmış ve 50 yaşına ulaşmış sigortalıları kapsamasını teminen her geçen yıl için bir yaş artırılmasına karar verilmiştir.
1, 2, 3, 4, 5, 6, ve 10 uncu fıkralarda belirtilen durumlarda emeklilik maaşı, 15 yıllık sigortalılık süresi veya fiili sigortalılık süresi üzerinden hesaplanır hangisi daha uzunsa. Hizmetin vefat veya tam maluliyet neticesinde sonlanması halinde ise hesaplanan sigortalılık süresine 3 yıl ilave edilir veya altmış yaşını tamamlaması için gereken süre ilave edilir hangisi daha kısa ise.
Yukarıda sıralanan diğer durumlarda ise emeklilik maaşı, 20 yıldan az olmamak şartıyla fiili sigortalılık süresine göre hesaplanır.
Maaşlar ve Sosyal Sigorta Kanununun 19 uncu maddesine göre, bir iş kazası neticesinde vefat eden veya tam malul olan sigortalının maaşı, 35 yıllık sigortalılık süresi esasına göre hesaplanır.
Abu Dabi, Dubai ve Sharjah emirliklerinde ikamet eden BAE vatandaşlar, bu Emirliklere ait emeklilik fonlarından ayrıca yaşlılık maaşı hak etmektedirler.
Sigortalı olarak kabul edilen gruplar aşağıdaki gibidir:
1- Federal hükümette çalışan vatandaşlar.
2- Emirlik hükümetlerinde çalışan vatandaşlar.
3- Özel sektör şirketlerinde çalışan vatandaşlar.
Kanun bir kişinin sigortalı olması için yaş sınırı belirlememiştir. Sigortalı olmak için yukarıda belirtilen 3 grubun içerisinde olmak yeterlidir.
Sigortalılık süresi olarak kabul edilen süreler:
1- Sigorta primi ödenmiş süreler.
2- Maaşlar ve Sosyal Sigorta Kanunu’na tabi bir işveren nezdinde çalışılan süreler.
3- Tüm izin süreleri.
4- Eklenmiş diğer süreler.
a. Kamuda geçen önceki süreler.
b. Emeklilik sistemini uygulayan diğer kurumlarda geçen önceki süreler.
c. Askerlik süresi.
d. Maaşlar ve Sosyal Sigorta Kanununa tabi bir işverende geçen önceki çalışma süreleri.
e. Ülke vatandaşlığının alınmasından önce a,b,c ve d fıkralarında geçen süreler.
f. Geliştirme Konseyi ve Kuveyt ofisinde geçen süreler.
g. Yönetim Kurulunun belirleyeceği geçmiş süreler.
Bir BAE vatandaşının Türkiye’de geçen sigortalılık süresini kendi ülkesinde geçen süreyle birleştirmesi mümkün değildir.
Ancak, ülke içerisinde farklı kurumlarda (Kamu veya özel) geçen sürelerin birleştirilmesi mümkündür. Diğer bir hak ise, yabancı iken Kanun kapsamında olan kurumda/işyerinde geçen çalışmaların borçlanma yoluyla birleştirilmesidir.
Sürelerin birleştirilme şartları
1- Hizmet süresinin bitiminden önce gerekli evrak ve belgelerin yazılı talep eşliğinde sunulması.
2- Maaş veya kıdem tazminatından mahrumiyet nedeniyle sonlandırılmış sürelerden olmaması.
3- Birleştirilmesi talep edilen süreler geçici, gündelik veya atama öncesi staj süresi olmaması.
4- Sigortalının birleştirilecek süreye ilişkin kendisine ve işverene ait primleri talep tarihindeki maaş esas alınarak defaten veya taksitle ödemesi.
Sigortalı kişinin söz konusu Kanuna tabi olarak yabancı statüsünde bir kurumda çalışırken ülkenin vatandaşlığını kazanması halinde, vatandaşlık öncesi sürelerin birleştirilmesi mümkündür. Birleştirilen bu süreler emeklilik maaşı veya kıdem tazminatı hesaplamasında dikkate alınır.
Prim iadesi veya transferi mümkün değildir.
Yabancılar sosyal sigorta kapsamı dışındadır.
ÖLÜM SİGORTASI
Emeklilik ve Sosyal Sigortalar Kurumu
(Maliye Bakanlığına bağlı özerk bir kurumdur)
www.gpssa.ae
Emeklilik ve Sosyal Sigorta Kanunu (Federal Law No. 7 of the year 1999 on Pension and Social Security)
http://gpssa.gov.ae/Documents/LawsandRegulationsEnglish.pdf
Kurum’un mevzuat sayfası (Arapça)
http://gpssa.gov.ae/ar/Pages/LawsandRegulations.aspx
Sistem, çalışan ve işverenden alınan primlerle finanse edilmektedir. Devlet katkısı sadece özel sektörde çalışan BAE vatandaşlarına ödenmektedir.
Ölüm sigortasına ilişkin ayrı bir prim alınmamaktadır. Primler toplu olarak yaşlılık, ölüm ve maluliyet için alınmaktadır.
