Sektörler Arası Diyalog Toplantısı Gerçekleştirildi

Avrupa Birliğinin Katılım Öncesi Yardım Aracı IPA III dönemi kapsamında finanse edilen “İş Teftiş, Rehberlik ve Sosyal Diyalog Yoluyla İşyeri Uyumunun Güçlendirilmesi Projesi" kapsamında düzenlenen "Sektörler Arası Diyalog: Çalışma Mevzuatına Sürdürülebilir Uyum" başlıklı toplantı, 3 Ekim 2025'te İstanbul’da gerçekleştirildi. Toplantı, çok uluslu işletmeleri, uluslararası finans kuruluşlarını ve kamu otoritesini bir araya getirerek sorumlu iş davranışları ve sürdürülebilir işyeri uyumu konularında diyalog zemini oluşturdu.

Toplantı, Rehberlik ve Teftiş Başkanımız Bekir Aktürk’ün çevrim içi katılımıyla gerçekleştirildi. Başkan Yardımcımız Davut Seyhan ve Gökhan Ateş’in yanı sıra Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Türkiye Ofisi Direktörü Yasser Hassan, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) Sorumlu İş Davranışı Merkezi’nden Dylan Van de Ven, Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi (UN Global Compact) Türkiye Genel Sekreter Yardımcısı Gaye Sarıoğlu, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Türkiye Ofisi Kıdemli Sosyal Danışman Yasemin Uyar ve Uluslararası Finans Kurumu (IFC) Çevresel ve Sosyal Kalkınma Uzmanı Çiçek Şahin Ürkmez ile iş dünyasından katılımcılar iştirak etti.

Toplantının açılış konuşmasını yapan Rehberlik ve Teftiş Başkanımız Bekir Aktürk, çalışma mevzuatına uyumun sağlanmasından sorumlu merkezî kamu kurumu olarak Başkanlığımızın hem yaptırım hem de rehberlik işlevini stratejik bir bütünlük içinde yürüttüğünü vurguladı. Başkanımız, rehberlik temelli teftiş yaklaşımımız sayesinde işyerlerindeki aykırılıkların yaklaşık %90’ının teftiş sürecinde ve yaptırıma ihtiyaç duyulmaksızın giderildiğini belirterek, küresel eğilimleri yakından izleyen Başkanlığımızın uluslararası paydaşlarla kurduğu temasların çalışmalarımıza katkı sunduğunu ifade etti.

Birinci oturumda, “İnsan Hakları Özen Yükümlülüğünün Küresel/Bölgesel Çerçevesi ve Sürdürülebilir Mevzuat Uyumuna Yönelik İş Teftişinin Rolü” başlığı ele alındı. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Çok Uluslu İşletmeler Bildirgesi, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) Çok Uluslu Şirketler Rehberi ve Birleşmiş Milletler (BM) İş Dünyası ve İnsan Hakları Rehber İlkeleri ışığında kurumsal özen yükümlülüğü, risk temelli göstergeler, izleme–raporlama pratikleri ve mevzuat uyumunun kalıcı hale getirilmesine yönelik yaklaşımlar değerlendirildi. Ayrıca Türkiye bağlamında Sorumlu İş Davranışının (Responsible Business Conduct – RBC) önemi ve altı aşamalı özen yükümlülüğü çerçevesi sunuldu. Yatırım kararlarında Çevresel, Sosyal ve Yönetişim (Environmental, Social and Governance – ESG) unsurlarını esas alan sürdürülebilir finans anlayışı; ücret ihlalleri, zorla çalıştırma ve ayrımcılık gibi sosyal risklerin yatırımcılar tarafından artan şekilde izlenmesi boyutuyla ele alındı.

İkinci oturum “Politika Taahhütleri ve Uygulama: İş Dünyası ve Çalışma Hakları” temasıyla gerçekleştirildi. İş dünyası ve insan hakları programları, ilerleme bildirimi ve deneyim paylaşım platformları; risk temelli göstergeler, kurum içi İnsan Hakları Özen Yükümlülüğü (Human Rights Due Diligence – HRDD) süreçleri ve tedarik zincirindeki düzeltici eylemlere odaklanan uygulama örnekleri üzerinden sunuldu.

Başkan Yardımcımız Gökhan Ateş moderatörlüğünde gerçekleştirilen panelde ise kurumsal özen yükümlülüğü ve finansman uygulamaları masaya yatırıldı. Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ve Uluslararası Finans Kurumu (IFC) temsilcileri; finansman sağlanan müşterilerin emek boyutu dâhil sosyal standartlara uyumu için gereklilik belirleme, sözleşmesel hükümlerle güvence altına alma, sürekli izleme ve raporlama süreçlerini paylaştı. Panelin devamında çok uluslu şirketlerin temsilcileri, çalışan hakları politika taahhütleri ve yönetişim, iç denetim/uyum yapıları, tedarikçi özen yükümlülüğü, kapasite geliştirme programları, düzeltici eylem planları ile etkili şikâyet-başvuru mekanizmalarına ilişkin iyi uygulama örneklerini aktardı.

Toplantı boyunca sürdürülebilir finans yaklaşımı ve Çevresel-Sosyal-Yönetişim (Environmental, Social and Governance – ESG) unsurlarının yatırım kararlarına yansıması; iş kazası sıklık oranları, telafi süreleri, çalışan görüşlerinin etkinliği ve sosyal koruma kapsamı gibi standartlaştırılmış emek göstergeleriyle şeffaf ölçme-raporlama ihtiyacı; uluslararası finans kuruluşlarının gözetim mekanizmaları (ön taahhütler ve özen yükümlülüğü, sözleşmesel yükümlülükler, sürekli izleme-raporlama, iç denetim, yaptırım-telafi ve bağımsız sosyal güvence) bütüncül biçimde değerlendirildi.

Başkanlığımızın sahadaki tecrübesinin yön verdiği tartışmalar; iş teftişinin denetim rolü ile özel sektör uyum girişimlerinin risk tespiti, veri üretimi ve düzeltici eylemi hızlandırma kapasitesi arasındaki etkileşimi teknik düzeyde ortaya koydu. Program, genel değerlendirme, katılımcı soruları ve kapanış bölümüyle tamamlandı.