Sigortalı : Ödenen aylık maaşın %5’i.
İşveren : Ödenen aylık maaşın %15’i.
Devlet katkısı : Özel sektörde işveren tarafından ödenen primlerin %2,5’i kadar.
Özel sektörde çalışanın ve işverenin ödediği primler, ocak ayında ödenen ücretler esas alınarak kesilir. Ocak ayından sonra işe girenlerin primleri ise işe girdikleri aya göre hesaplanır. Primler işin bittiği veya tamamlanmayan aydan alınmaz.
Kamuda çalışanların işveren primleri ise her ay ödenen maaş esas alınarak hesaplanır. Primler, ödenmesi tahakkuk ettiği ayı izleyen ayın başında veya ilk on beş gün içerisinde ödenir. İşverenin ödenmesi gereken primleri ödememesi halinde günlük %0,1 ceza kesilir.
Yaşlılık sigortasındaki şartlar geçerlidir.
Erkek: 20 yıl
Kadın: 20 yıl
Ancak, belirli şartları sağlayan kişiler 15 yıl prim ödeme süresine göre yaşlılık aylığı hak etmektedirler.
Prim Süresinin satın alınması
Birleşik Arap Emirlikleri Maaşlar Kanuna 2007 yılında yapılan tadilde, sigortalılık sürelerinin satın alınması hükümleri yeniden düzenlemiştir. Yapılan yeni düzenlemelere göre fiili hizmet süresine eklenmek üzere sigortalılık süreleri satın alınabilir. Bu husustaki şartlar ise aşağıdaki gibidir:
1- Sigortalının yazılı talepte bulunması.
2- En az 20 yıllık sigortalı olması.
3- Satın alınmak istenen sürenin erkekler için 5, kadınlar için 10 yılı geçmemeli.
Sigortalı satın almak istediği sürelerin hem kendisine ait hem de işverene ait primlerini defaten veya taksitle ödemesi gerekir. Ancak taksit süreleri sigortalının altmış yaşında olacağı tarihi geçemez. Diğer taraftan, satın alınan sürenin parası sigortalının hizmetinin bitiminden önce tam olarak ödenmelidir. Bu paranın sigortalının vefatı sonucunda ödenmemesi halinde hak sahiplerine ödenecek maaşlardan kesinti yapılarak tamamlanır.
Yaşlılık aylığı şartları aynen geçerlidir.
Aylık aşağıda belirtilen hallerde tahakkuk eder:
1- Sigortalının vefatı veya sağlık kurulu kararıyla tam malul sayılması.
2- Sağlık raporu ile kanıtlanarak sigortalının kamuda sağlık açısından çalışamaz durumda olması.
3- Sigortalının özel sektörde çalışmaya devam etmesi halinde hayati tehlikeye maruz kalması ve sağlık sorunları nedeniyle hizmetinin sonlandırılması. Bu durumda sigortalıya verilecek sağlık raporunun hizmetin sonlandırılması tarihinden önce olması şartı aranmaktadır.
4- Sigortalının çalıştığı şirketin iflası veya tasfiyesi halinde ve en az 15 yıllık sigortalılık süresine sahip olması.
5- Sigortalının yaş haddine ulaşması ve sigortalılık süresinin en az 20 yıl olması.
6- Sigortalılık süresinin en az 15 yıl olması şartı ile sigortalının işine son verilmesi ya da disiplin veya mahkeme kararı ile emekliliğe sevk edilmesi.
7- Sigortalılık süresinin en az 20 yıl olması ile sigortalının 55 yaşını doldurması halinde, hizmetine son verilmesini talep etmesi.
8- Evli, dul veya boşanmış kadının sigortalılık süresinin en az 20 yıl olması ve talep tarihinde çocuk/çocuklarının rüşt yaşına ermemiş olması halinde istifa etmesi.
9- Kadın sigortalının sigortalılık süresinin en az 20 yıl ve yaşının 50 ve üstü olması ve istifa etmesi.
10- Sigortalının hizmetinin federal veya yerel yönetimlerden çıkan bir kararla sonlandırılması. İlgili emirliğin yerel hükümeti bu kararın sonucunda meydana gelebilecek masrafları üstlenmesi şartıyla.
11- Sigortalının sigortalılık süresinin en az 20 yıl olması ve yukarıda belirtilen durumların olmaması halinde.
Emeklilik maaşı, yukarıda belirtilen sigortalının hizmetinin istifa etmesi sonucunda sona ermesi hallerinde sigortalının 50 yaşına ulaşması durumunda bağlanır. Bu hüküm Maaşlar Kanununun 2007 yılında tadil edilmesiyle eklenmiştir. Bu hüküm 2007 yılından itibaren 40 yaş ve üstü kişilere uygulanmaya başlanmış ve 50 yaşına ulaşmış sigortalıları kapsamasını teminen her geçen yıl için bir yaş artırılmasına karar verilmiştir.
1, 2, 3, 4, 5, 6, ve 10 uncu fıkralarda belirtilen durumlarda emeklilik maaşı, 15 yıllık sigortalılık süresi veya fiili sigortalılık süresi üzerinden hesaplanır hangisi daha uzunsa. Hizmetin vefat veya tam maluliyet neticesinde sonlanması halinde ise hesaplanan sigortalılık süresine 3 yıl ilave edilir veya altmış yaşını tamamlaması için gereken süre ilave edilir hangisi daha kısa ise.
Yukarıda sıralanan diğer durumlarda ise emeklilik maaşı, 20 yıldan az olmamak şartıyla fiili sigortalılık süresine göre hesaplanır.
Maaşlar ve Sosyal Sigorta Kanununun 19 uncu maddesine göre, bir iş kazası neticesinde vefat eden veya tam malul olan sigortalının maaşı, 35 yıllık sigortalılık süresi esasına göre hesaplanır.
Ölüm aylığı alt sınırları:
Dul: 800 AED
Ebeveyn: 600 AED
Diğer hak sahipleri: 400 AED
Sıra Hak Sahipleri Ölüm Aylığı Payları
Dul veya Eş Çocuklar Ebeveynler Kardeşler
1. Dul, dullar veya eş + çocuk veya daha fazla + baba veya anne veya her ikisi + bir kardeş veya daha fazla 3/8 3/8 1/8 1/8
2. Dul, dullar veya eş + çocuk veya daha fazla + baba veya anne veya her ikisi 3/8 4/8 1/8 -
3. Dul, dullar veya eş + çocuk veya daha fazla + bir kardeş veya daha fazla 3/8 4/8 - 1/8
4. Dul, dullar veya eş + baba veya anne veya her ikisi + bir kardeş veya daha fazla 1/2 - 1/4 1/4
5. Dul, dullar veya eş + çocuk veya daha fazla 1/2 5/8 - -
6. Dul, dullar veya eş + baba veya anne veya her ikisi 3/4 - 1/2 -
7. Dul, dullar veya eş + bir kardeş veya daha fazla - - - 1/2
8. Dul, dullar veya eş - - - -
9. Çocuk veya daha fazla + baba veya anne veya her ikisi + bir kardeş veya daha fazla - 6/8 1/8 1/8
10. Çocuk veya daha fazla + baba veya anne veya her ikisi - 3/4 1/4 -
11. Çocuk veya daha fazla + bir kardeş veya daha fazla - 3/4 - 1/4
12. Çocuk veya daha fazla - %100 - -
13. Bir çocuk - 3/4 - -
14. Baba veya anne veya her ikisi + bir kardeş veya daha fazla - - 1/2 1/2
15. Baba veya anne veya her ikisi - - 3/4 -
16. Bir kardeş veya daha fazla - - - 1/2
Dulun evlenmesi veya vefatı halinde, kendisine ödenen pay çocuklarına intikal eder ve eşit olarak aralarında dağıtılır. Çocuk olmaması halinde vefat eden sigortalının eşlerine intikal eder. Eş olmaması halinde maaş kuruma intikal eder.
Torunların yetim kalması ve vefat eden babalarından maaş olmaması halinde, dedenin kendi çocuğuna düşen payı torunlara intikale eder.
Erkek çocuğun 21 yaşa ulaşması halinde hak ettiği maaş kesilir. İstisnalar ise:
1- Malul olması, maluliyetinin ortadan kalkmasına kadar.
2- Öğrenci olması, iş bulmasına veya 28 yaşına kadar.
Dulun evlenmesi veya çalışması halinde maaşı kesilir.
Vefat eden sigortalının hayatta olduğu sürede babasına bakmakla yükümlü olması halinde ve vefat durumunda baba ölüm aylığı hak eder. Bu durum aynı şekilde bakmakla yükümlü olunan kardeşler için geçerlidir.
Anne dul ve boşanmış ise veya kocası sigortalının hayatında bakmakla yükümlü olunan kişilerden biriyse, anne hak sahibi olarak ölüm aylığı hak eder.
Abu Dabi, Dubai ve Sharjah emirliklerinde ikamet eden BAE vatandaşlar, bu Emirliklere ait emeklilik fonlarından ayrıca yaşlılık maaşı hak etmektedirler.
Ölüm sigortasından yararlanmak için hak sahibi olmak gerekir.
Sigortalı olma koşulu ise yaşlılık aylığı ile aynıdır.
Sigortalı olarak kabul edilen gruplar aşağıdaki gibidir:
1- Federal hükümette çalışan vatandaşlar.
2- Emirlik hükümetlerinde çalışan vatandaşlar.
3- Özel sektör şirketlerinde çalışan vatandaşlar.
Kanun bir kişinin sigortalı olması için yaş sınırı belirlememiştir. Sigortalı olma için yukarıda belirtilen 3 grubun içerisinde olmak yeterlidir.
Yaşlılık sigorta süreleri ile aynıdır.
Sigortalılık süresi olarak kabul edilen süreler:
1- Sigorta primi ödenmiş süreler.
2- Maaşlar ve Sosyal Sigorta Kanununa tabi bir işveren nezdinde çalıştığı süreler.
3- Tüm izin süreleri.
4- Eklenmiş diğer süreler.
a. Kamuda geçen önceki süreler.
b. Emeklilik sistemini uygulayan diğer kurumlarda geçen önceki süreler.
c. Askerlik süresi.
d. Maaşlar ve Sosyal Sigorta kanununa tabi bir işverende geçen önceki çalışma süreleri.
e. Ülke vatandaşlığının alınmasından önce a,b,c ve d fıkralarında geçen süreler.
f. Geliştirme Konseyi ve Kuveyt ofisinde geçen süreler.
g. Yönetim Kurulunun belirleyeceği geçmiş süreler
Bir BAE vatandaşının Türkiye’de geçen sigortalılık süresini kendi ülkesinde geçen süreyle birleştirmesi mümkün değildir.
Prim iadesi veya transferi mümkün değildir.
Yabancılar sosyal sigorta kapsamı dışındadır.
MALULLÜK SİGORTASI
Emeklilik ve Sosyal Sigortalar Kurumu
(Maliye Bakanlığına bağlı özerk bir kurumdur)
www.gpssa.ae
Emeklilik ve sosyal Sigorta Kanunu (Federal Law No. 7 of the year 1999 on Pension and Social Security)
http://gpssa.gov.ae/Documents/LawsandRegulationsEnglish.pdf
Kurum’un mevzuat sayfası (Arapça)
http://gpssa.gov.ae/ar/Pages/LawsandRegulations.aspx
Sistem, çalışan ve işverenden alınan primlerle finanse edilmektedir. Devlet katkısı sadece özel sektörde çalışan BAE vatandaşlarına ödenmektedir.
Ölüm sigortasına ilişkin ayrı bir prim alınmamaktadır. Primler toplu olarak yaşlılık, ölüm ve maluliyet için alınmaktadır.
Sigortalı : Ödenen aylık maaşın %5’i.
İşveren : Ödenen aylık maaşın %15’i.
Devlet katkısı : Özel sektörde işveren tarafından ödenen primlerin %2,5’i kadar.
Özel sektörde çalışanın ve işverenin ödediği primler, ocak ayında ödenen ücretler esas alınarak kesilir. Ocak ayından sonra işe girenlerin primleri ise işe girdikleri aya göre hesaplanır.
Primler işin bittiği veya tamamlanmayan aydan alınmaz.
Kamuda çalışanların işveren primleri ise her ay ödenen maaş esas alınarak hesaplanır. Primler, ödenmesi tahakkuk ettiği ayı izleyen ayın başında veya ilk on beş gün içerisinde ödenir. İşverenin ödenmesi gereken primleri Emeklilik Kuruluna ödememesi halinde günlük %0,1 ceza kesilir.
Yaşlılık sigortasındaki şartlar geçerlidir.
Erkek: 20 yıl
Kadın: 20 yıl
Ancak, belirli şartları sağlayan kişiler 15 yıl prim ödeme süresine göre yaşlılık aylığı hakketmektedirler.
Prim Süresinin satın alınması
Birleşik Arap Emirlikleri Maaşlar Kanuna 2007 yılında yapılan tadilde, sigortalılık sürelerinin satın alınması hükümleri yeniden düzenlemiştir. Yapılan yeni düzenlemelere göre fiili hizmet süresine eklenmek üzere sigortalılık süreleri satın alınabilir. Bu husustaki şartlar ise aşağıdaki gibidir:
1- Sigortalının yazılı talepte bulunması.
2- En az 20 yıllık sigortalı olması.
3- Satın alınmak istenen sürenin erkekler için 5, kadınlar için 10 yılı geçmemeli.
Sigortalı satın almak istediği sürelerin hem kendisine ait hem de işverene ait primlerini defaten veya taksitle ödemesi gerekir. Ancak taksit süreleri sigortalının altmış yaşında olacağı tarihi geçemez. Diğer taraftan, satın alınan sürenin parası sigortalının hizmetinin bitiminden önce tam olarak ödenmelidir. Bu paranın sigortalının vefatı sonucunda ödenmemesi halinde hak sahiplerine ödenecek maaşlardan kesinti yapılarak tamamlanır.
Yaşlılık aylığı şartları aynen geçerlidir.
Aylık aşağıda belirtilen hallerde tahakkuk eder:
1- Sigortalının vefatı veya sağlık kurulu kararıyla tam malul sayılması.
2- Sağlık raporu ile kanıtlanarak sigortalının kamuda sağlık açısından çalışamaz durumda olması.
3- Sigortalının özel sektörde çalışmaya devam etmesi halinde hayati tehlikeye maruz kalması ve sağlık sorunları nedeniyle hizmetinin sonlandırılması. Bu durumda sigortalıya verilecek sağlık raporunun hizmetin sonlandırılması tarihinden önce olması şartı aranmaktadır.
4- Sigortalının çalıştığı şirketin iflası veya tasfiyesi halinde ve en az 15 yıllık sigortalılık süresine sahip olması.
5- Sigortalının yaş haddine ulaşması ve sigortalılık süresinin en az 20 yıl olması.
6- Sigortalılık süresinin en az 15 yıl olması şartı ile sigortalının işine son verilmesi ya da disiplin veya mahkeme kararı ile emekliliğe sevk edilmesi.
7- Sigortalılık süresinin en az 20 yıl olması ile sigortalının 55 yaşını doldurması halinde, hizmetine son verilmesini talep etmesi.
8- Evli, dul veya boşanmış kadının sigortalılık süresinin en az 20 yıl olması ve talep tarihinde çocuk/çocuklarının rüşt yaşına ermemiş olması halinde istifa etmesi.
9- Kadın sigortalının sigortalılık süresinin en az 20 yıl ve yaşının 50 ve üstü olması ve istifa etmesi.
10- Sigortalının hizmetinin federal veya yerel yönetimlerden çıkan bir kararla sonlandırılması. İlgili emirliğin yerel hükümeti bu kararın sonucunda meydana gelebilecek masrafları üstlenmesi şartıyla.
11- Sigortalının sigortalılık süresinin en az 20 yıl olması ve yukarıda belirtilen durumların olmaması halinde.
Emeklilik maaşı, yukarıda belirtilen sigortalının hizmetinin istifa etmesi sonucunda sona ermesi hallerinde sigortalının 50 yaşına ulaşması durumunda bağlanır. Bu hüküm Maaşlar Kanununun 2007 yılında tadil edilmesiyle eklenmiştir. Bu hüküm 2007 yılından itibaren 40 yaş ve üstü kişilere uygulanmaya başlanmış ve 50 yaşına ulaşmış sigortalıları kapsamasını teminen her geçen yıl için bir yaş artırılmasına karar verilmiştir.
1, 2, 3, 4, 5, 6, ve 10 uncu fıkralarda belirtilen durumlarda emeklilik maaşı, 15 yıllık sigortalılık süresi veya fiili sigortalılık süresi üzerinden hesaplanır hangisi daha uzunsa. Hizmetin vefat veya tam maluliyet neticesinde sonlanması halinde ise hesaplanan sigortalılık süresine 3 yıl ilave edilir veya altmış yaşını tamamlaması için gereken süre ilave edilir hangisi daha kısa ise.
Yukarıda sıralanan diğer durumlarda ise emeklilik maaşı, 20 yıldan az olmamak şartıyla fiili sigortalılık süresine göre hesaplanır.
Maaşlar ve Sosyal Sigorta Kanununun 19 uncu maddesine göre, bir iş kazası neticesinde vefat eden veya tam malul olan sigortalının maaşı, 35 yıllık sigortalılık süresi esasına göre hesaplanır.
|
Sıra |
Maluliyet |
Derecesi |
|
|
1. |
Sağ kolun omuzdan kopması |
%80 |
|
|
2. |
Sağ kolun dirsek üstünden kopması |
%75 |
|
|
3. |
Sağ kolun dirsekten aşağı kopması |
%65 |
|
|
4. |
Sol kolun omuzdan kopması |
%70 |
|
|
5. |
Sol kolun dirsek üstünden kopması |
%65 |
|
|
6. |
Sol kolun dirsek altından kopması |
%55 |
|
|
7. |
Bacağın diz üstünden kopması |
%65 |
|
|
8. |
Başağın diz altından kopması |
%55 |
|
|
9. |
Tam sağırlık |
%55 |
|
|
10. |
Bir gözün için görme yetisinin kaybolması |
%35 |
|
|
|
Sol |
Sağ |
|
|
11. |
Baş parmağın kopması
Baş parmak eklemden kopması
İşaret parmağının kopması |
%25
%15
%10 |
%30
%18
%12 |
|
12. |
İşaret parmağının eklemden kopması
İşaret parmağının üç ve orta eklemden kopması
Orta parmağın kopması |
%5
%8
%8
|
%6
%10
%10 |
|
13. |
Orta parmağın uç eklemden kopması
Uç ve orta eklemden kopması
Baş, işaret ve orta parmak dışında bir parmağın kopması |
%4
%6
%5 |
%5
%8
%6 |
Aylığın bağlanması sağlık kurulu raporuna bağlıdır. Maluliyeti devam ettiği sürece sigortalı aylık almaya devam eder.
Abu Dabi, Dubai ve Sharjah emirliklerinde ikamet eden BAE vatandaşlar, bu Emirliklere ait emeklilik fonlarından ayrıca yaşlılık maaşı hak etmektedirler
Maluliyet sigortasından yararlanmak için hak sahibi olmak gerekir.
Sigortalı olma koşulu ise yaşlılık aylığı ile aynıdır.
Sigortalı olarak kabul edilen gruplar aşağıdaki gibidir:
1- Federal hükümette çalışan vatandaşlar.
2- Emirlik hükümetlerinde çalışan vatandaşlar.
3- Özel sektör şirketlerinde çalışan vatandaşlar.
Kanun bir kişinin sigortalı olması için yaş sınırı belirlememiştir. Sigortalı olmak için yukarıda belirtilen 3 grubun içerisinde olmak yeterlidir.
Yaşlılık sigortası süreleri ile aynıdır.
Sigortalılık süresi olarak kabul edilen süreler:
1- Sigorta primi ödenmiş süreler.
2- Maaşlar ve Sosyal Sigorta kanununa tabi bir işveren nezdinde çalıştığı süreler.
3- Tüm izin süreleri.
4- Eklenmiş diğer süreler.
a. Kamuda geçen önceki süreler.
b. Emeklilik sistemini uygulayan diğer kurumlarda geçen önceki süreler.
c. Askerlik süresi.
d. Maaşlar ve Sosyal Sigorta kanununa tabi bir işverende geçen önceki çalışma süreleri.
e. Ülke vatandaşlığının alınmasından önce a,b,c ve d fıkralarında geçen süreler.
f. Geliştirme Konseyi ve Kuveyt ofisinde geçen süreler.
g. Yönetim Kurulunun belirleyeceği geçmiş süreler
Bir BAE vatandaşının Türkiye’de geçen sigortalılık süresini kendi ülkesinde geçen süreyle birleştirmesi mümkün değildir.
Prim iadesi veya transferi mümkün değildir.
Yabancılar sosyal sigorta kapsamı dışındadır.
KISA VADELİ SİGORTA KOLLARI
Uygulanmamaktadır ancak, riskler özel sigorta şirketleri tarafından karşılanmaktadır. Alınan primler sigorta poliçe ve planlarına göre değişim göstermektedir.
Özel sigorta şirketleri
-
Özel sigorta şirketleri tarafından alınan primler.
Sigorta poliçesine ve planına göre değişiklik göstermektedir.
SAĞLIK HİZMETLERİ
Özel sağlık sigortası şirketleri tarafından sağlanmaktadır. Ülkede faaliyet gösteren bazı özel sağlık kuruluşları kamu şirketi yada yarı kamu şirketi olabilmektedir.
İşveren çalıştırdığı yabancı işçilerin ve aile fertlerinin sağlık masraflarını karşılamak zorundadır. Özel sağlık sigortası şirketlerinden alınan sağlık poliçeleri yabancı işçinin ve aile fertlerinin (eş ve 18 yaşını aşmayan en fazla 3 çocuk) tedavi masraflarını karşılamaktadır. Birden fazla eş veya 4. çocuğun sağlık masrafları yabancı işçi tarafından karşılanmaktadır. En düşük sağlık poliçesi yıllık 800 AED’dir (2019 yılı için). Sağlık poliçesinin kapsamı ve değeri çalışan yabancının şirketteki pozisyonuna göre değişmektedir.
BAE vatandaşları ise kamu ya da yarı kamu sigorta şirketleri tarafından sigorta ettirilmektedir.
HASTALIK SİGORTASI
Uygulanmamaktadır.
-
İŞ KAZASI
İşçinin BAE İş Kanunu ekinde (EK-1) belirtilen meslek hastalıklarından birisine yakalanması veya o işi yapmasından kaynaklanan ve iş yapma sırasında geçirdiği kazadır. Doğal yolun dışına çıkılmadan, gecikmeden veya durmadan işe gidiş ve dönüş yolunda işçinin geçirdiği kazalar da iş kazası sayılır.
İş kazasına ilişkin primler ile sağlanan yardımlar özel sigorta şirketleri tarafından toplanmakta ve sağlanmaktadır.
Poliçe değerleri işverenler tarafından ödenmektedir. Yararlanma, poliçenin yürürlüğe girmesiyle başlar.
İşçinin, BAE İş Kanunu’nda belirtilen iş kazası geçirmesi ya da meslek hastalığına tutulması halinde işveren veya vekili bu olayı derhal polis merkezine ve çalışma dairesine ya da işyerinin bağlı bulunduğu anılan kurumların şubelerine bildirmek zorundadır.
İşveren iş kazası geçiren işçinin tedavilerini sağlamak zorundadır. İş kazası neticesinde vefat durumunda işçinin hak sahiplerine 35.000 AED tazminat ödenir. İşçinin hak sahiplerin ayrıca özel sağlık poliçesinde belirtilen tazminat ödenir.
İş kazalarının ve meslek hastalıklarının oluşması durumunda işveren, işçinin iyileşmesi veya maluliyetinin belirlenmesine kadar bir kamu hastanesinde veya özel hastanede (yerel) tedavisini üstlenir. Bu tedavi hastane veya tedavi edilen yerdeki ikameti, ameliyatları, tıbbi görüntüleme ve tahlillerin masrafı ile ilaçların ve rehabilitasyon gereçlerinin alımını ayrıca, malullüğün tespit edilmesi durumunda protezleri, sınai ve ikame cihazları kapsadığı gibi işçinin tedavisi sırasındaki ulaşım giderlerini de kapsar.
İş kazasının, işçinin bilmesine ve kendisine tebliğ edilmesine rağmen iş sağlığı ve güvenliği kurallarını hiçe sayarak oluşması durumunda, işveren kaza geçiren işçinin hiçbir masrafını ödemekle mükellef değildir.
Vatandaşlara özel: İş kazası neticesinde ölümün meydana gelmesi halinde hak sahiplerine, 75.000 AED tutarında tazminat ödenmektedir. Tazminat İslam Şeriatı kurallarına göre hak sahipleri arasında dağıtılmaktadır.
İş göremezlik ödeneği uygulaması bulunmamaktadır ancak, maluliyetin sürekli olması halinde maluliyet aylığı ödenmektedir. Ödenecek tutar maluliyet derecesine göre belirlenmektedir.
Yabancılara özel: İş kazası veya meslek hastalığı işçinin vefatına sebebiyet vermesi halinde işçinin aile fertleri, işçinin temel ücreti esas alınarak yirmi dört aylık maaşa denk gelen tazminat hak ederler, tazminat değerinin on sekiz bin dirhemden az olmaması ve otuz beş bin dirhemden fazla olmaması gerekir. Tazminat işçinin almış olduğu son maaşa göre hesaplanır.
İşçinin geçirdiği kazanın iş göremezliğe neden olması halinde işveren, nakdi yardım niteliğinde işçiye tedavi olduğu süre içerisinde veya altı ay boyunca hangisi daha kısa ise tam maaş öder. Tedavi süresi altı ayı aşması durumunda bu nakdi yardım yine altı ay boyunca, işçinin iyileşmesine kadar, maluliyetinin sürekli olması veya vefatına kadar hangisi daha kısa ise yarım maaş olarak ödenir.
Vatandaşlara özel: Kontrol muayenesi 2 yılda bir yapılmaktadır.
Yabancılar açısında ise, yabancı işçinin tedavisinin tamamlanması ve maluliyetinin sürekli olması halinde, kendi ülkesine dönmesi nedeniyle, kontrol muayenesi yapılamamaktadır.
MESLEK HASTALIĞI
|
Sıra No. |
Meslek Hastalığı |
Hastalığa Neden Olan İş |
|
1 |
Kurşun ve bileşenleriyle zehirlenmek |
Kurşunun ve bileşenlerinin kullanımını veya yapımını içeren her hangi bir iş |
|
2 |
Cıva ve bileşenleriyle zehirlenmek |
Cıva ve bileşenleri ile cıva içeren malzemelerin kullanımını veya yapımını içeren herhangi bir iş. Ayrıca, cıva ve bileşenleri ile cıva içeren malzemelerin toz veya gazlarına maruz kalmayı gerektiren herhangi bir iş. |
|
3 |
Arsenik ve bileşenleriyle zehirlenmek |
Arsenik ve bileşenleri ile arsenik içeren malzemelerin kullanımını veya yapımını içeren herhangi bir iş. Ayrıca, arsenik ve bileşenleri ile arsenik içeren malzemelerin toz veya gazlarına maruz kalmayı gerektiren herhangi bir iş. |
|
4 |
Antimon ve içerenleriyle zehirlenmek |
Antimon ve bileşenleri ile antimon içeren malzemelerin kullanımını veya yapımını içeren herhangi bir iş. Ayrıca, antimon ve bileşenleri ile antimon içeren malzemelerin toz veya gazlarına maruz kalmayı gerektiren herhangi bir iş. |
|
5 |
Fosfor ve bileşenleriyle zehirlenmek |
Fosfor ve bileşenleri ile fosfor içeren malzemelerin kullanımını veya yapımını içeren herhangi bir iş. Ayrıca, fosfor ve bileşenleri ile fosfor içeren malzemelerin toz veya gazlarına maruz kalmayı gerektiren herhangi bir iş. |
|
6 |
Petrol ve ürünleriyle veya farklı bileşen ve türevleri ile zehirlenmek |
Bu ürünlerin kullanımını veya yapımını gerektiren her hangi bir iş. Ayrıca, bu ürünlerin tozuna veya gazlarına maruz kalmayı gerektirecek herhangi bir iş. |
|
7 |
Manganez ve bileşenleriyle zehirlenmek |
Manganez ve bileşenleri ile manganez içeren malzemelerin kullanımını veya yapımını içeren herhangi bir iş. Ayrıca, manganez ve bileşenleri ile manganez içeren ürünlerin toz veya gazlarına maruz kalmayı gerektiren herhangi bir iş. |
|
8 |
Kükürt madeni ve bileşenleriyle zehirlenmek |
Kükürt madeni ve bileşenleri ile kükürt madeni içeren malzemelerin kullanımını veya yapımını içeren herhangi bir iş. Ayrıca, kükürt madeni ve bileşenleri ile kükürt madeni içeren malzemelerin toz veya gazlarına maruz kalmayı gerektiren herhangi bir iş. |
|
9 |
Petrol, gazları, türevleri veya bileşenleriyle zehirlenmek |
Petrol, bileşenleri ve gazlarının kullanımını veya yapımını içeren herhangi bir iş. Ayrıca, bu maddelerin katı, sıvı ve gaz hallerine maruz kalmayı gerektirecek herhangi bir iş. |
|
10 |
Anestezi veya karbon tetraklorür ile zehirlenmek |
Anestezi veya karbon tetraklorür kullanımının veya uygulanmasını gerektiren herhangi bir iş. Ayrıca, bunları gazlarına maruz kalmayı gerektirecek herhangi bir iş. |
|
11 |
Radyum veya ışıyan maddelerden (X-Işını) kaynaklanan hastalıklar |
Radyum, başka radyoaktif madde veya X-Işınına maruz kalmayı gerektiren herhangi bir iş. |
|
12 |
Tedavi edilemeyen cilt hastalıkları ile cilt ve göz yanıkları |
Katran, kömürlü katran aletleri, madeni yağ veya gazyağı (veya çimento, un veya benzeri olan toz, bileşen, ürün veya bunların kalıntıları) taşıması veya kullanımını gerektiren herhangi bir iş. |
|
13 |
Gözün ısı ve ışıktan etkilenmesi ile bunların bıraktığı etkiler |
Işık yansımasına, ısıya ya da erimiş camdan, sıcak metallerden, erimiş metallerden yayılan ısı veya ışına sürekli veya defalarca maruz kalmayı gerektiren ya da güçlü ışığa veya yüksek sıcaklığa maruz kalarak güzde veya görme yetisine zarar veren herhangi bir iş. |
|
14 |
1) Silikat (Silikat tozu) 2) Asbest (Asbest tozu) 3) Bisinoz (Pamuk tozu) kaynaklanan hastalıklar |
Silikatın yeni oluşan tozuna veya yeni silikat oranı %5’ten fazla olan malzemelere maruz kalmayı gerektiren iş, örneğin madende çalışmak, taş ocağı, kayaların tıraşlanması ya da kırılması, çimento fabrikasında çalışmak veya metalleri kumla düzlemek ya da başka benzer bir iş. Ayrıca, benzer hastalığa neden olacak kadar asbest ya da pamuk tozuna maruz kalmayı gerektiren herhangi bir iş. |
|
15 |
Şarbon |
Bu hastalığa tutulan hayvanlarla ya da derileriyle ve şişliğe neden olan hastalıklara tutulan hayvanlarla, boynuzlarıyla veya kıllarıyla temas etmeyi gerektiren tüm işler. |
|
16 |
Asit (Ascites) |
Bu hastalığa tutulan hayvanlarla temas gerektiren tüm işler. |
|
17 |
Tüberküloz |
Bu hastalığa tutulan hastalara tedavi sunan hastanelerdeki işler. |
|
18 |
Tifo |
Bu hastalığın tedavi için uzmanlaşmış hastanelerdeki işler. |
Vatandaşlara özel: sağlık kurulu kararı.
Yabancılara özel: işveren tarafından işçi için satın alınan iş kazası ve meslek hastalığı poliçesinin şartları geçerlidir.
Poliçe değerleri işverenler tarafından ödenmektedir. Yararlanma, poliçenin yürürlüğe girmesiyle başlar.
İşçinin, iş kazası geçirmesi ya da meslek hastalığına tutulması halinde işveren veya vekili bu olayı derhal polis merkezine ve çalışma dairesine ya da işyerinin bağlı bulunduğu anılan kurumların şubelerine bildirmek zorundadır.
İş kazası için geçerli olan sorumluluklar meslek hastalıkları için de geçerlidir.
İş kazalarının ve meslek hastalıklarının oluşması durumunda işveren, işçinin iyileşmesi veya maluliyetinin belirlenmesine kadar bir kamu hastanesinde veya özel hastanede (yerel) tedavisini üstlenir. Bu tedavi hastane veya tedavi edilen yerdeki ikameti, ameliyatları, tıbbi görüntüleme ve tahlillerin masrafı ile ilaçların ve rehabilitasyon gereçlerinin alımını ayrıca, malullüğün tespit edilmesi durumunda protezleri, sınai ve ikame cihazları kapsadığı gibi işçinin tedavisi sırasındaki ulaşım giderlerini de kapsar.
Vatandaşlara özel: İş göremezlik ödeneği uygulaması bulunmamaktadır ancak, meslek hastalığı neticesinde oluşan maluliyetin sürekli olması halinde maluliyet aylığı ödenmektedir. Ödenecek tutar maluliyet derecesine göre belirlenmektedir.
Yabancılara özel: İşçinin geçirdiği meslek hastalığının iş göremezliğe neden olması halinde işveren, nakdi yardım niteliğinde işçiye tedavi olduğu süre içerisinde veya altı ay boyunca hangisi daha kısa ise tam maaş öder. Tedavi süresi altı ayı aşması durumunda bu nakdi yardım yine altı ay boyunca, işçinin iyileşmesine, maluliyetinin sürekli olması veya vefatına kadar hangisi daha kısa ise yarım maaş olarak ödenir.
ÇOCUK PARASI/ AİLE YARDIMLARI
Vatandaşlara özel: doğan ve hayatta kalan her çocuk için 600 AED/ay ödenmektedir.
Vatandaşlara özel:
Çocuk Yardımı : 600 (Her çocuk için)
Sosyal Yardım :
Konut kredisi 500.000-2.000.000 (Bir defaya mahsus)
Ev eşyası yardımı: (Bir defaya mahsus, nakden)
1 kişi: 10.700
2 kişi: 13.700
3 kişi: 14.700
4 kişi: 15.700
5 kişi: 16.700
6 kişi: 17.700
7 kişi: 18.700
8 kişi: 19.700
9 kişi: 20.700
10 kişi: 21.700